Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế và phát triển kinh tế tri thức hiện nay, SHTT ngày càng trở thành một nhân tố quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội. Nhiều thách thức về bảo hộ quyền SHTT sẽ đặt ra khi Việt Nam ký các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như Hiệp định TPP, Việt Nam – EU với các tiêu chuẩn cao hơn so với các cam kết trong WTO (TRIPS+).

Tiếp tục triển khai các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp và luật sư theo chương trình hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp trên địa bàn thành phố theo Quyết định số 1111/QĐ-UBND, ngày 17/04 vừa qua với sự hỗ trợ của Sở Khoa học và Công nghệ, Trung tâm WTO phối hợp cùng Hiệp hội doanh nghiệp thành phố đã tổ chức thành công tập huấn ngắn hạn với chủ đề “Một số vấn đề về bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ trong hội nhập quốc tế đối với doanh nghiệp Việt Nam”.

Tại buổi tập huấn TS.Nguyễn Thanh Tú, Phó Vụ trưởng, Vụ Pháp luật quốc tế, Bộ Tư pháp đã trình bày tổng quan về pháp luật SHTT, các vấn đề mới về quyền SHTT trong đàm phán FTA cần lưu ý cho doanh nghiệp. Ông Tú cũng cho biết thêm “cho đến nay, vẫn còn những tranh luận xung quanh việc đàm phán và thực thi các điều khoản về sở hữu trí tuệ trong TPP, vì đây là lĩnh vực rộng với yêu cầu được cho là cao hơn các hiệp định mà Việt Nam đã ký kết. Những yếu tố có thể nhìn thấy được  như màu sắc, hình dáng là những dấu hiệu truyền thống để bảo hộ nhãn hiệu theo luật sở hữu trí tuệ của Việt Nam. Tuy nhiên, theo quy định của hiệp định TPP, mùi vị, âm thanh - những dấu hiệu phi truyền thống cũng có thể trở thành yếu tố được bảo hộ sở hữu trí tuệ về nhãn hiệu.

TS.Nguyễn Như Quỳnh, Phó Chánh thanh tra, Bộ Khoa học và Công nghệ nhận định việc có đăng ký bảo hộ quyền SHTT hay không hoàn toàn tùy thuộc vào quyết định của doanh nghiệp. Tuy nhiên, vì lợi ích của các nhà sản xuất, tổ chức cung cấp dịch vụ và vì lợi ích của người tiêu dùng, doanh nghiệp nên quan tâm đến việc đăng ký xác lập quyền đối với tài sản trí tuệ của mình bởi vì một khi quyền được xác lập thì khi xảy ra tranh chấp sẽ được pháp luật bảo vệ, trái lại, pháp luật sẽ không can thiệp khi quyền SHTT chưa được xác lập.

Đối tượng có vai trò đặc biệt quan trọng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ và cũng là những đối tượng dễ bị xâm phạm nhất, đó là nhãn hiệu và tên thương mại, chính vì vậy tại buổi tập huấn các báo cáo viên đã đã trình bày chi tiết các vấn đề về đăng ký bảo hộ quyền SHTT đối với nhãn hiệu và tên thương mại; Nhận dạng hành vi xâm phạm quyền đối với nhãn hiệu; Căn cứ xác định hành vi xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp đối với nhãn hiệu; Các dạng hành vi xâm phạm quyền đối với nhãn hiệu.

Trong những năm qua, mặc dù hoạt động nâng cao hiểu biết về xác lập quyền SHTT đã được cơ quan quản lý Nhà nước quan tâm và thúc đẩy nhưng thực tế nhận thức và hành động của doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, còn chưa đầy đủ. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cạnh tranh ngày càng khốc liệt, tình trạng xâm phạm quyền SHTT ngày càng tinh vi và với quy mô rộng khắp, đặc biệt đối với những đối tượng dễ sao chép, bắt chước như nhãn hiệu, tên thương mại. Một số nhãn hiệu, tên thương mại của doanh nghiệp Việt Nam thậm chí đã bị đăng ký và sử dụng trái phép ở nước ngoài. Do đó, việc nắm rõ các quy định pháp luật về SHTT, trình tự, thủ tục đăng ký bảo hộ và các biện pháp bảo vệ quyền SHTT và các vấn đề liên quan như nhập khẩu song song trong bối cảnh hội nhập quốc tế là hết sức cần thiết và là bước đi quan trọng của doanh nghiệp nhằm một mặt chủ động bảo vệ lợi ích của chính mình mặt khác để bảo vệ lợi ích cho người tiêu dùng.

Ngọc Thành - TTWTO