Xét về khía cạnh kinh tế, Trung Quốc có nên tỏ ra khó chịu trước quốc gia láng giềng Việt Nam? Việt Nam ngày nay gợi nhớ đến những quốc gia đang phá triển trong những năm qua khi nền kinh tế của nước này mới bắt đầu phát triển với tốc độ đáng chú ý. Các ngành công nghiệp sử dụng nhiều lao động như dệt may, chế biến và chế tạo đang bùng nổ, nhờ nguồn lao động dồi dào và chi phí thấp.

Điều này khiến nhiều người đặt câu hỏi rằng liệu quốc gia Đông Nam Á này sớm hay muộn sẽ ảnh hưởng đến vị trí của Trung Quốc trong chuỗi công nghiệp thế giới.

Cạnh tranh chặt chẽ và bổ sung là đặc điểm của động lực tăng trưởng giữa hai nước láng giềng. Dưới góc độ cạnh tranh, áp lực mà giữa hai nước phải đối mặt với nhau là không tương xứng.

Trung Quốc tự hào có ngành thương mại điện tử xuyên biên giới rất phát triển, một chuỗi công nghiệp hoàn chỉnh, lợi thế tích tụ, sức sống đổi mới, hệ thống hậu cần và hỗ trợ phát triển tốt.

Về mặt bổ sung, cơ cấu xuất khẩu của hai nước khác nhau, và chuỗi cung ứng của họ phụ thuộc lẫn nhau. Ví dụ, khi Trung Quốc chống lại sự bùng phát COVID-19 vào năm 2020, chuỗi cung ứng của nhiều ngành công nghiệp ở Việt Nam cũng đi vào bế tắc.

Đầu tư trực tiếp và chuyển giao công nghiệp của Trung Quốc sang Việt Nam đã tăng cường quan hệ kinh doanh giữa Trung Quốc và Việt Nam, dẫn đến sự phân công lao động quốc tế. Một số thặng dư của Trung Quốc với các nước Châu Âu và Hoa Kỳ đã chuyển thành thặng dư của Trung Quốc với Việt Nam.

Theo một nghĩa nào đó, tăng trưởng của Việt Nam là sự mở rộng của tăng trưởng kinh tế Trung Quốc. Chuỗi công nghiệp của hai nước được liên kết chặt chẽ với nhau. Với tư cách là một nước láng giềng, một Việt Nam phát triển có lợi hơn cho Trung Quốc so với một nền kinh tế kém phát triển. Trung Quốc không phải lo lắng quá nhiều về những thách thức do sự trỗi dậy của các ngành sản xuất tại Việt Nam.

Ví dụ, Zibo, Công ty TNHH Dệt may Luthai có trụ sở tại tỉnh Sơn Đông, điều hành hơn 40 nhà máy và các chi nhánh ở các quốc gia bao gồm Mỹ, Ý và Nhật Bản, đã thông báo vào đầu năm nay rằng họ sẽ đầu tư 210 triệu USD để xây dựng một cơ sở sản xuất sản phẩm vải dệt thoi và dệt kim tại tỉnh Tây Ninh, Việt Nam. Nhà máy mới này cung cấp cho các doanh nghiệp dệt may địa phương có thể mở rộng hơn nữa sự hiện diện trên thị trường sau khi Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực có hiệu lực vào ngày 1 tháng 1.

Trong bối cảnh này, Ấn Độ mới là chủ đề nóng. Trong số các nước láng giềng của Trung Quốc, Ấn Độ tự hào có nguồn lao động cạnh tranh, thị trường nội địa rộng lớn, chuỗi công nghiệp điện tử ngày càng hoàn thiện và ngành công nghệ thông tin phát triển cao. Nguồn nhân lực của quốc gia này được cho là có lợi thế hơn về trình độ tiếng Anh, có thể so sánh với nguồn nhân lực ở châu Âu và Mỹ. Ấn Độ rất có thể có tiềm năng nổi lên không chỉ là công xưởng tiếp theo của thế giới mà còn là đối thủ của Trung Quốc.

Về dài hạn, Ấn Độ sẽ đạt độ tăng trưởng kinh tế cao hơn nhiều nước trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Khi nền kinh tế của đất nước này chiếm một nửa quy mô của Trung Quốc, nó có thể sẽ có tác động đáng kể đến Trung Quốc. Mặc dù tác động thay thế của Việt Nam đối với Trung Quốc lớn hơn trong ngắn hạn, nhưng ảnh hưởng của Ấn Độ trong bối cảnh tương tự sẽ lớn hơn trong dài hạn.

Bị ràng buộc bởi thị trường nội địa hạn chế, Việt Nam đóng vai trò là trung tâm chế biến và trung chuyển trong chuỗi công nghiệp điện tử toàn cầu, đồng thời sản phẩm của Việt Nam được xuất khẩu sang Bắc Mỹ, Châu Âu và các khu vực khác. Lý do tại sao Ấn Độ có thể thu hút một chuỗi công nghiệp điện tử tương đối hoàn chỉnh hơn là do việc điều chỉnh thuế quan và thị trường nội địa rộng lớn của nước này. Một số lượng lớn các sản phẩm điện tử được sản xuất tại Ấn Độ có thể được bán trực tiếp trong nước, tạo ít dư địa cho xuất khẩu.

Để đối phó với những yếu tố này, Trung Quốc đã bắt đầu thúc đẩy phát triển chất lượng cao trên con đường công nghiệp ban đầu và thực hiện mô hình phát triển lưu thông kép cho phép thị trường trong nước và thị trường nước ngoài củng cố lẫn nhau.

Trung Quốc có lợi thế trở thành thị trường tiêu thụ lớn trên thế giới. Điều này đã trở nên có giá trị trong việc lai tạo và phát triển các công nghệ mới. Mặc dù cuộc cách mạng công nghiệp bắt đầu bằng công nghệ, nhưng việc triển khai công nghệ không thể tách rời nhu cầu thị trường và các kịch bản ứng dụng cụ thể.

Trong vòng cách mạng công nghiệp mới, Trung Quốc không chỉ củng cố khả năng phục hồi cấu trúc chuỗi công nghiệp của mình mà còn phải hợp tác chặt chẽ với các nước láng giềng thông qua các hiệp định thương mại tự do song phương và khu vực, đồng thời trở thành động lực của sự phát triển chung. Đây sẽ là một nhiệm vụ quan trọng của đất nước trong việc duy trì hoạt động ngoại thương và tìm kiếm những điểm tăng trưởng mới trong những năm tới.

Nguồn: China Daily

Từ khoá: Trung Quốc, Ấn Độ, khả năng phục hồi, chuỗi cung ứng, tăng trưởng