Hàng hóa Việt Nam vào châu Phi sẽ phải đối mặt với những thách thức về giá khi phải cạnh tranh về thuế nhập khẩu so với các quốc gia châu Phi khác, trong khi Việt Nam chưa có bất kỳ một Hiệp định thương mại tự do/Hiệp định thương mại ưu đãi (FTA/PTA) nào với các quốc gia trong khu vực châu Phi.

Ngày 21/3 vừa qua, tại kỳ họp bất thường lần thứ 10 của Hội nghị thượng đỉnh Liên hiệp châu Phi (AU) tổ chức tại Kigali, Rwanda, 44 quốc gia châu Phi đã chính thức ký thỏa thuận thương mại tự do châu Phi (CFTA). Hiệp định CFTA sẽ chính thức có hiệu lực trong vòng 180 ngày, sau khi có ít nhất 22 quốc gia ký kết phê chuẩn.

CFTA bắt nguồn từ bối cảnh việc hội nhập giữa các nước châu Phi còn dè dặt và thương mại nội khối giữa các nước châu Phi đang ở mức thấp so với thương mại của châu Phi với các đối tác bên ngoài.

Với thỏa thuận trên, châu Phi trở thành khu vực mậu dịch tự do lớn nhất về số nước tham gia kể từ khi thành lập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), có thể tạo ra một thị trường chung châu Phi với dân số 1,2 tỷ người và GDP 2.500 tỷ USD.

Thống kê cho thấy, việc tăng cường thương mại nội khối châu Phi sẽ giúp các nước châu Phi có thị trường lớn hơn, đặc biệt là với hàng hóa chế tạo của các nước này. Các chuyên gia cũng nhận định rằng, CFTA có tiềm năng tăng thương mại nội khối châu Phi lên 52% vào năm 2022 so với năm 2010. Trong đó, trao đổi hàng hóa công nghiệp ước tăng 53%.

Cùng với CFTA, các nước thành viên cam kết sẽ bãi bỏ thuế đối với hơn 90% các mặt hàng trong tương lai. CFTA đề cập đến 7 lĩnh vực ưu tiên liên quan đến thương mại như: Các chính sách thương mại, cơ sở hạ tầng, tài chính, thông tin, hội nhập thị trường, tăng năng suất và thuận lợi trong thương mại.

Thương vụ Việt Nam tại Nam Phi nhận định: Tự do hóa thương mại trong CFTA làm giảm chi phí thương mại và cho phép người tiêu dùng châu Phi tiếp cận nhiều loại sản phẩm đa dạng hơn với giá thành thấp hơn.

Chi phí thấp hơn cho nguyên liệu nhập khẩu giữa các quốc gia trong CFTA làm tăng tính cạnh tranh của các nhà sản xuất địa phương và thúc đẩy việc tạo ra các chuỗi giá trị trong khu vực. Điều này tạo nên thách thức về giá đối với hàng hóa Việt Nam vào châu Phi, khi phải cạnh tranh về thuế nhập khẩu so với các quốc gia châu Phi khác, trong khi Việt Nam chưa có bất kỳ một FTA/PTA nào với các quốc gia trong khu vực châu Phi.

Tuy nhiên, về lâu về dài, theo Thương vụ Việt Nam tại Nam Phi: Cùng với những lợi ích mà CFTA đem lại, tỷ lệ thất nghiệp tại châu Phi sẽ giảm, thương mại nội khối tăng trưởng tốt, các nước châu Phi có thể có lợi từ việc mở rộng thị trường cho hàng hóa và dịch vụ của mình, tự do di chuyển các yếu tố sản xuất và phân bổ nguồn lực hiệu quả hơn sẽ giúp thúc đẩy đa dạng hóa kinh tế, tiến bộ công nghệ và phát triển nguồn nhân lực.

Như vậy, CFTA dự báo sẽ góp phần cải thiện tình trạng kinh tế, xã hội tại châu Phi, biến châu lục này trở thành khu vực sôi động hơn, tiềm năng hơn về trao đổi thương mại. Tận dụng tốt những lợi ích mà CFTA mang lại cũng là cơ hội để hàng hóa Việt Nam thâm nhập vào khu vực tự do thương mại lớn nhất thế giới này.

Nguồn: Báo Hải Quan

Từ khóa: thiếu FTA, châu Phi, hàng Việt, cạnh tranh về giá