Những năm qua, Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong hội nhập kinh tế quốc tế (HNKTQT) cùng với nỗ lực cải cách môi trường đầu tư, kinh doanh, từng bước khẳng định được vị thế trên thị trường quốc tế và thu hút các nhà đầu tư.

Với mục tiêu cập nhật kiến thức cho các cán bộ, công chức, viên chức, doanh nghiệp trên địa bàn Quận Phú Nhuận về diễn biến tình hình kinh tế thế giới và HNKTQT của Việt Nam, các quy định về thực thi các cam kết thương mại hàng hóa và thương mại dịch vụ trong các thể chế quốc tế mà Việt Nam đã tham gia, thông tin về các Hiệp định thương mại tư do (FTA) trong bối cảnh hội nhập quốc tế hiện nay, Trung tâm Hỗ trợ hội nhập quốc tế Thành phố Hồ Chí Minh (CIIS) phối hợp cùng Phòng Kinh tế, Ủy ban nhân dân Quận Phú Nhuận tổ chức Hội nghị tập huấn “Tổng quan tình hình hội nhập quốc tế và các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới mà Việt Nam tham gia” vào ngày 28 tháng 07 tại thành phố Hồ Chí Minh.

Với vai trò là báo cáo viên tại Hội nghị, Tiến sĩ Huỳnh Thanh Điền giới thiệu tổng quan tới các đại biểu bối cảnh tình hình kinh tế thế giới và Việt Nam hiện nay, tình hình thực thi và ký kết các FTA, đặc biệt là các FTA thế hệ mới, dự báo tình hình kinh tế vĩ mô trong thời gian tới, các chính sách hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và một số giải pháp ngắn hạn và dài hạn cho doanh nghiệp. Theo Tiến sĩ Huỳnh Thanh Điền, trong 6 tháng đầu năm 2023, kinh tế thế giới tiếp tục phục hồi sau đại dịch Covid-19 nhưng còn nhiều khó khăn, thách thức. Nhiều yếu tố phức tạp, khó lường, khó dự báo hay thậm chí vượt qua dự báo xuất hiện, làm chậm đi quá trình phục hồi, đẩy kinh tế toàn cầu đối diện với nguy cơ suy thoái. Ngoài ra, lạm phát, nhất là tại Mỹ, châu Âu, tuy đã hạ nhiệt nhưng áp lực giá cả hàng hóa tại nhiều quốc gia còn lớn khiến các ngân hàng trung ương trên thế giới phải tiếp tục chính sách tiền tệ thắt chặt, giữ lãi suất ở mức cao. Bên cạnh đó, cạnh tranh chiến lược giữa các quốc gia lớn ngày càng gay gắt, phức tạp, tác động mạnh mẽ đến tình hình ổn định kinh tế, chính trị toàn cầu. Thêm vào đó, thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu gây thiệt hại lớn ở nhiều quốc gia, … dẫn đến nhiều nền kinh tế lớn trong đó có các đối tác thương mại quan trọng của Việt Nam đã tăng trưởng chậm lại, thậm chí rơi vào suy thoái.

Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào 5 thị trường xuất khẩu chính trong 6 tháng đầu năm đều giảm như Mỹ (giảm 22,6%); EU (giảm 10,1%); ASEAN (giảm 8,7%); Nhật Bản (giảm 3,3%) và Trung Quốc (giảm 2,2%).Nhìn chung 6 tháng đầu năm 2023 thì GDP của Việt Nam tăng trưởng chậm, khoảng 3,72%, chỉ cao hơn tốc độ tăng 1,74% của 6 tháng đầu năm 2020 trong giai đoạn 2011-2023.

Các mặt hàng xuất khẩu lớn của Việt Nam giảm mạnh như điện thoại và linh kiện (giảm 17,9%); dệt may (giảm 15,3%); giày dép (giảm 15,2%); điện tử, máy tính và linh kiện (giảm 9,3%) và máy móc thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác (giảm 8,8%).

Cũng tại Hội nghị, Tiến sĩ Huỳnh Thanh Điền nhấn mạnh việc Việt Nam tham gia các Hiệp định thương mại tự do (FTA), trong đó nổi bật là Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU) – EVFTA, Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) mang lại nhiều cơ hội cho lĩnh vực đầu tư của Việt Nam. Bên cạnh đó, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Israel (VIFTA) chính thức ký kết vào ngày 25/7/2023, được kỳ vọng sẽ tạo tiền đề thuận lợi để Việt Nam thúc đẩy xuất khẩu những mặt hàng thế mạnh sang Israel và nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Trước tình hình kinh tế khó khăn và hội nhập ngày càng sâu rộng, doanh nghiệp cần vượt qua rất nhiều các rào cản. Ông Điền đưa ra một số dự báo về tình hình kinh tế vĩ mô trong thời gian sắp tới như việc doanh nghiệp cần có giải pháp giải quyết hàng tồn kho do nhiều khả năng đơn hàng không tăng trong 6 tháng cuối năm. Chính sách Zero-Covid trong một thời gian dài của Trung Quốc khiến cho nền kinh tế toàn cầu trì trệ. Thêm vào đó, suy thoái vẫn tiếp tục diễn ra ở khu vực Châu Âu do Cục dự trữ liên bang (FED) tăng lãi suất và tồn tại sự chia rẽ trên thế giới, đặc biệt sau xung đột giữa Nga và Ukraine, sự kiềm chế phát triển Trung Quốc của Mỹ vẫn tiếp tục.

Vậy doanh nghiệp cần làm gì để đáp ứng tiêu chí xuất khẩu mới?

Tiêu chuẩn xanh đang trở thành xu thế tất yếu hiện nay, do đó doanh nghiệp cần chủ động nắm bắt cơ hội để có những bước chuyển đổi mạnh mẽ trong chuỗi sản xuất, nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn về sản xuất xanh, xuất khẩu xanh, bền vững, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và vị thế của hàng hóa xuất khẩu Việt Nam trên thị trường quốc tế. Cùng với đó, thúc đẩy tiêu dùng xanh và tiêu dùng bền vững hướng đến phát triển nền kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam.Thị trường EU và nhiều thị trường khó tính khác bên cạnh các tiêu chí để đạt được chứng nhận do các tổ chức quốc tế cấp thì họ cũng rất quan tâm tới những yếu tố tác động môi trường, bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học, quan tâm tới cộng đồng, gia tăng về mặt sinh kế cho người dân, … bởi đây là những điểm cộng cho việc đánh giá và tiếp cận đơn hàng một cách tốt và hiệu quả hơn.

Chính sách hỗ trợ tăng trưởng

Trong bối cảnh khó khăn, thách thức nhiều hơn cơ hội, từ đầu năm đến nay, Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách trên tất cả các lĩnh vực để duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng, tháo gỡ các điểm nghẽn của nền kinh tế. Nhiều chính sách thiết thực, thể hiện tinh thần sẵn sàng đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp và người dân đã được triển khai nhanh chóng, đảm bảo tiến độ thực hiện, thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh sớm phục hồi và phát triển. Cũng nhờ các chính sách hỗ trợ tăng trưởng được ban hành và triển khai kịp thời, cụ thể là chính sách tài khóa thông qua việc giảm VAT, giảm phí, lệ phí và tăng chi tiêu công, góp phần tháo gỡ khó khăn, ổn định hoạt động sản xuất - kinh doanh và duy trì tăng trưởng kinh tế cho doanh nghiệp.

Tiến sĩ Huỳnh Thanh Điền, Chuyên gia kinh tế đang báo cáo tại hội nghị

Cũng tại Hội nghị, ông đưa ra một số giải pháp mang tính định hướng nhằm hỗ trợ doanh nghiệp phát triển kinh tế. Về ngắn hạn, doanh nghiệp cần nâng cao khả năng tiếp cận thị trường, tìm tới các thị trường có tốc độ tăng trưởng kinh tế ổn định để hợp tác và phát triển. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần nắm bắt các cơ hội để đầu tư chuyển đổi theo xu hướng mới bằng cách tận dụng hiệu quả các chính sách mở rộng tài khóa của Chính phủ. Về dài hạn, ông đưa ra một số định hướng chung như phát triển kinh tế hướng tới xanh hóa, tuần hoàn (ví dụ tiếp cận các nguồn tín dụng xanh), đa dạng thị trường thông qua chuyển đổi số trong quản trị sản xuất (nhân sự, tài chính, hành chính, …).

Quang cảnh hội nghị

Trong phiên thảo luận, Tiến sĩ Huỳnh Thanh Điền cũng đã giải đáp một số câu hỏi về những vướng mắc doanh nghiệp gặp phải liên quan tới định hướng chiến lược kinh doanh cho doanh nghiệp trong thời gian tới. Theo đó, doanh nghiệp tham dự đánh giá cao những thông tin và kiến thức thiết thực mà hội nghị mang lại.

Với mong muốn tiếp tục đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp; trong thời gian tới, Trung tâm Hội nhập quốc tế sẽ tiếp tục tổ chức các chương trình hữu ích phục vụ cho cán bộ công chức viên chức và doanh nghiệp./.

Từ khóa: CIIS; hội nhập quốc tế; kinh tế; chính sách; FTA; Quận Phú Nhuận.

Nguồn: CIIS