Việc Philippines đạt được thành công bước đầu trong việc đa dạng hóa nguồn cung gạo làm cho gạo của Việt Nam ngày càng bị cạnh tranh hơn tại thị trường Philippines, đòi hỏi các doanh nghiệp xuất khẩu gạo của Việt Nam phải có sự chuẩn bị và chiến lược cạnh tranh tốt...

Thương vụ Việt Nam tại Philippines cho biết, gạo là mặt hàng thiết yếu quan trọng đảm bảo an ninh lương thực đối với Philippines. Mặc dù có nền sản xuất lúa gạo nhưng sản lượng hàng năm không đáp ứng được nhu cầu tiêu thụ nên Philippines phải nhập khẩu gạo từ nhiều quốc gia. 

Đối với Việt Nam, gạo vừa là mặt hàng truyền thống và đồng thời là mặt hàng xuất khẩu chủ lực tạo nên vị thế vững trắc của Việt Nam vào thị trường Philippines trong thời gian qua.

Tuy nhiên, cùng với những biến động địa chính trị và bất ổn trên thế giới, sự thay đổi chính sách của một số quốc gia sản xuất lúa gạo lớn trên thế giới, điển hình như lệnh cấm xuất khẩu gạo của Ấn Độ, làm cho vấn đề đảm bảo an ninh lương thực của Philippines càng được trú trọng hơn.

Trong bối cảnh đó, nhận ra sự phụ thuộc khá lớn vào nguồn cung gạo từ Việt Nam nên Chính phủ Philippines đang tìm cách giảm sự phụ thuộc này thông quan việc đa dạng hóa nguồn cung, tìm đến những nhà cung ứng gạo tiềm năng khác Việt Nam mà trước đây họ cho rằng không có lợi thế. 

Điều này đã được Thương vụ Việt Nam tại Philippines nắm bắt thông tin, nhận định và cảnh báo tới các cơ quan Bộ, ngành quản lý, xây dựng chính sách và doanh nghiệp trong nước.

Và từ thông tin số liệu nhập khẩu gạo của Philippines tính đến giữa tháng 3/2024 phần nào đã phản ánh sự thành công bước đầu của Chính phủ Philippines trong việc tìm cách đa dạng hóa nguồn cung gạo.

Theo thống kê của Cục Thực vật – Bộ Nông nghiệp Philippines, tính từ ngày 1/1/2024 cho đến hết ngày 14/3/2024, tổng lượng gạo nhập khẩu của Philippines là 886.963,11 tấn, cao hơn khoảng 10,6% so với tổng lượng gạo nhập khẩu của Philippines trong quý I/2023. Con số này cho thấy dự báo của Thương vụ Việt Nam tại Philippines về mức nhập khẩu gạo của Philippines trong năm 2024 vẫn ở mức cao, khoảng 3,8 đến 4,0 triệu tấn là hoàn toàn phù hợp.

Trong tổng lượng gạo nhập khẩu của Philippines nêu trên, gạo nhập khẩu từ Việt Nam vẫn chiếm lượng lớn nhất, là 493.962,72 tấn, chiếm 55,7%. Tiếp theo là gạo nhập khẩu từ Thái Lan với 230.559,43 tấn, chiếm 26%, trong khi gạo nhập khẩu từ Pakistan là 109.803,5 tấn, chiếm 12,4%. Ngoài ra, Philippines còn nhập khẩu gạo từ Myanmar với số lượng 48.960 tấn, từ Campuchia 1.620 tấn, từ Nhật Bản 1.815,37 tấn, từ Ấn Độ 235,5 tấn và từ Italy 6,6 tấn.

Số gạo nêu trên được nhập bởi 109 công ty được Cục Thực vật – Bộ Nông nghiệp Philippines cấp giấy phép nhập khẩu, trong đó có hai doanh nghiệp nhập khẩu lớn nhất của Philippines là Orison Free Enterprise Inc, với khối lượng 103.408,35 tấn, tiếp theo là BLY Agri Venture Trading với khối lượng nhập là 55.419,99 tấn. 

Trong khi đó, Cục Thực vật – Bộ Nông nghiệp Philippines, từ ngày 01 đến ngày 14/3/2024 cũng đã cấp 424 giấy chứng nhận kiểm dịch thông quan cho 358.188,5 tấn gạo nhập khẩu. Và theo quy định, lượng gạo được cấp phép kiểm dịch thông quan nên trên phải được nhập vào Philippines trong vòng 30 ngày kể từ ngày cấp phép.

Việc Philippines đạt được thành công bước đầu trong việc đa dạng hóa nguồn cung gạo làm cho gạo của Việt Nam ngày càng bị cạnh tranh hơn tại thị trường Philippines, đòi hỏi các doanh nghiệp xuất khẩu gạo của Việt Nam phải có sự chuẩn bị và chiến lược cạnh tranh tốt, trước hết là hình ảnh, uy tín để tiếp tục duy trì quan hệ với các bạn hàng, đối tác truyền thống lâu năm, mở rộng tìm kiếm các đối tác, nhà nhập khẩu mới. 

Đồng thời doanh nghiệp cần tiếp tục phối hợp với Bộ Công Thương, Thương vụ Việt Nam tại Philippines để triển khai các chương trình giới thiệu, quảng bá các sản phẩm, mặt hàng của Việt Nam, trong đó có mặt hàng gạo.

Được biết, hai tuần trở lại đây thị trường gạo thế giới có xu hướng giảm giá khi hai nguồn cung chính là Việt Nam và Thái Lan đều đang trong giai đoạn chính vụ thu hoạch.

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam gạo tiêu chuẩn 5% tấm của ta hiện ở mức 577 USD/tấn; gạo 25% tấm ở mức 558 USD/tấn; gạo 100% tấm duy trì ổn định ở mức 478 USD/tấn. Trong tuần qua, giá gạo xuất khẩu giảm 15 USD/tấn với gạo 5% tấm. Nếu so với thời điểm đỉnh giá 663 USD/tấn vào tháng 12 năm ngoái, giá gạo 5% tấm của Việt Nam đã mất khoảng 86 USD/tấn.

Nguyên nhân giá gạo giảm đều trong vòng 2 tuần trở lại đây, theo VFA, do hai nguồn cung chính là Thái Lan và Việt Nam đều ở giai đoạn vụ lúa chính, người mua đang kỳ vọng mức giá thấp hơn. Bên cạnh đó, cước vận chuyển quốc tế tăng cũng đẩy chi phí nhập khẩu gạo tại các nước đến lên cao hơn nên người mua có khuynh hướng chờ đến khi giá cước hạ nhiệt trở lại.

Theo số liệu Tổng cục Thống kê vừa công bố, sản lượng lúa vụ mùa và đông xuân của vùng Đồng bằng sông Cửu Long tăng 126 nghìn tấn (tăng 1,1%); trong đó sản lượng lúa vụ đông xuân ước đạt 10,7 triệu tấn, tăng 65 nghìn tấn (tăng 0,6%); sản lượng lúa mùa đạt 974 nghìn tấn, tăng 60 nghìn tấn (tăng 6,6%). Đây là con số khá lớn khi sản lượng lúa đông xuân vùng Đồng bằng sông Cửu Long chiếm tới trên 50% sản lượng lúa đông xuân của cả nước. Nguồn cung dồi dào đã kéo giá lúa giảm.

Tại các địa phương như Hậu Giang, An Giang, Kiên Giang, Đồng Tháp… bình quân giá lúa hôm nay dao động quanh mốc 7.200 - 8.000 đồng/kg. Còn giá gạo nguyên liệu IR 504 dao động quanh mốc 10.800 - 10.850 đồng/kg; gạo thành phẩm IR 504 duy trì ổn định ở mức 13.150 - 13.250 đồng/kg.

Mặc dù thị trường hiện kém sôi động song theo các chuyên gia, cục diện vẫn theo hướng có lợi cho gạo của Việt Nam. Các doanh nghiệp cần chủ động phối hợp với cơ quan quản lý để theo dõi sát thông tin thị trường, tận dụng tranh thủ cơ hội xuất khẩu gạo khi các nước có nhu cầu lớn.

Nguồn: Dân Việt

Từ khóa: giá gạo xuất khẩu, Việt Nam, Philippines