Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) là Hiệp định thương mại tự do giữa 10 nước ASEAN với Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Australia và New Zealand có hiệu lực thực thi kể từ ngày 01/01/2022. Hiệp định RCEP hứa hẹn sẽ mang lại nhiều cơ hội cho Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị và sản xuất khu vực, giúp phục hồi kinh tế do ảnh hưởng của dịch Covid-19.Với mong muốn hỗ trợ doanh nghiệp tìm hiểu thông tin về Hiệp định RCEP, đặc biệt là áp dụng Thông tư số 05/2022/TT-BCT ngày 18 tháng 02 năm 2022 của Bộ Công thương về quy định quy tắc xuất xứ hàng hóa trong RCEP để hưởng ưu đãi thuế quan theo Hiệp định, Trung tâm Hội nhập quốc tế thành phố Hồ Chí Minh tổ chức Hội nghị “Hướng dẫn tận dụng lợi ích từ quy tắc xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP)” vào ngày 09 tháng 03 năm 2022 tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Dưới sự hỗ trợ của các cơ quan, đơn vị như Sở ban ngành, Hiệp hội/Hội ngành hàng, sự hỗ trợ kỹ thuật từ tập đoàn công nghệ Beowulf Blockchain thông qua nền tảng QUICKOM, sự bảo trợ truyền thông của tạp chí Vietnam Shipping Gazette, Hội nghị đã thu hút hơn 100 đại biểu đến tham dự trực tiếp và  hàng ngàn lượt quan tâm theo dõi của các đại biểu tham trực tuyến đến từ các cơ quan nhà nước, Hiệp hội Doanh nghiệp, doanh nghiệp xuất nhập khẩu, chuyên gia cũng như các cơ quan truyền thông trên địa bàn thành phố.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Ông Huỳnh Minh Vũ, Phó Giám đốc Trung tâm Hội nhập quốc tế TP.HCM nhận định: “Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) có hiệu lực thực thi từ ngày 01/01/2022 là dấu mốc quan trọng trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam. Với cam kết về mở cửa thị trường trong lĩnh vực hàng hóa, dịch vụ, đầu tư và áp dụng bộ quy tắc xuất xứ chung giữa 15 nước thành viên, hiệp định RCEP hứa hẹn sẽ tạo ra các chuỗi cung ứng mới trong khu vực. Tham gia RCEP sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam tạo ra thêm nguồn cung nguyên liệu đa dạng hơn để khai thác, tối ưu hóa hoạt động sản xuất, tăng thêm cơ hội tham gia sâu vào các chuỗi sản xuất và chuỗi giá trị khu vực.”

Hình: Ông Huỳnh Minh Vũ, Phó Giám đốc Trung tâm Hội nhập quốc tế TP.HCM phát biểu khai mạc tại hội nghị

Báo cáo tại hội nghị, Ông Ngô Quang Hiếu, Cán bộ Vụ Chính sách Thương mại Đa biên, Bộ Công Thươngcho biết: “Hiệp định RCEP ghi nhận sự tham gia đa dạng của các nền kinh tế với trình độ phát triển khác nhau và vai trò trung tâm của ASEAN, thể hiện sự linh hoạt phù hợp về mức độ cam kết đối với các nước chậm phát triển cũng như đang phát triển. ASEAN được hưởng ưu đãi nhất về cam kết thuế. Bên cạnh đó, cam kết mở cửa thị trường hàng hóa của Việt Nam được xây dựng dựa trên và không vượt quá cam kết của các hiệp định thương mại tự do ASEAN+ hiện hành. Nhìn chung, với việc triển khai các cam kết mở cửa thị trường hiện nay cùng với quá trình tự do hóa thuế quan được thực thi trong nhiều năm qua, Việt Nam không chịu nhiều áp lực về mức độ mở cửa thị trường hàng hóa khi thực thi Hiệp định RCEP, việc thực thi cam kết trong khuôn khổ RCEP sẽ không tạo sức ép về giảm thuế nhập khẩu”.

Hình: Ông Ngô Quang Hiếu, Cán bộ Vụ Chính sách Thương mại Đa biên, Bộ Công Thương báo cáo tại Hội nghị

Bà Nguyễn Thị Trọng Nghĩa - Phó Trưởng Phòng Quản lý Xuất nhập khẩu khu vực TP.HCM, Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương đã giới thiệu Thông tư 05/2022/TT-BCT, có hiệu lực từ ngày 04/4/2022 và hướng dẫn khai báo C/O trong Hiệp định RCEP. Thông tư 05/2022/TT-BCT bao gồm 04 Chương, 32 Điều và 4 Phụ lục kèm theo, quy định các nội dung về Quy tắc xuất xứ hàng hóa bao gồm các trường hợp xác định hàng hóa được coi là có xuất xứ, cộng gộp, De Minimis, công đoạn gia công chế biến đơn giản, vận chuyển trực tiếp, cơ chế kiểm tra và chứng nhận xuất xứ hàng hóa,… Quy định về Quy tắc xuất xứ hàng hóa trong RCEP nhìn chung không có sự khác biệt so với Hiệp định ATIGA và một số Hiệp định ASEAN+1 mà Việt Nam là thành viên. Cũng tại Thông tư này, Bộ Công Thương đã nội luật hóa điều khoản khác biệt thuế do một số nước trong khối RCEP như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Indonesia, Philippines, Thái Lan và Việt Nam áp dụng mức thuế suất nhập khẩu khác nhau cho cùng một mặt hàng đối với các nước đối tác. 

Hình ảnh: Bà Nguyễn Thị Trọng Nghĩa - Phó Trưởng Phòng Quản lý Xuất nhập khẩu khu vực TP.HCM, Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương giới thiệu Thông tư 05/2022/TT-BCT

Với vai trò báo cáo viên tại hội nghị, Ông Trần Ngọc Bình - Trưởng Phòng Quản lý Xuất nhập khẩu khu vực TP.HCM, Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương đã trình bày những điểm quan trọng về quy tắc xuất xứ và nhấn mạnh một số nội dung mới về quy tắc xuất xứ hàng hóa trong RCEP so với các FTA thế hệ mới Việt Nam tham gia (như Hiệp định CPTPP, EVFTA, UKVFTA..), đồng thời hướng dẫn các doanh nghiệp lựa chọn giữa C/O RCEP và C/O khác đối với một số mặt hàng cụ thể. Một điểm khác biệt của RCEP là thay vì 5 FTA giữa ASEAN với các đối tác trước đây Việt Nam phải áp dụng, tuân thủ 5 bộ quy tắc xuất xứ để hàng hóa khi xuất khẩu sang thị trường đó được hưởng ưu đãi thuế thì hiệp định này tạo nên một bộ quy tắc xuất xứ hài hòa. Vì vậy, RCEP tạo điều kiện rất thuận lợi cho lưu thông chuỗi cung ứng trong khối, đặc biệt là tạo ra cơ hội cho nhiều ngành hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như dệt may và nông thủy sản khi xuất khẩu đến một số thị trường như Nhật Bản, Hàn Quốc… 

Hình ảnh: Ông Trần Ngọc Bình - Trưởng Phòng Quản lý Xuất nhập khẩu khu vực TP.HCM, Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương tại Hội nghị

Tại hội nghị, Ông Hoàng Đức Minh, Cán bộ Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương trình bày chuyên đề“Điểm mới về C/O RCEP và Cách xác định nước xuất xứ khi áp dụng khác biệt thuế”. Theo ông, trong số 15 quốc gia thành viên RCEP có 7/15 quốc gia áp dụng khác biệt thuế là Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Indonesia, Philippines, Thái Lan và Việt Nam. Để xác định hàng hóa xuất khẩu sang một trong 7 nước này áp dụng mức khác biệt thuế, cần phải tra biểu thuế nhập khẩu của 7 nước thành viên này áp dụng đối với các nước thành viên còn lại. Đáng lưu ý, khi xuất khẩu sang các nước RCEP có áp dụng điều khoản khác biệt thuế như Trung Quốc, Hàn Quốc,… các doanh nghiệp Việt Nam cần tra cứu danh mục các mặt hàng thuộc Phụ lục IV ban hành kèm theo Thông tư số 05/2022/TT-BCT của các nước RCEP áp dụng khác biệt thuế.  Trường hợp hàng hóa thuộc danh mục này và đáp ứng các yêu cầu được quy định tại Phụ lục IV ban hành kèm theo Thông tư số 05/2022/TT-BCT, nước xuất xứ RCEP chính là nước thành viên xuất khẩu. Trường hợp hàng hóa thuộc diện khác biệt thuế nhưng không thuộc Phụ lục IV nói trên, cách xác định nước xuất xứ RCEP thực hiện theo quy định tại Điều 9 Thông tư số 05/2022/TT-BCT.

Hình ảnh: Ông Hoàng Đức Minh, Cán bộ Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương tham gia báo cáo tại Hội nghị

Trong phiên thảo luận, các chuyên gia đến từ Bộ Công Thương đã giải đáp các thắc mắc, tình huống thực tế mà một số doanh nghiệp hiện đang gặp phải khi có nhu cầu tìm hiểu và xuất khẩu hàng hóa sang các quốc gia thành viên RCEP. Ngoài ra, các chuyên gia khuyến nghị doanh nghiệp về việc tuân thủ các quy định về xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định RCEP không chỉ khẳng định uy tín của các sản phẩm Việt Nam mà còn là sự bảo hộ về thuế quan, tăng giá trị cạnh tranh của sản phẩm và lợi nhuận cho doanh nghiệp. Các doanh nghiệp tham dự đánh giá cao những thông tin và kiến thức thiết thực mà Hội nghị mang lại.

Với mong muốn tiếp tục đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp, trong thời gian tới, Trung tâm Hỗ trợ hội nhập quốc tế Thành phố Hồ Chí Minh sẽ tiếp tục tổ chức các chương trình thiết thực và hữu ích đến cộng đồng doanh nghiệp./.

Nguồn: CIIS

Từ khoá: CIIS; Hội nghị; RCEP; Quy tắc xuất xứ; C/O; xuất nhập khẩu; hội nhập kinh tế; thuế; mở cửa thị trường