Xu hướng ngày càng đa dạng hóa nguồn cung, tránh phụ thuộc quá nhiều vào một vài thị trường của các nước châu Mỹ đã và đang mở ra không ít cơ hội cho hàng Việt Nam bứt phá XK. Từ đầu năm đến nay, bất chấp dịch Covid-19 bủa vây, XK hàng hóa vào châu Mỹ vẫn ghi nhận mức tăng trưởng khả quan.

Kim ngạch hai chiều đạt 69,3 tỷ USD

Theo Bộ Công Thương, tính từ đầu năm nay đến hết tháng 8, mặc dù bị ảnh hưởng do tác động của dịch Covid-19 nhưng kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam với các nước châu Mỹ vẫn đạt 69,3 tỷ USD, tăng 11,8% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, đáng chú ý là XK của Việt Nam sang thị trường này tăng 15,9% so với cùng kỳ năm 2019. Về đầu tư trực tiếp, tính đến hết tháng 8/2020, có 28 quốc gia châu Mỹ đầu tư tại Việt Nam với 1.530 dự án, tổng vốn đầu tư đăng ký khoảng 22,85 tỷ USD.

Theo nhiều Tham tán thương mại Việt Nam tại thị trường châu Mỹ, chính trong bối cảnh đại dịch Covid-19, chuyển dịch chuỗi cung ứng toàn cầu, Việt Nam lại càng trở thành thị trường được nhiều đối tác châu Mỹ quan tâm. Trường hợp của Canada là ví dụ điển hình.

Bà Đỗ Thu Hương, Tham tán thương mại Việt Nam tại Canada chia sẻ, so với trước đây, hiện nay DN Việt Nam có rất nhiều cơ hội hợp tác với DN Canada. Đó là bởi, những năm gần đây Chính phủ Canada theo đuổi chính sách đa dạng hóa thương mại, ưu tiên phát triển quan hệ thương mại với châu Á. Bên cạnh đó, chiến tranh thương mại Mỹ-Trung ảnh hưởng trực tiếp tới chiến lược thị trường của một số DN Canada. Dịch bệnh Covid-19 đã làm lộ rõ mặt trái của chuỗi cung ứng khiến DN phải xem xét lại chỗ mua hàng và sản xuất, đảm bảo cung ứng cho nhu cầu thị trường với mức giá rẻ. Châu Á vẫn được DN Canada quan tâm trong thiết lập chuỗi cung ứng.

“Cũng phải nói thêm rằng, Việt Nam và Canada là nền kinh tế mang tính bổ sung, không cạnh tranh trực tiếp, đặc biệt với mặt hàng nông sản, thực phẩm nên cơ hội hợp tác càng rộng mở. Việt Nam và Canada cũng cùng tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Việt Nam có chiến lược chống dịch bệnh tốt, được đánh giá là nước tình hình chính trị, an ninh ổn định, dân số trẻ…. Đây là là nhận xét của chính lãnh đạo các tập đoàn lớn của Canada mà Thương vụ nhận được trong quá trình tiếp xúc thời gian qua”, bà Thu Hương nói.

Về các lĩnh vực, mặt hàng hợp tác cụ thể, bà Thu Hương cho biết, gần đây khi Thương vụ làm việc với DN Canada nhận thấy, các DN tìm nhà cung ứng, tìm cơ sở đặt nhà máy của DN Canada tại Việt Nam khá nhiều, đặc biệt trong lĩnh vực công nghiêp phụ trợ. Thậm chí, nhiều cầu cảng được lắp đặt tại Canada có giá trị tới 40-50 triệu USD đều được sản xuất tại Việt Nam và đem về lắp ráp tại Canada.

Tương tự Canada, cơ hội tăng cường thúc đẩy XK hàng hóa sang thị trường Argentina cũng đang khá rộng mở với Việt Nam. Theo bà Phạm Hồng Trang, Bí thư thứ ba, phụ trách Thương vụ Việt Nam tại Argentina, năm 2019, kim ngạch XK của Việt Nam sang Argentina đạt mức tăng trưởng hơn 30%, lần đầu tiên vượt ngưỡng hơn 500 triệu USD. Đặc biệt, các DN Argentina đều đánh giá khá tốt chất lượng hàng hóa Việt Nam. Thị trường này vốn có tính bảo hộ cao, nhiều mặt hàng thế mạnh của Việt Nam như dệt may, da giày... gặp cạnh tranh mạnh từ mặt hàng của Trung Quốc hoặc Brazil về giá cả. Tuy nhiên, hiện nay do bối cảnh dịch bệnh nên DN Arghentina cũng định hướng lại, đa dạng hóa nguồn cung, tránh phụ thuộc vào một vài thị trường cố định.

“Đây là thời điểm hàng hóa Việt Nam có cơ hội có thể thay thế sản phẩm truyền thống mà Argetina vẫn NK trong chuỗi cung cấp của mình. Ngoài ra, trong ngắn hạn và trung hạn, các mặt hàng tiềm năng của Việt Nam có thể XK sang thị trường này như da giày thể thao, nội thất bằng gỗ, mây tre, đan trang trí trong gia đình, một số sản phẩm vật tư y tế… Hiện nay, Chính phủ đôi bên đang tích cực trao đổi tìm kiếm khả năng đàm phán hiệp định thương mại nên có thể trong thời gian tới, rào cản thuế quan sẽ phần nào được gỡ bỏ, DN Việt sẽ gặp thuận lợi hơn”, bà Trang nhấn mạnh.

Vượt thách thức chớp thời cơ

Dù đã bước đầu xâm nhập vào thị trường châu Mỹ song phải khẳng định kết quả XK đạt được vẫn tương đối khiêm tốn so với tiềm năng. Cộng đồng DN Việt Nam và các đối tác châu Mỹ vẫn còn phải đối mặt với nhiều thách thức trong hợp tác kinh doanh như: Khoảng cách địa lý xa xôi, chưa có tuyến vận tải hàng hóa và hành khách trực tiếp; sự khác biệt về ngôn ngữ và việc thiếu thông tin cập nhật về các chính sách thu hút đầu tư nước ngoài.

“Thêm vào đó, các DN Việt Nam cũng chưa nắm được quy định về NK hàng hóa, quy định về chất lượng an toàn thực phẩm và nhiều quy tắc đặc thù của thị trường này. Chính vì vậy, việc tìm hiểu về phong tục, tập quán, kinh nghiệm, kinh doanh mặt hàng là hết sức quan trọng và cũng có thể nói là sống còn đối với các DN Việt Nam”, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải đánh giá.

Từ góc độ DN, ông Phạm Hoàng Việt, Phó Chủ tịch Tập đoàn An Phát Holdings (APH) nhìn nhận, khó khăn khi XK sang các thị trường châu Mỹ là đảm bảo tiêu chí chất lượng của người tiêu dùng. Đặc biệt, một số đối tác khu vực châu Mỹ, nhất là tại Mỹ thường đưa ra những yêu cầu riêng về nhà xưởng phải đảm bảo vệ sinh, tiêu chuẩn cải tiến quy trình sản xuất...

“Châu Mỹ là thị trường lớn, được xem là khách hàng khó tính bậc nhất và có nhiều tiêu chuẩn riêng cho các DN, sản phẩm XK. Vì thế không còn cách nào khác là DN phải tìm hiểu, nghiên cứu thị trường thật kỹ trước khi đưa hàng sang khu vực này. Muốn đạt và vượt tiêu chuẩn xuất hàng, DN phải chứng minh thực tế năng lực của mình với đối tác”, ông Phạm Hoàng Việt nói.

Bộ Công Thương nhìn nhận, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đã có những tác động xấu tới nền kinh tế thế giới cũng như Việt Nam và các nước châu Mỹ, đơn hàng giảm, chuỗi cung ứng đứt gãy, thất nghiệp gia tăng là những khó khăn lớn mà cộng đồng DN đang gặp phải. Tuy nhiên, khó khăn tới cũng là lúc cơ hội phát triển mới cho những DN biết thích ứng, nắm thông tin và có chiến lược phát triển phù hợp, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam được đánh giá đang và sẽ là điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư châu Mỹ trong xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu.

Ở góc độ cơ quan quản lý nhà nước, Chính phủ và Bộ Công Thương cùng với hệ thống Thương vụ Việt Nam tại các nước châu Mỹ sẽ nỗ lực để hỗ trợ cộng đồng DN Việt Nam về thông tin thị trường; làm cầu nối với các đối tác nước ngoài, hỗ trợ giải quyết khó khăn vướng mắc phát sinh trong quá trình thâm nhập thị trường và kinh doanh.

Nguồn: Báo hải quan

Từ khóa: xuất khẩu, thị trường Mỹ, cơ hội vàng, đại dịch