Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN - Trung Quốc - Trung tâm hỗ trợ Hội nhập WTO Tp HCM

Quan hệ kinh tế, thương mại giữa ASEAN và Trung Quốc đã lớn mạnh nhanh chóng trong những năm vừa qua, đặc biệt là sau Hiệp định khung về Hợp tác Kinh tế toàn diện ký tháng 11 năm 2002 nhằm thiết lập khu vực mậu dịch tự do ASEAN-Trung Quốc (ACFTA), với mục tiêu hiện thực hóa ACFTA vào năm 2010 đối với Brunei, Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan và Trung Quốc, và vào 2015 đối với Campuchia, Lào, Myanma và Việt Nam.

Hiệp định về thương mại hàng hóa và Thỏa thuận cơ chế giải quyết tranh chấp giữa ASEAN và Trung Quốc ký tháng 11 năm 2004 tại Viêng Chăn. Hiệp định về thương mại hàng hóa bắt đầu có hiệu lực từ tháng 7 năm 2005. Hiệp định thương mại dịch vụ được ký bên lề Hội nghị thượng đỉnh lần thứ 10 ASEAN -Trung Quốc vào tháng 1 năm 2007 tại Cebu, Phillippines và có hiệu lực từ ngày 1/7/2007. Ủy ban Đàm phán thương mại ASEAN-Trung Quốc (AC-TNC) đã hoàn tất thương lượng về Hiệp định đầu tư ASEAN-Trung Quốc vào tháng 11 năm 2008, và ký kết hiệp định này trong khuôn khổ Hội nghị các bộ trưởng kinh tế ASEAN lần thứ 41 vào tháng 8 năm 2009 tại Bangkok, Thái Lan. Điều này đồng nghĩa với việc các tiến trình đàm phán giữa ASEAN-Trung Quốc về khu vực mậu dịch tự do đã được hoàn tất theo như Hiệp định khung về Hợp tác Kinh tế toàn diện giữa ASEAN và Trung Quốc đặt ra.

Khu vực mậu dịch tự do ASEAN-Trung Quốc là một thỏa thuận thương mại khu vực có ý nghĩa toàn cầu, xét về quy mô thương mại giữa hai bên chiếm 13,7% thương mại toàn cầu và gần một nửa tổng kim ngạch thương mại của châu Á trong năm 2007.

Nhằm cải thiện cơ sở hạ tầng và thúc đẩy gắn kết giữa ASEAN và Trung Quốc, gần đây Trung Quốc đã tuyên bố thành lập Quỹ Hợp tác Đầu tư ASEAN – Trung Quốc chi 10 tỷ USD cho các dự án hợp tác đầu tư lớn của ASEAN và Trung Quốc trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng, năng lượng và tài nguyên, công nghệ thông tin và truyền thông và một số lĩnh vực khác.

asean-tq

Các hội nghị tham vấn nhằm hoàn tất Biên bản ghi nhớ (MOU) sơ bộ về việc thành lập trung tâm ASEAN-Trung Quốc đang được thực hiện. Các hội nghị tham vấn nhằm đưa ra Biên bản ghi nhớ chính thức trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ và Các rào cản kỹ thuật trong thương mại (TBT) cũng đang được tiến hành.

Tổng kim ngạch thương mại giữa ASEAN và Trung Quốc đạt 192,5 tỷ USD năm 2008. Sự tăng trưởng này đưa Trung Quốc trở thành đối tác thương mại lớn thứ ba của ASEAN vào năm 2009, chiếm 11,3% tổng kim ngạch thương mại của ASEAN.

Khu vực tư nhân đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường các mối quan hệ kinh tế giữa ASEAN và Trung Quốc. Hội chợ Trung Quốc-ASEAN (CAEXPO) nhằm giới thiệu các sản phẩm của hai bên được tổ chức hàng năm tại Nam Ninh, Trung Quốc kể từ năm 2004, với nhiều sản phẩm mới được giới thiệu mỗi năm bởi các doanh nghiệp từ hai bên. Ngoài ra, Hội nghị Thương mại và Đầu tư ASEAN-Trung Quốc (CABIS), được tổ chức tiếp nối với hội chợ CAEXPO hàng năm, là một cách thức hiệu quả để chính phủ và khu vực tư nhân xích gần nhau hơn nhằm trao đổi quan điểm về các vấn đề ảnh hưởng đến tình hình kinh tế và kinh doanh của các nước thành viên ASEAN và Trung Quốc.

Biên bản ghi nhớ giữa ASEAN và Trung Quốc về Tăng cường hợp tác trong Các biện pháp kiểm dịch động thực vật (SPS) được ký kết vào tháng 11 năm 2007 bên lề Hội nghị thượng đỉnh ASEAN-Trung Quốc lần thứ 11 tại Singapore. Biên bản này được ký kêt nhằm hỗ trợ cho việc thực thi ACFTA.

Quan hệ hợp tác giữa ASEAN và Trung Quốc trong lĩnh vực nông nghiệp đã phát triển sâu rộng đánh dấu bởi biên bản ghi nhớ về hợp tác trong nông nghiệp năm 2002 tại Phnom Penh. Biên bản ghi nhớ này thúc đẩy quan hệ hợp tác trực tiếp hơn trong lĩnh vực nông nghiệp giữa các cơ quan có thẩm quyền quản lý nông nghiệp của các nước thành viên ASEAN và Trung Quốc. Một Biên bản ghi nhớ ASEAN-Trung Quốc về hợp tác trong nông nghiệp mở rộng trong giai đoạn 2007-2011 cũng được ký vào tháng 1 năm 2007 tại Cebu.

Trong lĩnh vực Công nghệ Thông tin và Truyền thông (ICT), ASEAN và Trung Quốc vẫn liên tục tiến hành xúc tiến quan hệ đối tác chiến lược nhằm tăng cường hợp tác quốc tế trong phát triển đầu tư và nguồn nhân lực ICT cũng như tìm hiểu triển vọng xây dựng xa lộ thông tin tiểu vùng sông Mekong. Với mục đích này, hai bên đã hoàn tất hai văn bản quan trọng là Biên bản ghi nhớ về hợp tác trong lĩnh vực Công nghệ Thông tin và Truyền thông tháng 10 năm 2003 tại Bali và Tuyên bố Bắc Kinh về Hợp tác ASEAN-Trung Quốc vì sự phát triển chung lĩnh vực công nghệ thông tin và truyền thông, được thông qua tháng 5 năm 2005 tại Bắc Kinh. Nhằm củng cố quá trình thực hiện tuyên bố Bắc Kinh, hai bên đã thông qua kế hoạch hành động 2007-2012 tại hội nghị thượng đỉnh ASEAN lần thứ 12 tổ chức vào tháng 1 năm 2007 tại Cebu.

Hợp tác sâu rộng trong lĩnh vực giao thông giữa ASEAN và Trung Quốc được đánh dấu bởi Biên bản ghi nhớ về Hợp tác trong Giao thông vận tải tháng 11 năm 2004 tại Viêng Chăn. Qua biên bản ghi nhớ này, hai bên sẽ hỗ trợ hợp tác trung hạn và dài hạn trong các lĩnh vực sau: i) xây dựng cơ sở hạ tầng cho giao thông; ii) hỗ trợ giao thông; iii) an ninh và an toàn hàng hải; iv) giao thông đường hàng không; v) phát triển nguồn nhân lực; và vi) trao đổi thông tin. Thỏa thuận về vận tải biển giữa ASEAN và Trung Quốc (ACMTA) được ký tháng 11 năm 2007 tại Singapore. Hội nghị giữa các bộ trưởng giao thông vận tải của ASEAN và Trung Quốc lần thứ 7 được tổ chức vào tháng 11 năm 2008 đã thống nhất về nguyên tắc với Kế hoạch chiến lược hợp tác Giao thông vận tải ASEAN-Trung Quốc, trong đó nêu ra 90 dự án cơ sở hạ tầng giao thông vận tải nhằm tăng cường và tạo điều kiện cho giao thông quốc tế và xuyên biên giới.

Du lịch là một trong những lĩnh vực hợp tác tiềm năng của ASEAN và Trung Quốc. Quan hệ hợp tác trong lĩnh vực du lịch giữa ASEAN và Trung Quốc đã được tăng cường và số lượng du khách luôn tăng ổn định. ASEAN và Trung Quốc tin tưởng rằng số lượng khách du lịch sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh cùng với mối quan hệ được mở rộng trong tương lai.

Văn bản liên quan: