Chính phủ Philippines đã soạn thảo một kế hoạch chi tiết để chuẩn bị cho sự cạnh tranh trong nước khi môi trường tự do hoá kinh doanh ngày càng gay gắt sau sự ra mắt Cộng đồng Kinh tế (AEC) vào cuối năm ngoái của ASEAN (Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á).

Viện Nghiên cứu Phát triển Philippine (PID) đã trình bày một khuôn khổ mà có thể giúp chính phủ trong việc đánh giá các vấn đề về cạnh tranh và đo lường các tác động của đổi mới cạnh tranh đối với người tiêu dùng, doanh nghiệp và nền kinh tế nói chung. Được gọi là chiến lược Khuôn khổ Đổi mới Cạnh tranh (FCR), chiến lược này là sản phẩm của dự án Đổi mới Cạnh tranh ở các Thị trường cốt lõi nhằm Tăng cường phúc lợi Kinh tế - Xã hội (CREW) do PID thực hiện cùng với đối tác là tổ chức quốc tế Consumer Unity and Trust ở New Delhi và tổ chức Hành động vì Cải cách Kinh tế (AER).

Vấn đề cạnh tranh

Sử dụng FCR, dự án CREW xem xét vấn đề cạnh tranh và tác động của đổi mới cạnh tranh trong lĩnh vực lúa gạo và vận tải xe buýt của Philippines.

Theo Chủ tịch của PID, Gilberto Llanto, có thể áp dụng các khuôn khổ giống nhau để đánh giá thị trường cạnh tranh ở các lĩnh vực khác. "Những bài học từ dự án này sẽ có ích cho tiến trình hoạch định chính sách, các nhà nghiên cứu, và các bên liên quan khác trong việc giải quyết các vấn đề cạnh tranh và đo lường tác động của đổi mới cạnh tranh trong các lĩnh vực khác như thương mại bán lẻ, vận tải hàng không, cũng như tài chính ngân hàng", Llanto giải thích trong một Hội thảo được tổ chức ngày 02 tháng 3 tại văn phòng PID ở thành phố Quezon.

Mục tiêu cuối cùng

Cạnh tranh của dự án CREW là đúng tiến độ, trong bối cảnh Philippines đang trong giai đoạn đầu thực hiện Luật Cạnh tranh 2015, bộ luật phải mất tới 25 năm mới được bộ máy lập pháp thông qua.

Mục tiêu của Luật Cạnh tranh 2015 là nhằm mang lại lợi ích cho người tiêu dùng bằng cách có nhiều lựa chọn hơn và giá thấp hơn so với các sản phẩm của các đối thủ cạnh tranh trên thị trường. Theo nhà nghiên cứu cao cấp Neha Tomar, thuộc tổ chức quốc tế Consumer Unity and Trust, dự án CREW nhằm khắc phục "khoảng cách giữa hiểu biết và thực thi về pháp luật cạnh tranh" bằng cách cung cấp cho các nhà hoạch định chính sách và các luật sư một phương pháp dựa trên bằng chứng thiết thực để hiểu rõ tác động và giá trị của đổi mới cạnh tranh.

Như vậy, FCR được thiết kế để cho phép các luật sư đưa ra được các nhân tố thay đổi cho nhà sản xuất và phúc lợi của người tiêu dùng, và xác định được các tác động của đổi mới. Dự án CREW đã được thực hiện ở Ghana, Ấn Độ, Philippines, và Zambia, và áp dụng trong ngành  thực phẩm cơ bản và ngành vận chuyển hành khách công cộng. Khi đánh giá tình trạng cạnh tranh trong lĩnh vực lúa gạo, nhóm dự án PID xem xét các cải cách lớn được giới thiệu bởi chính phủ trong lĩnh vực trên quan điểm là sẽ bãi bỏ các hạn chế định lượng (QR) đối với gạo nhập khẩu. Nghiên cứu cụ thể cung cấp bằng chứng về tác động của QR lên giá gạo trong nước và phúc lợi của người tiêu dùng, và thực hiện một đánh giá dựa trên bằng chứng tùy chọn để bảo vệ quyền lợi của nông dân trồng lúa.

Philippines đề ra Chiến lược  Khuôn khổ Đổi mới Cạnh tranh

FCR bao gồm một đề xuất một gói điều chỉnh khi chính thức bãi bỏ QR vào năm 2017, đó là một chương trình chuyển tiếp dài hơi hơn so với chính sách hỗ trợ sản xuất của chính phủ hiện nay. Trong năm 1995, Philippines đã được phép đối xử đặc biệt với thị trường gạo, theo đó nó cho phép nhà nước thiết lập giới hạn trần khối lượng gạo nhập khẩu trong khoảng thời gian nhất định. Giới hạn trần do Tổng công ty lương thực Quốc gia xác định, trong đó có cả sự độc quyền nhập khẩu đối với gạo. Chuyên gia PID và là Giám đốc dự án CREW, Roehlano Briones, cảnh báo rằng việc loại bỏ QR lúa gạo sẽ làm cho giá gạo trong nước giảm mạnh, do đó, điều bắt buộc là phải cung cấp chính sách hỗ trợ thu nhập cho nông dân trồng lúa.

Mạng lưới an toàn

"Việc chuyển đổi không thể tránh khỏi cùng với một thị trường thương mại gạo cởi mở thì cũng nên kèm theo một mạng lưới an toàn cho các nông hộ nhỏ mà phải đối đầu cạnh tranh với hàng nhập khẩu. Chúng tôi đã đánh giá một chương trình chuyển giao kết hợp với mức thuế suất 35% như một chương trình hỗ trợ khi chính sách đối xử đặc biệt phải bãi bỏ", Briones giải thích.

Xe buýt

Đối với lĩnh vực vận tải công cộng bằng xe buýt, PID nghiên cứu các lựa chọn để hợp nhất xe buýt như là một phần của chiến lược giảm sự quá tải của hệ thống Metro ở Manila. Các tùy chọn này bao gồm việc hợp nhất các nhà khai thác xe buýt thành một tập đoàn để đấu giá quyền vận hành xe buýt khai thác trên từng tuyến đường cụ thể và chuyển đổi xe buýt thường sang hệ thống xe buýt nhanh.

Trong bài trình bày của mình, Tư vấn PID Hope Gerochi cũng liệt kê những lợi ích, chi phí và rủi ro trong chiến lược hợp nhất, cũng như ý nghĩa đối với sự cạnh tranh công bằng, so sánh với các chiến lược thay thế khác.

Tác động tích cực

Tình trạng cạnh tranh trong ngành công nghiệp khác của đất nước, chẳng hạn như hàng không, ngân hàng, tài chính, thương mại và bán lẻ, cũng được đánh giá và trình bày tại hội thảo. Trong bài phát biểu của mình, Chủ tịch Reid Foundation, Cherry Lyn Rodolfo, liệt kê những tác động tích cực của đổi mới cạnh tranh đối với ngành công nghiệp hàng không. Những chính sách này bao gồm tự do hóa các thỏa thuận dịch vụ hàng không, trong đó cho phép hãng hàng không Cebu Pacific tham gia vào thị trường hàng không Hồng Kông và Singapore, và việc thông qua Pocket Open Skies, để mở cửa thâm nhập vào thị trường thông qua các chuyến bay quốc tế năm 2011, và việc phê chuẩn Hiệp định Bầu trời Mở gần đây của ASEAN, cho phép các hãng hàng không của tất cả 10 thành viên ASEAN bay tự do trong khu vực.

Thành tích tăng trưởng

Theo Rodolfo, mặc dù Philippiness "không đạt được mức độ tăng trưởng ghế hành khách như các hãng hàng không của Indonesia, nhưng tốc độ tăng trưởng đã được ghi nhận kể từ năm 2009". Sự tăng trưởng này đạt được bất chấp rào cản lớn, chẳng hạn như cơ sở hạ tầng nghèo và tình trạng ùn tắc tại sân bay chính của đất nước, sân bay quốc tế Ninoy Aquino (NAIA). Tình trạng này đã ngăn cản các hãng hàng không quốc tế xâm nhập vào thị trường hàng không Philippines.

Vấn đề của ngành hàng không Philippines khi AEC đi vào hoạt động

Rodolfo cũng liệt kê một số vấn đề cạnh tranh trong ngành công nghiệp hàng không, chẳng hạn như vấn đề định nghĩa - thị trường, vấn đề về giá, tác động của thỏa thuận liên danh, liên doanh và liên minh, khó tiếp cận các nguồn đầu vào cần thiết, chẳng hạn như giờ bay (slot) và quầy làm thủ tục check-in, và nhu cầu tiêu dùng và nhóm người dùng thấp. "Đây là những vấn đề mà chúng tôi tin rằng chúng ta phải đối mặt và cố gắng giải quyết bởi vì chúng đang hạn chế các tác động tích cực mà ngành vận chuyển hàng không có thể mang lại". Bà Rodolfo nói rằng các giải pháp phải mang tính chất toàn diện và lâu dài. Ngành hàng không sẽ được hưởng lợi rất nhiều, khi thực hiện sự thay đổi, chẳng hạn như có một tổ chức mới thực hiện chức năng giám sát mà không phụ thuộc vào Cơ quan Hàng không Dân dụng của Philippines (CAAP). Bà lưu ý rằng CAAP nên tập trung vào chức năng giám sát an toàn của người tiêu dùng.

Ngành ngân hàng

Như một phần của ngành công nghiệp ngân hàng, Tiến sĩ Alvin Ang thuộc Khoa Kinh tế của Đại học Ateneo Manila nói về những thiếu sót của ngành ngân hàng trong việc cân đối và ổn định tài chính một cách có hiệu quả và sự khó khăn của các doanh nghiệp và hộ gia đình khi tiếp cận các dịch vụ tài chính. "Ngành ngân hàng phải đối mặt với rất nhiều các vấn đề cạnh tranh giống như đứng trước một hàng rào cao. Hạ thấp các rào cản này có thể sẽ dẫn đến sự khác biệt lớn, giảm chi phí tài chính trung gian, có nhiều khách hàng tiếp cận các dịch vụ tài chính hơn, và tăng cường sự ổn định", Ang giải thích.

Ngân hàng tư nhân

Ang cũng nhấn mạnh vấn đề của ngân hàng tư nhân chiếm thị phần không tương xứng với vai trò và lợi thế của nó, đặc biệt là các ngân hàng tín dụng và ngân hàng nông thôn. Theo Ang, 5 ngân hàng hàng đầu trong nước chiếm 54% tổng tài sản của ngành ngân hàng. Ngành ngân hàng nước này yếu cả về tài chính lẫn quản trị. Ang cho rằng cần phải cải cách, tự do hóa thị trường tài chính không chỉ để thúc đẩy ngành công nghiệp ngân hàng trong nước mà còn để chuẩn bị cho các ngân hàng Philippines tham gia và cạnh tranh trong hệ thống tài chính khu vực ASEAN tích hợp.

Chưa đủ điều kiện

Hiện nay, không có ngân hàng Philippine nào đủ điều kiện để trở thành một ngân hàng ASEAN. Điều này cản trở các ngân hàng Philippine tham gia vào một thị trường lớn hơn. "Các ngân hàng Philippine có tài sản nhỏ nhất trong toàn khối ASEAN. Ngân hàng Phát triển Singapore, ví dụ, có tài sản lớn hơn so với tổng tài sản của toàn bộ hệ thống ngân hàng Philippine", ông nói thêm.

Vấn đề thương mại – bán lẻ

Roberto de Vera thuộc Đại học châu Á Thái Bình Dương liệt kê những mối quan tâm đến cạnh tranh của ngành bán lẻ thương mại, bao gồm sự cần thiết phải phát triển và trao quyền cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong một thị trường toàn diện hơn và cạnh tranh sôi động hơn. Phó Giám đốc CUTSRijit Sengupta kêu gọi hội thảo khẳng định tầm quan trọng của nghiên cứu dựa trên bằng chứng đằng sau mỗi thay đổi liên quan đến cạnh tranh. "Philippines đã thể hiện sự quan tâm và ý định mạnh mẽ trong việc giải quyết các vấn đề cạnh tranh của mình. Vì vậy, Ủy ban Cạnh tranh Philippines sẽ tìm thấy đối tác của mình từ các viện nghiên cứu, các ngành công nghiệp, cơ quan quản lý, và xã hội dân sự để truyền tải thông điệp rằng cuộc đua sẽ được phát huy trong mọi cấp độ của nền kinh tế mà không có sự lo sợ hay thiên vị", ông kết luận.

Theo marketmonitor.com.ph – PT

Từ khóa: Dự thảo, chiến lược cạnh tranh, sau AEC, Philippines