Việc không đạt được sự nhất trí về thỏa thuận tạo thuận lợi thương mại của WTO đang đe dọa sẽ làm suy yếu tính hợp lý của tổ chức thương mại thế giới này, và các khối thương mại song phương và khu vực sẽ trở nên có tiềm năng hơn. Tuy nhiên, sự miễn cưỡng của các nước đang phát triển trong việc hỗ trợ các nỗ lực tự do hóa thương mại của WTO là điều dễ hiểu.
Bên cạnh những lo ngại rằng các lợi ích tiềm năng từ hình thức hiện tại của WTO, hiệp định thương mại đã được đàm phán này chủ yếu sẽ chảy vào các nước giàu và các thương nhân khu vực tư nhân, Ấn Độ và các nước đang phát triển khác đặc biệt khó chịu do các quy định hạn chế của Hiệp định của WTO về Nông nghiệp (AoA), trong đó liệt kê các nỗ lực của họ trong việc trợ cấp và dự trữ lương thực để đảm bảo an ninh lương thực vào danh mục trợ cấp nông nghiệp bất hợp pháp.
Cái gọi là gói Bali được hình thành bởi WTO ở Indonesia năm ngoái, trong đó bao gồm các hiệp định tạo thuận lợi cho thương mại và an ninh lương thực, đã phải bảo lưu khi Ấn Độ chấp nhận "điều khoản hòa bình” được áp dụng trong 4 năm, cho đến khi tìm được một giải pháp vĩnh viễn vào năm 2017, theo đó WTO sẽ không trừng phạt những nước trợ cấp nông nghiệp vượt trần quy định 10% tổng giá trị sản phẩm.. Tuy nhiên, Mỹ và các nước phát triển khác đã phản đối việc mở rộng Chương trình an ninh lương thực quốc gia của mình trong thời gian gần đây của Ấn Độ, vì cho đây là hình thức trợ cấp nông nghiệp bóp méo thương mại.
Nhóm các nước đang phát triển G33 (hiện bao gồm 46 quốc gia) đã kêu gọi điều chỉnh AoA để giải quyết các vấn đề an ninh lương thực quốc gia của họ, nhưng đã không có nhiều thành công. Do đó, thỏa thuận tạo thuận lợi thương mại của WTO hiện đang trong thời gian bàn bàn bạc và xem xét việc điều chỉnh AoA.
Kể từ khi AoA có hiệu lực vào năm 1995, những biện pháp trợ cấp lớn nhất mà các nước giàu dành cho nông dân và doanh nghiệp của họ được phân loại là các biện pháp không bóp méo thương mại, được mô tả là các biện pháp trợ cấp thuộc "hộp xanh". Chúng bao gồm hỗ trợ thu nhập trực tiếp cho nông dân, cũng như hỗ trợ tài chính cho bảo vệ môi trường và phát triển trong khu vực. Ngược lại, đa số các nước đang phát triển mắc nợ chỉ đơn giản là không thể cung cấp các khoản trợ cấp đầy đủ cho nông dân của họ, vì những hạn chế về tài chính. Các nước này cũng đang chịu áp lực đồng thời từ những tổ chức cho vay đa phương như IMF và Ngân hàng Thế giới, mà cũng đang kêu gọi loại bỏ tất cả các loại trợ cấp.
G33 đã đúng khi đề nghị mở rộng định nghĩa trợ cấp "hộp xanh" cho các nước đang phát triển để giải quyết các mối quan tâm cụ thể, bao gồm các vấn đề an ninh lương thực, cải cách ruộng đất, và các sáng kiến xóa đói giảm nghèo vùng nông thôn. Tuy nhiên, cần phải có sự gắn kết hơn nữa giữa các nước G33 trước khi cải cách đầy tham vọng như vậy có thể đạt được. Các nước như Thái Lan, Việt Nam, Pakistan, và Uruguay lo sợ rằng việc trợ cấp cho nông dân Ấn Độ sẽ bóp méo thương mại toàn cầu và ảnh hưởng xấu đến xuất khẩu của họ.
Tuy nhiên, an ninh lương thực vẫn là một mối quan tâm bao quát cho các nước đang phát triển nói chung. Các nước đang phát triển cũng đang phải đối mặt với tình trạng suy dinh dưỡng nghiêm trọng và ngày càng tăng các vấn đề an ninh lương thực.
WTO, do đó, phải có một cái nhìn khắt khe hơn về những gì là trợ công bằng và không công bằng trong nông nghiệp. Cần phải rà soát lại AoA để ngăn chặn hiện tượng bóp méo thương mại như bán phá giá ngũ cốc, và thay vào đó tạo thuận lợi cho thương mại công bằng hơn trên toàn thế giới, để ngày càng tăng thu nhập cho nông dân, tăng cường an ninh lương thực quốc tế, và giảm tỷ lệ đói nghèo trên toàn thế giới.
Theo http://tribune.com.pk - MD
Từ khóa: WTO, an ninh, lương thực, thế giới, G33, IMF
