Đạo luật Đối tác với ASEAN sắp được thông qua nhằm mục đích nâng cao vị thế chính thức của ASEAN để đưa nó phù hợp với các nhóm khác như Liên minh Châu Âu. Đạo luật sẽ phải được Quốc hội thông qua; Những người theo dõi ASEAN hy vọng Đạo luật sẽ được thông qua và tin tưởng rằng khi được thực thi, Tổng thống Hoa Kỳ- Joe Biden sẽ ký thành luật.

Đạo luật sắp tới sẽ cho phép chỉ định Cộng đồng Đông Nam Á với tư cách một tổ chức quốc tế có các đặc quyền và miễn trừ ngoại giao phù hợp theo Đạo luật miễn trừ các tổ chức quốc tế.

Điểu này nhấn mạnh sự tôn trọng của Hoa Kỳ đối với vai trò trung tâm của ASEAN và thiết lập một khuôn khổ pháp lý cho phép Hoa Kỳ và ASEAN khám phá các lĩnh vực hợp tác mới.

Đạo luật được soạn thảo bởi Joaquin Castro đại biểu Đảng dân chủ từ Texas và Young Kim đại biểu Đảng Cộng hòa từ Califrnia. Cả hai đều ngồi trong Ủy ban Đối ngoại Hạ viện. Ông Castro cũng là người sáng lập và đồng chủ tịch của House US-Asean Caucus.

Bên cạnh sự hỗ trợ chính trị của lưỡng đảng, Dự luật đã thu hút được sự tán thành từ một loạt các tổ chức bao gồm Phòng Thương mại Hoa Kỳ đầy quyền lực ở Washington DC.

Hoa Kỳ cấp cho EU và Liên minh châu Phi các đặc quyền và miễn trừ ngoại giao đầy đủ, nhưng ASEAN vẫn chưa nhận được sự đối xử tương tự. Dự luật này sẽ giải quyết vấn đề đó và mở rộng các đặc quyền và miễn trừ ngoại giao đầy đủ cho ASEAN. Các quan chức của Ban Thư ký ASEAN sẽ đủ điều kiện xin thị thực ngoại giao khi họ đến Hoa Kỳ.

Các nhà phân tích và quan sát nói rằng quy định pháp luật là quá chậm.

Ông Castro nói với The Straits Times trong một e-mail: “Mối quan hệ Mỹ-ASEAN rất bền chặt và đang phát triển theo hướng tích cực”.

Ông viết: “Việc cung cấp cho ASEAN các đặc quyền và miễn trừ ngoại giao thông thường theo luật pháp Hoa Kỳ là một phần quan trọng trong quá trình cải thiện quan hệ.

“Tôi hy vọng rằng Đạo luật Đối tác với ASEAN sẽ nhấn mạnh sự tôn trọng của Hoa Kỳ đối với vai trò trung tâm của ASEAN và thiết lập một khuôn khổ pháp lý mạnh mẽ cho phép chúng ta khám phá các lĩnh vực hợp tác mới.”

Phòng Thương mại Hoa Kỳ đã kêu gọi Hoa Kỳ tham gia nhiều hơn về kinh tế với ASEAN và cải thiện Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (IPEF) do Hoa Kỳ đưa ra vào tháng 5 năm 2022.

Mặc dù được hoan nghênh rộng rãi ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, IPEF cũng được coi là không hoàn toàn bù đắp cho việc Hoa Kỳ đột ngột đơn phương rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đầy tham vọng dưới thời Tổng thống Donald Trump vào năm 2017.

Bà Suzanne Clark, Chủ tịch và Giám đốc điều hành của Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại sự kiện State of American Business diễn ra vòa ngày 12 tháng 01 cho biết: “Đên hiện tại chúng tôi có các thỏa thuận thương mại với 20 quốc gia và đã 10 năm kể từ khi chúng tôi thêm một đối tác mới vào danh sách”.

“Trong khi đó, các quốc gia khác đã ký 100 thỏa thuận thương mại mới mà không có chúng tôi,” bà nói thêm. “Tôi đã nói rồi, và tôi sẽ nói lại lần nữa: Nếu bạn đứng yên, bạn đang tụt lại phía sau.”

Bà kêu gọi chính quyền Biden cũng “đặt mục tiêu cao hơn” đối với sáng kiến ​​Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Bà nói: “Chúng tôi hoan nghênh chính quyền đã khởi động IPEF, nhưng chúng tôi cần một kết quả đầy tham vọng – với các quy định chặt chẽ về thương mại kỹ thuật số và quan trọng là khả năng tiếp cận thị trường”.

Trong một cuộc phỏng vấn với ST, ông John Goyer, Giám đốc điều hành khu vực Đông Nam Á tại Phòng Thương mại Hoa Kỳ, cho biết: “Tôi nghĩ rằng thật đáng khích lệ khi bạn nghe chính quyền nói về vai trò trung tâm của ASEAN; cho dù đó là các vấn đề liên quan đến tranh chấp hàng hải hay tình hình ở Myanmar, và các vấn đề khác... rộng hơn là các vấn đề khu vực châu Á... đều có sự công nhận và tin tưởng vào vai trò trung tâm của ASEAN.”

Ông thừa nhận rằng “việc rút khỏi TPP là một sai lầm chiến lược, và tôi nghĩ rằng điều đó đã dần tạo ra một số nhận thức trong khu vực về sự rút lui của Hoa Kỳ”.

Tuy nhiên, bất chấp những lo ngại về can dự kinh tế, ASEAN đang làm “rất tốt” trong mối quan hệ kinh tế với Hoa Kỳ, ông Goyer nói thêm.

Dữ liệu thương mại hồi đầu tháng 2 cho thấy nhập khẩu của Hoa Kỳ từ ASEAN là 337 tỷ USD (451 tỷ đô la Singapore) – khoảng 10% tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ.

Ông Goyer nhấn mạnh, mức tăng trưởng nhập khẩu từng là 18% hàng năm, nhưng tỷ lệ này đã tăng gấp đôi kể từ năm 2017.

“Trung Quốc có thể là đối tác thương mại lớn nhất của ASEAN, nhưng chúng tôi là nhà đầu tư lớn nhất và khoản đầu tư đó cũng tăng nhanh,” ông nói.

“Khu vực ASEAN chiếm 5% tổng đầu tư ra nước ngoài của Hoa Kỳ trên toàn thế giới. Nhưng chiếm 10 % doanh số bán hàng của các chi nhánh nước ngoài của Hoa Kỳ trên đất liền, điều đó có nghĩa là nó vừa là khoản đầu tư hiệu quả và cũng khá sinh lợi.”

Ông Goyer cho biết thêm: “Vì vậy, ASEAN thực sự đáp ứng các mục tiêu về mọi phương diện. Và các công ty Hoa Kỳ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc liên kết ASEAN với chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu.”

Ông cho biết các công ty Hoa Kỳ đang tạo ra khoảng 1/5 tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ của khu vực.

Một phụ tá quốc hội, người yêu cầu giấu tên, cho biết Dự luật là một bước quan trọng trong các điều khoản giao thức và hy vọng, Dự luật cũng sẽ tạo thuận lợi cho đối thoại và hợp tác tốt hơn.

“Tính trung tâm của ASEAN và tầm quan trọng của các cơ chế... do ASEAN lãnh đạo, bao gồm Hội nghị cấp cao Đông Á, là điều mà Quốc hội ủng hộ mạnh mẽ và chúng tôi đã nhận thấy rất nhiều sự ủng hộ mạnh mẽ để tiếp tục nâng cấp mối quan hệ.”

Nguồn: The Straits Times

Từ khóa: Đạo luật đối tác với ASEAN, ASEAN – Hoa Kỳ