Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA) không chỉ mang tới nhiều kỳ vọng về thúc đẩy hợp tác thương mại, xuất nhập khẩu mà còn có thể thu hút nhà đầu tư châu Âu (EU).

Tạo lợi thế cạnh tranh về giá

Cho ý kiến về vấn đề nêu trên tại Tọa đàm: Tận dụng lợi ích từ nhập khẩu, đầu tư của EU trong EVFTA do Tạp chí Công Thương tổ chức vào ngày 6/12, Đỗ Hữu Hưng, Vụ Thị trường châu Âu - châu Mỹ (Bộ Công Thương) cho hay, không chỉ thuận lợi cho xuất khẩu, EVFTA còn giúp doanh nghiệp Việt Nam hưởng lợi rất nhiều khi nhập khẩu từ thị trường này.

Theo Bộ Công Thương, bằng việc xóa bỏ ngay lập tức 85,6% dòng thuế giữa Việt Nam và EU, nhiều ngành hàng của Việt Nam sẽ có lợi thế vì giảm được chi phí nhập khẩu nguyên liệu sản xuất... Qua đó, góp phần nâng cao khả năng cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Sau 2 năm tham gia, tăng trưởng nhập khẩu của EU vào Việt Nam cũng rất nhiều trong các nhóm chủ yếu là máy móc, thiết bị, sản phẩm - linh kiện điện tử và các nguồn nguyên liệu. Nhóm sản phẩm máy móc, linh kiện điện tử, sản phẩm điện tử chiếm tới 24% kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam trong 10 tháng năm 2022. Nhóm hàng máy móc, thiết bị cũng đạt tỷ trọng hơn 18%. Ngoài ra còn có các nguyên liệu phục vụ nhu cầu sản xuất của Việt Nam cũng chiếm trên 10% (chủ yếu là sản phẩm hóa chất).

Ông Đỗ Hữu Hưng đánh giá, các doanh nghiệp Việt Nam đã tận dụng tương đối tốt lợi thế của EVFTA để nhập khẩu các loại thiết bị máy móc, các nguồn nguyên liệu từ thị trường châu Âu. Từ những thiết bị máy móc và nguồn nguyên liệu chất lượng tốt của EU mà nhiều doanh nghiệp đã tạo ra những sản phẩm tăng được giá trị gia tăng và từ đó cũng tăng được kim ngạch xuất khẩu cho Việt Nam.

Từ góc nhìn của doanh nghiệp, ông Đinh Văn Hiến, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn DKNEC cho biết, doanh nghiệp đang có 23 đối tác ở Đức, Pháp, Thụy Điển, Đan Mạch… Nếu như vào giai đoạn trước EVFTA, thuế suất nhập các linh kiện và thiết bị lắp ráp (IKD) rất cao, thì nhờ việc giảm thuế từ EVFTA, giá linh kiện và thiết bị IKD xuống thấp, giảm từ 1-10% thuế nhập khẩu, giúp doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh, chế tạo nhiều sản phẩm rồi xuất ngược sang một số quốc gia.

Điểm nhấn để thu hút đầu tư từ EU

Không chỉ nhập khẩu, về đầu tư, theo ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng ban Nghiên cứu tổng hợp, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), các thống kê cho thấy quy mô vốn trung bình của các dự án đăng ký mới từ EU đã có xu hướng tăng trong những năm trở lại đây và khoảng trên dưới 12 triệu USD/dự án là mức cao hơn so với bình quân chung và so với giai đoạn trước khi có EVFTA. Điều này cho thấy bước đầu EVFTA đã giúp Việt Nam thu hút được dòng vốn đầu tư có chất lượng hơn vào Việt Nam, phù hợp chủ trương mà Bộ Chính trị đã ban hành về các định hướng mới thu hút đầu tư nước ngoài.

Vị này cũng cho hay, nguồn vốn bổ sung từ phía EU không phải chỉ từ vốn đầu tư mà còn có hỗ trợ từ kênh Chính phủ với Chính phủ, tức là Liên minh châu Âu và các Chính phủ của các nước thành viên EU cũng đã có những hỗ trợ kỹ thuật nhằm giúp Việt Nam nâng cao năng lực đáp ứng được những tiêu chuẩn cả về thương mại, đầu tư mà phía EU cần.

“Chúng ta đều biết rằng, cuộc chơi với EU không phải chỉ là câu chuyện chi phí rẻ mà còn là câu chuyện gắn với tiêu chuẩn, gắn với ý thức để đóng góp phát triển bền vững. Do đó, dòng tiền đầu tư và những hỗ trợ của EU đã giúp chuyển giao kỹ năng và giúp các doanh nghiệp Việt Nam, các cơ quan của Việt Nam điều chỉnh hành vi của mình theo hướng tương thích, hiện đại hơn”, ông Nguyễn Anh Dương nhấn mạnh.

Cũng về vấn đề này, bà Đào Thu Trang, Trưởng Bộ phận Tư vấn Chiến lược phát triển thị trường, Phòng Công nghiệp và Thương mại Đức (AHK Vietnam) cho biết, các doanh nghiệp Đức và cộng đồng doanh nghiệp Đức tại Việt Nam luôn đánh giá Việt Nam là một môi trường đầu tư đầy tiềm năng với vị trí địa lý chiến lược, nền kinh tế phát triển, cùng một nền xã hội chính trị ổn định, dân số trẻ… Vì thế, EVFTA là điểm nhấn để thu hút đầu tư từ châu Âu vào Việt Nam. Các nhà đầu tư Đức luôn mong muốn hợp tác với các doanh nghiệp địa phương của Việt Nam, đẩy mạnh hàm lượng nội địa hóa lên tới 30%.

Tuy nhiên, để việc thu hút đầu hiệu quả hơn, bà Trang đề nghị Chính phủ Việt Nam nỗ lực hơn để tăng tính cạnh tranh, tăng tính minh bạch của môi trường đầu tư, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp địa phương, doanh nghiệp Việt Nam; ưu tiên phát triển các chuỗi cung ứng uy tín và bền vững, đẩy mạnh được sản xuất những nguồn nguyên phụ liệu ở trong nước để có thể đáp ứng được cái quy tắc xuất xứ mà EVFTA đưa ra. Ngoài ra, các doanh nghiệp EU cũng kiến nghị Chính phủ Việt Nam có những chiến lược, chính sách phát triển nguồn nhân lực có tay nghề, có kỹ năng để giúp các nhà đầu tư châu Âu yên tâm phát triển lâu dài và bền vững tại thị trường Việt Nam.

Nguồn: Hải quan Online

Từ khóa: EVFTA, nhập khẩu, Việt Nam, EU