Sau hơn 2 năm thực thi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Vương quốc Anh và Bắc Ailen (UKVFTA), xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường này đã có sự tăng trưởng tích cực.

Thực tiễn cho thấy, thương mại của Việt Nam với thị trường Anh đã có những tăng trưởng đáng kể sau khi thực thi Hiệp định. Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland (UKVFTA) chính thức có hiệu lực từ 1/5/2021. Về thương mại hàng hóa, Anh cam kết sẽ xóa bỏ 85,6% số dòng thuế cho hàng hóa của Việt Nam ngay khi Hiệp định có hiệu lực (từ 1/1/2021), xóa bỏ đến 99,2% số dòng thuế từ 1/1/2027, và 0,8% số dòng thuế còn lại sẽ được hưởng hạn ngạch thuế quan (với thuế nhập khẩu trong hạn ngạch là 0%).

Với các cam kết này, nhiều sản phẩm thế mạnh của Việt Nam như thủy sản, dệt may, linh kiện điện tử, đồ gỗ, cà phê, gạo, hoa quả… sẽ có lợi thế khi tiếp cận thị trường Anh trong bối cảnh nhiều Quốc gia chưa có FTA với Vương quốc Anh, đón đầu làn sóng chuyển dịch nhu cầu do xu thế phát triển xanh và bền vững của Vương quốc Anh.

Trong năm 2022, tổng kim ngạch thương mại hai chiều cả năm tăng 3,3%; trong đó, nhiều mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam có sự tăng trưởng tốt như: Cà phê (tăng 61%); đá quý, kim loại quý và sản phẩm (tăng 56%); đồ chơi, dụng cụ thể thao và bộ phận (tăng 59%); giày dép các loại (tăng 40%); hàng dệt may (tăng 36%); dây điện và dây cáp điện (tăng 30%); sản phẩm điện tử và linh kiện (tăng 28%); máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác (tăng 37%)... Ngoài ra, điện thoại các loại và linh kiện vẫn đạt kim ngạch trên 1 tỷ USD.

Ở chiều ngược lại, một số sản phẩm xuất khẩu hàng hóa có thế mạnh của Anh quốc tiếp tục đạt kim ngạch lớn như: Dược phẩm (81,9 triệu USD); máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác (184 triệu USD); ô tô nguyên chiếc các loại (28,5%); cũng như nhiều ngành hàng có tốc độ tăng trưởng ổn định như: Sản phẩm hóa chất (tăng 3,5%), sản phẩm từ chất dẻo (tăng 28,3%), thủy sản (23,8%)…

Về lĩnh vực đầu tư, Vương quốc Anh hiện có 507 dự án với tổng số vốn đăng ký đạt gần 4,2 tỷ USD. Riêng trong năm 2022, đã có 53 dự án đăng ký mới với số vốn đăng ký 134,66 triệu USD từ nhà đầu tư Anh tại thị trường Việt Nam. Với kết quả này, Vương quốc Anh đang là đối tác lớn thứ 15 trong số 141 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư tại Việt Nam, tập trung vào các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, tài chính, ngân hàng, dầu mỏ.

Theo báo cáo tại Hội thảo “Hiệp định UKVFTA - Thương mại xanh và công bằng với Việt Nam” ngày 7/3 vừa qua tại Hà Nội cho thấy, Hiệp định UKVFTA ngoài lộ trình cắt giảm thuế quan sâu rộng, một mặt tạo lợi thế rõ ràng cho nhiều sản phẩm có thế mạnh của hai nước thâm nhập thị trường của nhau (với Việt Nam là các ngành hàng như: Điện thoại, máy móc, dệt may, giày dép, thủy sản, đồ gỗ, sắt thép, cà phê, hạt điều…; với Vương quốc Anh, đó là lĩnh vực máy móc, dược phẩm, hóa chất, nguyên phụ liệu da giày, ô tô cũng như các lĩnh vực dịch vụ như tài chính, vận tải, bán lẻ…); mặt khác, với các cam kết liên quan đến phát triển bền vững, Hiệp định còn là khuôn khổ quan trọng cho các hoạt động hợp tác về thương mại xanh và công bằng, xu thế phát triển quan trọng trên toàn cầu nhằm đáp ứng yêu cầu về phát triển bền vững.

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An, phát triển xanh đang là xu hướng phát triển quan trọng trên toàn cầu nhằm đáp ứng yêu cầu về phát triển bền vững. Việt Nam đang trong quá trình chuyển đổi để thực hiện những cam kết quốc tế về phát triển bền vững, tiết kiệm năng lượng và cam kết về khí hậu.

Đối với các doanh nghiệp, đây cũng là cơ hội để tạo ra hàng hóa và dịch vụ thân thiện với môi trường, là cơ hội để hàng hóa thích ứng với các tiêu chuẩn ngày càng cao liên quan đến bảo vệ môi trường và chống biến đổi khí hậu. Theo ông Đặng Hoàng An, quá trình để đạt mục tiêu về trung hòa các bon sẽ làm chuyển dịch lợi thế so sánh xuất khẩu từ các lĩnh vực thâm dụng nhiều lao động và năng lượng sang các lĩnh vực áp dụng kỹ thuật tiên tiến hơn, xanh hơn.

Ngài Iain Frew, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Vương quốc Anh tại Việt Nam cho rằng các nhà đầu tư nước ngoài, bao gồm cả nhà đầu tư Anh, đang ngày càng quan tâm hơn đối với vấn đề môi trường và khí hậu. Mặt khác, Việt Nam rất dễ bị tổn thương trước biến đổi khí hậu với hơn 3.000 km bờ biển. Do vậy, phía Vương quốc Anh rất vui mừng khi Việt Nam đang trở thành quốc gia dẫn đầu trong khu vực về tính bền vững, với các cam kết đầy tham vọng của Chính phủ tại COP26 nhằm đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Mới đây nhất, vào tháng 12/2022, trong chuyến thăm chính thức của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tới Bỉ, dự Hội nghị cấp cao EU - ASEAN, Việt Nam đã cùng Nhóm các Đối tác Quốc tế trong đó có Vương quốc Anh đưa ra Tuyên bố chính trị về việc thiết lập Đối tác Chuyển đổi Năng lượng Công bằng (JETP), qua đó sẽ huy động 15,5 tỷ USD để đưa ra nhiều hỗ trợ kỹ thuật và tài chính, qua đó đẩy nhanh qua trình chuyển đổi năng lượng của Việt Nam xanh.

Nguồn: Báo Dân tộc và Phát triển

Từ khóa: UKVFTA, thương mại xanh, xuất khẩu Việt Nam