Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) kết thúc đàm phán thậm chí trước thời điểm Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) ra đời vào ngày 31/12/2015 - đó là một hiệp định đầy tham vọng mà Philippines không phải là thành viên.

Chúng ta đã lỡ chuyến tàu trở thành thành viên của TPP do những giới hạn hiến định về các khoản đầu tư nước ngoài (trong các lĩnh vực như tiện ích công, quảng cáo, truyền thông, giáo dục). Việt Nam và Malaysia thậm chí còn gặp những trở ngại lớn hơn vì các chính sách trong nước nhưng sau đó họ đã vượt lên để cùng với Brunei và Singapore trở thành 4 quốc gia ASEAN là thành viên chính thức của TPP ở thời điểm hiện tại.

Không nghi ngờ gì việc là thành viên của ASEAN đã giúp Philippines rất nhiều khi mở ra một thị trường rộng lớn với 600 triệu người tiêu dùng. ASEAN sau đó đã tham gia ký kết các thỏa thuận song phương với đối tác khác – tất cả đều là những nền kinh tế lớn.

Kể từ khi được thành lập vào năm 1992, khu vực mậu dịch tự do ASEAN (AFTA) đã trở thành một thực thể kinh tế lớn mạnh, nhiều nền kinh tế lớn đã tìm cách đạt được các thỏa thuận thương mại với ASEAN. Hàn Quốc là quốc gia đầu tiên đạt được FTA ASEAN – Hàn Quốc vào năm 2007, tiếp theo đó là Nhật Bản (2008), Australia và New Zealand (2009), Trung Quốc (2010) và Ấn Độ (2010). Với FTA với 6 nền kinh tế lớn, ASEAN dễ dàng tiếp cận với một thị trường có đến 3,45 tỷ dân, gấp 6 lần dung lượng của riêng ASEAN.

Trong khi đó, ASEAN - AEC 2015 (cùng với các hiệp định thương mại khác) đang buộc Philippines phải làm những điều đúng đắn. Để cải cách kinh tế, áp lực từ các hiệp định thương mại tập thể chính là động lực để các nhà lãnh đạo tập hợp ý chí chính trị và thực thi nó. Điều này một lần nữa diễn ra với những cam kết mà chúng ta đã đồng ý trong khuôn khổ AEC. Vậy “những điều đúng đắn” mà Philippines đã cam kết trong AEC là gì?

Đầu tiên, tự do hóa thương mại và đầu tư luôn là nền tảng của bất kỳ thỏa thuận thương mại nào. Tự do hóa kinh tế sẽ luôn có hệ quả ngược lại hay độ trễ nhưng sau vài năm không ai có thể phủ nhận thương mại và đầu tư cởi mở hơn đã giúp nhiều nước đạt được sự tăng trưởng tích cực đi cùng với tốc độ giảm nghèo đáng kể, đặc biệt là tại các nước châu Á. Dưới áp lực cạnh tranh, năng lực sản xuất rời rạc của các nhà sản xuất nội địa buộc phải định hình lại, theo đó quy mô, khả năng cạnh tranh quốc tế tăng lên song hành với một nền tảng thị trường rộng lớn hơn. Người tiêu dùng cũng được hưởng lợi với giá cả thấp hơn, chất lượng sản phẩm cao hơn và có nhiều sự lựa chọn hơn so với khi không có cạnh tranh từ nước ngoài.

Trong lĩnh vực hàng không, chúng ta đang mở cửa bầu trời cho các hãng hàng không nước ngoài (đặc biệt là các nước ASEAN), ít nhất là tại các sân bay bên ngoài thủ đô Manila. Chúng ta vẫn chưa thực hiện đầy đủ cam kết với ASEAN tại cửa ngõ chính là sân bay quốc tế Ninoy Aquino. Nhưng rõ ràng cạnh tranh giữa các hãng hàng không đã giúp chúng ta có được nhiều du khách quốc tế hơn trong những năm gần đây bên cạnh sự thành công của chiến dịch “nhiều niềm vui hơn tại Philippines” của chính phủ.

Sau gần 3 thập kỷ, cuối cùng chúng ta cũng đã ban hành Luật Cạnh tranh vào tháng 7 vừa qua. Việc Philippines là một trong 5 nước ASEAN không có luật cạnh tranh đã buộc các nhà làm luật trong nước phải hành động trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng trở nên gay gắt. Tăng trưởng toàn diện trong nhiều năm và đạo luật lần này là rất quan trọng để duy trì điều đó.

Luật cạnh tranh cùng với các các cải cách khác nhằm mở rộng hơn nữa năng lực cạnh tranh của kinh tế Philippines với các đối thủ bên ngoài và cũng là yếu tố cần thiết nếu chúng ta muốn tham gia vào TPP. AEC là bước đệm tốt để Philippines hướng đến các thỏa thuận thương mại thế hệ mới như TPP. Nhưng hy vọng rằng chúng ta không phải chờ đến lúc TPP thúc đẩy cho những cải cách cần thiết mà chúng ta buộc phải làm.

Theo http://opinion.inquirer.net/ - HP

Từ khóa: Philippines, AEC, TPP