Việc ông Rishi Sunak dẫn dắt chính phủ Anh diễn ra trong bối cảnh không thể bất lợi hơn với số liệu công bố tuần trước cho thấy kinh tế xứ sương mù đang giảm tốc và tương lai 2 năm tới rơi vào suy thoái.

Tân thủ tướng Anh- ông Rishi Sunak đã tuyên thệ vào tháng trước, hứa sẽ sửa chữa các sai lầm về gói chính sách ngân sách ngắn hạn (mini-budget) do người tiền nhiệm bà Liz Truss ban hành. Ông cũng cam kết sẽ ưu tiên kiểm soát việc lạm phát tăng vọt và cảnh báo sẽ có các quyết định khó khăn về thuế và chi tiêu trong thời gian tới.

Các chuyên gia kinh tế đồng ý sẽ còn rất nhiều những thách thức, ngay cả khi đưa ra triển vọng về hiệp định thương mại tự do (FTA) với Ấn Độ như một nguồn lực tiềm năng cần thiết cho tăng trưởng kinh tế.

“Cuộc khủng hoảng kinh tế ở Anh được gây ra bởi một số yếu tố mới và một số yếu tố lâu đời," Tiến sĩ Anna Valero, Nghiên cứu viên cao cấp về Chính sách của Trung tâm nghiên cứu hiệu quả kinh tế của Trường Kinh tế Luân Đôn (LSE) giải thích.

Bà Anna Valero cho biết: "Lạm phát cao, lãi suất cao và chính sách tài khóa thắt chặt xảy ra trong bối cảnh tăng trưởng năng suất đặc biệt kém ở Anh kể từ cuộc khủng hoảng tài chính vốn là lực cản đối với thu nhập thực tế".

"Cũng có những bất bình đẳng lớn và kéo dài ở Anh. Sự kết hợp giữa tăng trưởng kém và bất bình đẳng cao đã khiến Vương quốc Anh trở thành “Quốc gia trì trệ”, vì vậy rất cần một chiến lược kinh tế mới để đưa đất nước vào “con đường” tăng trưởng mạnh mẽ hơn, công bằng hơn và bền vững hơn, " bà Anna Valero nói thêm.

Khi được hỏi FTA Ấn Độ-Anh có khả năng tác động như thế nào đến kịch bản này, Bà Anna Valero hoan nghênh việc ông Sunak đã cam kết thực hiện Hiệp định.

"Một thỏa thuận như vậy có thể tạo ra cơ hội tăng trưởng cho Vương quốc Anh, đặc biệt nếu tiềm năng xuất khẩu dịch vụ - lĩnh vực lợi thế so sánh chính của Vương quốc Anh - sang một thị trường dự kiến sẽ tăng trưởng đáng kể theo thời gian,"

Cuộc khủng hoảng năng lượng do cuộc xung đột Nga-Ukraine gây ra được coi là yếu tố chi phối đằng sau cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt hiện nay của Anh, do hóa đơn gia đình gia tăng. Sự phục hồi yếu kém sau COVID, ảnh hưởng tồn lưu của những bất ổn của Brexit kể từ khi Vương quốc Anh tách khỏi Liên minh châu Âu (EU) vào năm 2016, và nhiều năm đầu tư kém hiệu quả do kết quả của các biện pháp thắt chặt chi tiêu sau hậu quả của cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, được xem như là những thành phần chính gây ra mớ hỗn độn ngày nay.

"Rất lâu trước cuộc khủng hoảng hiện tại, nền kinh tế Anh đã phải chịu đựng việc không thu hút được đầu tư, bất bình đẳng kinh tế trong nước và trong khu vực dẫn đến tăng trưởng thấp," Tiến sĩ George Dibb, người đứng đầu Trung tâm Tư pháp Kinh tế tại Viện nghiên cứu chính sách công (IPPR) có trụ sở tại London cho biết.

"Điều này càng trở nên phức tạp hơn trong thập kỷ “thắt lưng buộc bụng” gần đây, có nghĩa là việc cắt giảm ảnh hưởng đến các gia đình bình thường, làm suy giảm các dịch vụ giáo dục và y tế vốn là nền tảng xây dựng của bất kỳ nền kinh tế hưng thịnh nào.

"Mọi thứ lại trở nên tồi tệ hơn bởi những tác động to lớn liên quan đến giá năng lượng trong cuộc xâm lược Ukraine của Nga, do cuộc khủng hoảng về chi phí sinh hoạt đã gây ra những kích động; và “giọt nước làm tràn ly” chính là gói chính sách ngân sách ngắn hạn (mini- budget) của chính quyền bà Truss và những đề xuất cắt giảm thuế chưa được hoàn trả đã làm suy yếu niềm tin của thị trường vào cả chính phủ Anh và nền kinh tế,” ông George Dibb phản ánh.

Theo quan điểm của ông George Dibb, sự biến động liên tục của các thủ tướng và chính phủ mới cùng với các chương trình nghị sự thay đổi thường xuyên đã khiến việc quyết định kinh doanh trở nên khó khăn hơn. Và sự cần thiết về thời gian lên kế hoạch sẽ được đưa vào chương trình nghị sự tăng trưởng khi chính quyền ông Sunak chuẩn bị đưa ra Báo cáo Ngân sách Mùa thu quan trọng vào tuần tới.

"Có báo cáo rằng chính phủ đang có kế hoạch loại bỏ trợ cấp thuế cổ tức, nhưng đó sẽ chỉ là một bước nhỏ đi đúng hướng, và chúng tôi nghĩ rằng nó nên đi xa hơn và bắt đầu áp thuế cổ tức ở mức tương đương với thuế thu nhập. Điều này không chỉ huy động thêm hàng tỷ USD để giúp hỗ trợ các hộ gia đình và doanh nghiệp, mà còn chấm dứt sự bất công khi người lao động phải trả thuế cao hơn cho thu nhập của họ so với các cổ đông", Tiến sĩ Dibb cho biết thêm.

Tập đoàn City of London, tạo nên trung tâm tài chính của thủ đô Vương quốc Anh, cũng kêu gọi chính phủ tập trung vào việc thúc đẩy tăng trưởng và đầu tư.

"Việc nâng cấp phải bao gồm tất cả các vùng của Vương quốc Anh - bao gồm cả London - vì thành công sẽ mang lại lợi ích đất nước," Chris Howard- chuyên gia quốc gia về chính sách cho biết.

Viện Nghiên cứu Kinh tế và Xã hội Quốc gia (NIESR), Viện nghiên cứu kinh tế độc lập của Anh, cũng kêu gọi tập trung vào một chương trình nghị sự tăng trưởng công bằng như vậy trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine bao gồm sự xáo trộn về “tỉ lệ trao đổi” (terms of trade) trong đó chi phí nhập khẩu - thực phẩm và năng lượng nói riêng - đã tăng mạnh so với giá trị xuất khẩu.

"Thủ tướng cần tập trung vào việc tạo điều kiện cho các hộ gia đình nghèo hơn là đối phó với những cú sốc này, đồng thời đảm bảo rằng có một kế hoạch rõ ràng để ổn định tài chính công trong trung hạn," bà Hailey Low, Chuyên gia kinh tế Hiệp hội NIESR cho biết.

Bà Hailey Low cũng cho rằng FTA Ấn Độ-Anh mang lại yếu tố tích cực khi các cuộc đàm phán đang diễn ra sẽ tiếp tục vào năm mới. Là nền kinh tế lớn thứ 5 trên thế giới, Ấn Độ nằm ở trung tâm của khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, điều này làm tăng thêm sức hấp dẫn của hiệp ước thương mại tự do như vậy.

"FTA với Ấn Độ sẽ dẫn đến tăng xuất khẩu, củng cố vị thế thương mại của Vương quốc Anh và đa dạng hóa các tuyến thương mại, làm cho chuỗi cung ứng có khả năng phục hồi tốt hơn và ít bị tổn thương hơn trước các diễn biến chính trị. Trong nỗ lực hồi sinh ngành công nghiệp sản xuất của Vương quốc Anh, nó sẽ cung cấp cho Vương quốc Anh khả năng tiếp cận với các nguyên liệu thô rẻ hơn bên ngoài EU để sản xuất, " bà Low cho biết.

Nguồn: The Economic Times

Nguồn: Nền kinh tế Anh, FTA Anh- Ấn Độ