Hai thành viên Hạ viện Nhật Bản - cả hai đều là cựu bộ trưởng của chính phủ - cho rằng Chiến lược của Tổng thống Mỹ - Joe Biden với mục tiêu liên kết sâu rộng giữa các đồng minh và đối tác Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Washington là một sự thay thế không hiệu quả cho khối thương mại mà Mỹ đã từ bỏ cách đây 5 năm.

Taro Kono, cựu Bộ trưởng Quốc phòng cũng là Ngoại trưởng Nhật Bản, và Takashi Yamashita, cựu Bộ trưởng Tư pháp, đã kêu gọi Washington tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) - kế thừa từ Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP), mà Tổng thống Donald Trump từ bỏ vào năm 2017.

Trong bài phát biểu tại Viện Brookings ở Washington, Kono cho rằng các mục tiêu mà Tổng thống Joe Biden đặt ra về Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ - Thái Bình Dương (IPEF) sẽ được thực hiện hiệu quả hơn nếu Mỹ là thành viên CPTPP.

Quan hệ đối tác với New Zealand, Nhật Bản, Canada, Mexico và 7 quốc gia khác, chiếm khoảng 13% thương mại toàn cầu.

“Khi Mỹ đề xuất trở thành một phần của TPP, đó là ... để tạo ra tổ chức xây dựng luật định cho khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, và đó là lý do tại sao chúng tôi phải trả cho khoảng phí tổn chính trị khổng lồ để tham gia,” Kono nói. “Khi chúng tôi ký kết TPP, Mỹ đã rời đi.

“Bây giờ chính quyền Biden muốn đặt ra Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, tôi muốn nói rằng hãy quên nó đi,”.

Hầu hết các nội dung chi tiết của IPEF vẫn chưa được công khai, nhưng Nhà Trắng đã đưa ra chiến lược để phân biệt IPEF với khối thương mại truyền thống dựa trên các hiệp định thương mại tự do.

IPEF sẽ thiết lập các tiêu chuẩn về lao động và môi trường cũng như các quy tắc thương mại, ở nhiều lĩnh vực, từ việc bảo vệ dữ liệu đến phát thải carbon. Các nước thành viên có thể lựa chọn tham gia vào các phần của khuôn khổ.

Yamashita cho rằng việc rời bỏ CPTPP sẽ khiến các nước trong khu vực đặt câu hỏi liệu Washington có đảm bảo vai trò dẫn dắt chiến lược của mình hay không.

Yamashita nói “Tôi không biết chính xác về nội dung của IPEF và một số bạn bè của chúng tôi trong khu vực cũng không biết điều đó,” “Tôi nghĩ nếu IPEF là một khuôn khổ khu vực không ràng buộc, theo thông điệp của IPEF gửi đến các nước châu Á rằng Mỹ không mấy quan tâm việc quay trở lại.”

Các quan chức Nhật Bản một lần nữa nghi ngờ các nhà lập pháp Mỹ ở cả hai phía đảng Dân chủ và Cộng hòa về cách tiếp cận khu vực của Tổng thống Joe Biden; đặc biệt là kể từ khi Trung Quốc nộp đơn gia nhập CPTPP và cho đến hiện tại thì IPEF vẫn chưa có bất kỳ điều khoản nào về tiếp cận thị trường. Trong khi các nhà phê bình Mỹ cho biết các yếu tố tiếp cận thị trường là điều cần thiết để Chiến lược đạt hiệu quả.

Theo Kono cho biết việc áp dụng CPTPP thay thế TPP, các tiêu chuẩn của đối tác về quyền thương mại, lao động, môi trường và sở hữu trí tuệ vẫn đảm bảo mục tiêu chưa bao giờ được công bố rõ ràng nhưng được coi là mối quan tâm lớn hơn của Mỹ, đó là ngăn chặn Trung Quốc.

Kono phát biểu rằng, “TPP đa ra tiêu chuẩn cao đến mức Trung Quốc… không thể đạt được những tiêu chuẩn đó,”. “Vì vậy, Mỹ và Nhật Bản được cho là sẽ tiếp tục dẫn đầu việc thiết lặp quy tắc cho khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

“Hy vọng rằng chính phủ Mỹ hoặc nhà lãnh đạo Mỹ sẽ nhận thức ra hạn chế và quyết định thay đổi chính sách của họ và quay trở lại TPP.”

Nguồn: SCMP

Từ khóa: Tổng thống Joe Biden, Chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, IPEF