Ấn Độ đang cân nhắc một hạn ngạch cố định hàng năm đối với các mặt hàng thiết yếu, bao gồm gạo, lúa mì và hành tây, cho Bangladesh trong bối cảnh thị trường toàn cầu đang có nhiều biến động.

Các quan chức Bộ Ngoại giao cho biết, New Delhi có thể sẽ công bố động thái này trong một tuyên bố chung trong chuyến thăm sắp tới của Thủ tướng Sheikh Hasina dự kiến diễn ra vào ngày 5 – 7 tháng 9.

Ngoài hạn ngạch nhập khẩu, thông báo chung có thể bao gồm việc bước đầu tiến hành các cuộc đàm phán chính thức để ký kết Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện (CEPA) giữa hai nước và cung cấp lúa mì đối với hạn ngạch mở của Bangladesh trước khi Ấn Độ cấm xuất khẩu lúa mì, Cao ủy Bangladesh tại New Delhi, Muhammad Imran đã thông tin cho Bộ Ngoại giao.

Tuyên bố chung của hai thủ tướng cũng có thể bao gồm việc cung cấp các cơ sở xuất khẩu miễn thuế và hạn ngạch đối với một số sản phẩm khác của Bangladesh và rút thuế chống bán phá giá hiện hành đối với các sản phẩm đay, cao ủy Bangladesh thông báo với Bộ sau cuộc họp với Bộ trưởng Thương mại Ấn Độ. BVR Subrahmanyam vào ngày 26 tháng 7.

Cao ủy cũng tìm kiếm sự ủng hộ của Bộ để giải phóng lúa mì mà các LC đã được mở. Ông đã trao các bản sao của các công hàm ngoại giao ủng hộ Agrocrop International Private Limited và Bagadiya Brothers, hai bên đã ký kết thỏa thuận với Bộ lương thực Bangladesh để cung cấp lúa mì theo thỏa thuận B2G (giữa doanh nghiệp và chính phủ).

Bangladesh phụ thuộc nhiều vào Ấn Độ để đáp ứng nhu cầu trong nước đối với các nhu cầu thiết yếu hàng ngày khác nhau bao gồm gạo, lúa mì và hành. Vào những thời điểm sản lượng trong nước thấp hoặc giá các sản phẩm này ở Ấn Độ tăng cao, chính quyền đã cấm xuất khẩu những mặt hàng này, khiến Bangladesh thiếu hụt nghiêm trọng.

Năm 2019, sau khi Ấn Độ bất ngờ cấm xuất khẩu hành tây, giá hành tây tại Bangladesh đã tăng cao tới 300 Tk/kg. Điều tương tự cũng đã xảy ra hai năm trước đó.

Vào tháng 5 năm 2022, Ấn Độ đã cấm xuất khẩu lúa mì trong bối cảnh chiến tranh Nga-Ukraine.

Do đó, tại Bangladesh thiếu lúa mì và giá các sản phẩm bánh mì bao gồm cả bột mì đã tăng lên đáng kể.

Khi Bangladesh phải hứng chịu hậu quả của việc hạn chế xuất khẩu đột ngột như vậy, Thủ tướng Sheikh Hasina và Bộ trưởng Thương mại Tipu Munshi đã nhiều lần yêu cầu chính phủ Ấn Độ cung cấp thông tin trước cho chính phủ Bangladesh trước khi Ân Độ cấm xuất khẩu bất kỳ mặt hàng nào.

Và do đó, các quan chức Bộ Thương mại cho rằng quyết định của Ấn Độ cung cấp cơ sở hạn ngạch nhập khẩu là cần thiết. 

Ấn Độ hiện đang xuất khẩu các mặt hàng thiết yếu sang hai nước láng giềng khác là Maldives và Bhutan - theo hệ thống hạn ngạch cố định hàng năm. Theo cơ chế này, Ấn Độ công bố số lượng khoai tây, hành tây, gạo, bột mì, đường, đậu và trứng sẽ được xuất khẩu sang các nước này mỗi năm tài chính. Thông thường, số lượng này được đưa ra vào đầu năm tài chính.

Ngay cả khi Ấn Độ áp đặt lệnh cấm xuất khẩu một sản phẩm do khủng hoảng thị trường trong nước, Maldives và Bhutan vẫn có thể tiếp tục nhập khẩu theo hạn ngạch cố định, điều này giúp họ giữ ổn định thị trường.

Các nhà nhập khẩu Bangladesh cho biết động thái này của Ấn Độ sẽ có lợi cho chúng tôi.

Trong cuộc họp với cao ủy Bangladesh, Bộ trưởng Thương mại Ấn Độ đã ám chỉ đến việc kết thúc nghiên cứu chung về đàm phán FTA (CEPA) giữa Bangladesh và Ấn Độ gần đây. Ông cũng gợi ý rằng Tuyên bố chung của chuyến thăm VVIP có thể quy định việc bắt đầu đàm phán FTA.

Bộ trưởng Thương mại Ấn Độ cũng nhấn mạnh rằng đàm phán FTA sẽ mang lại nhiều lợi ích hơn, Cao Ủy cho biết thêm.

Một khi thỏa thuận thương mại được ký kết, kim ngạch xuất khẩu của Bangladesh sẽ tăng lên 3-5 tỷ USD và Ấn Độ sẽ tăng 4-10 tỷ USD trong vòng 7-10 năm tới, theo dự thảo báo cáo cuối cùng về nghiên cứu khả thi chung của Dhaka và Delhi.

Bộ trưởng Thương mại Ấn Độ cũng đề xuất tham khảo khả năng miễn thuế và miễn hạn ngạch hoặc nhượng bộ thuế quan đối với các sản phẩm cụ thể từ Bangladesh, trong trường hợp những sản phẩm đó đang phải đối mặt với bất kỳ hàng rào thuế quan nào. Tất cả các yêu cầu từ phía Bangladesh để giải quyết các hàng rào thuế quan/phi thuế quan hiện có đối với hàng xuất khẩu của Bangladesh và cho biết Ấn Độ sẵn sàng xem xét các yêu cầu này.

Theo thỏa thuận về Khu vực Thương mại Tự do Nam Á (Safta), Ấn Độ đã cung cấp các cơ sở miễn thuế cho Bangladesh đối với tất cả, ngoại trừ 25 sản phẩm, bao gồm cả thuốc và vũ khí. Tuy nhiên, các nhà xuất khẩu Bangladesh đã nhiều lần phàn nàn rằng có nhiều loại hàng rào phi thuế quan khác nhau trong việc xuất khẩu một số sản phẩm - đặc biệt là việc không chấp nhận chứng chỉ BSTI để xác minh chất lượng sản phẩm. Việc thực hiện chính sách hải quan mới bất chấp sự phản đối của Bangladesh đang cản trở hoạt động xuất khẩu của Bangladesh.

Cao Ủy của Bangladesh cho biết, Ấn Độ có thể quyết định rút thuế chống bán phá giá đối với sản phẩm đay của Bangladesh trước chuyến thăm của thủ tướng. Cao ủy Muhammad Imran đã nhận được gợi ý từ Bộ trưởng Thương mại Ấn Độ rằng vấn đề này có thể được đề cập trong tuyên bố chung của hai thủ tướng.

Ấn Độ đã áp thuế chống bán phá giá đối với sợi đay, sợi hessian và túi của Bangladesh, dao động từ 19 đến 352 USD / tấn, vào tháng 1/2017.

Vào tháng 6, Bộ trưởng Tài chính Bangladesh AHM Mustafa Kamal và Bộ trưởng Thương mại Tipu Munshi đã gửi thư riêng cho Bộ trưởng Tài chính và Bộ trưởng Thương mại Ấn Độ.

"Nếu Ấn Độ ngừng xuất khẩu hành tây và lúa mì, sẽ tạo ra sự bất ổn trên thị trường cả nước". Nếu một số lượng nhất định được cố định hàng năm, sẽ không còn khủng hoảng nữa và sẽ đạt được an ninh lương thực. Bên cạnh đó, việc nhập khẩu có thể được lên kế hoạch trước”, Harun-ur-Rashid, chủ tịch tập đoàn xuất nhập khẩu cảng đất liền Hili, phát biểu  với The Business Standard.

"25-30% lượng hàng nhập khẩu của chúng tôi đến từ Ấn Độ. Nếu chúng tôi có được sự đảm bảo này, các quyết định nhập khẩu sẽ dễ dàng hơn rất nhiều. Md Shafiul Ather Taslim, Giám đốc Tài chính & Vận hành của TK Group, cho biết.

Taslim Shahriar, người đứng đầu của Meghna Group nói với The Business Standard, "Rõ ràng đây là một sáng kiến ​​tích cực, sẽ giúp chúng tôi đạt được an ninh lương thực."

Nguồn: TBS News

Từ khóa: an ninh lương thực, Bangladesh, Ấn Độ, hạn ngạch, khủng hoảng