Liz Truss, Bộ trưởng Thương mại Quốc tế Vương quốc Anh đã lần đầu bình luận về WTO tại chương trình Đối thoại Toàn cầu về Cải cách Thương mại của Phòng Thương mại Quốc tế (ICC).

Sau đây là trích dẫn nội dung bài phát biểu của bà Liz

Nước Anh và tự do thương mại

Chúng ta biết rằng tự do thương mại, với sự hỗ trợ của hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật lệ, là động cơ thúc đẩy tăng trưởng và thịnh vượng toàn cầu.

Khi nước Anh rời khỏi Liên Minh Châu Âu (EU) vào cuối tháng này, đó sẽ là cơ hội vàng để chúng tôi tự quyết định các chính sách thương mại của chính mình lần đầu tiên trong gần nửa thế kỷ, và giành lại vị trí của mình tại WTO với tư cách là một quốc gia hoàn toàn độc lập và có chủ quyền.

Và chúng tôi sẽ sử dụng quyền tự do mới thừa hưởng này để tiếp tục bảo vệ nền thương mại tự do, công bằng, và dựa vào luật lệ, đặt WTO làm trọng tâm.

Bởi vì Vương quốc Anh luôn là đồng minh tốt nhất của WTO.

Từ khi bãi bỏ Luật hạn chế nhập khẩu Ngô (Corn law) vào năm 1846, đến khi cuộc cách mạng công nghiệp lần đầu tiên trên thế giới diễn ra, rồi đến khi trở thành 1 trong những nước đầu tiên ký kết Hiệp định chung về Thuế quan và Thương mại (GATT) tại Geneva vào năm 1947, Anh Quốc luôn là người đi đầu về tự do hóa thương mại.

Đối với những ai đang lo lắng về vị thế của chúng tôi trong 45 năm qua, tôi xin trấn an bạn rằng nước Anh đã trở lại.

Một số người có thể làm ngơ khi sống trong thế giới mà ngày càng có nhiều căng thẳng thương mại và các chính sách thuế quan ăn miếng trả miếng, hay chẳng hạn như, một thế giới mà những người Mỹ bị cướp mất cơ hội trải nghiệm rượu Scotland.

Nhưng đó không phải là thế giới mà tôi muốn thấy, và khi chúng tôi có được một chiếc ghế riêng trên bàn đám phán WTO, tôi đảm bảo với bạn rằng tôi sẽ cương quyết đối đầu với các thế lực chủ nghĩa bảo hộ để đấu tranh cho thương mại tự do thực sự.

Cải cách và Hiện đại hóa WTO

Kể từ khi thành lập, WTO luôn là người đi đầu về cách thức tiếp cận đa phương trong vấn đề tự do hóa thương mại và làm giàu cho thế giới.

Mặc dù từng thành công trong nhiều giai đoạn, WTO hiện cũng cần phải thay đổi để chuẩn bị cho những cuộc chiến mới trong một thế giới kết nối hiện đại.

Tôi muốn thấy sự cải cách trong hệ thống giải quyết tranh chấp, và tôi hi vọng rằng tại 2 kỳ hội nghị thượng đỉnh G20 và G7 trong năm nay, các nhà lãnh đạo thế giới cũng sẽ cam kết giải quyết vần đề này.

Tổng thống Trump nói rằng ông muốn WTO hiện đại hóa, và tôi đồng ý việc này. Chúng ta cần phải cùng nhau tìm cách giải quyết tình trạng bế tắc của Cơ quan phúc thẩm, và chúng tôi hoàn toàn ủng hộ một quy trình có thể làm hài lòng tất cả các nước.

Cụ thể hơn, chúng ta cần đảm bảo rằng quá trình xét xử các kháng cáo của Cơ quan phúc thẩm nằm trong giới hạn thời gian cho phép, để tránh trường hợp các vụ kiện trễ hạn xử lý ngày một nhiều trong tương lai.

Và cần phải làm rõ rằng, Cơ quan phúc thẩm chỉ có thẩm quyền xem xét các vấn đề về luật, không xem xét các bằng chứng thực tế.

Ngoài ra, tổ chức cũng cần gấp rút củng cố các quy định về trợ cấp công nghiệp, doanh nghiệp nhà nước và chuyển giao công nghệ bắt buộc. Việc giải quyết các vấn đề này không chỉ giúp cân bằng sân chơi cho các nước thành viên, mà còn giải quyết các căng thẳng tiềm ẩn đang đe dọa sự tồn tại của các quy tắc thương mại toàn cầu hiện nay.

Và với tư cách là nước xuất khẩu dịch vụ lớn thứ hai trên thế giới, và cũng là điểm đến hàng đầu của các nguồn đầu tư công nghệ từ các nước châu Âu, không có gì bất ngờ khi Anh quốc đặc biệt quan tâm đến hoạt động của WTO trong lĩnh vực dịch vụ và thương mại kĩ thuật số.

Chúng tôi tin rằng đã đến lúc ta phải cải cách lại các luật lệ thương mại kĩ thuật số để chúng phù hợp hơn với thế kỷ 21, giảm bớt các hạn chế tiếp cận thị trường để hỗ trợ thương mại điện tử và đảm bảo dòng chảy dữ liệu được trao đổi tự do xuyên biên giới.

Chúng tôi cũng muốn thấy những tiến triển trong đàm phán trợ cấp ngành thủy sản, xử lý các nguyên nhân gây ra tình trạng đánh bắt cá bất hợp pháp, đánh bắt quá mức và thừa thải.

Là một quốc đảo với nhiều người đi biển và ngư dân ven bờ, Anh quốc rất quan tâm đến lĩnh vực này. Một trong những lý do chính giải thích cho việc Anh muốn rời khỏi EU chính là để tái tạo sức mạnh cho ngành công nghiệp đánh bắt cá – và chúng tôi muốn thấy các luật lệ công bằng và hiệu quả được thi hành.

Chúng tôi cũng có dự định làm việc với tất cả các nước thành viên của WTO để thúc đẩy tính minh bạch trong hệ thống toàn cầu. Đó là một phần trong cam kết của chúng tôi đối với thương mại xuyên biên giới tự do và công bằng.

Chúng tôi muốn thấy nhiều tiến bộ hơn về quy định trong nước đối với các ngành dịch vụ, tạo thuận lợi đầu tư, hỗ trợ các doanh nghiệp vừa, nhỏ, và siêu nhỏ và đặc biệt là thúc đẩy thương mại điện tử.

Và chúng tôi dự định sẽ thảo luận chuyên sâu với các đối tác trong từng lĩnh vực này, trước khi Hội nghị Bộ trưởng WTO tiếp theo diễn ra tại Kazakhstan vào tháng 6/2020.

Triển khai các mục tiêu

Có rất nhiều việc cần phải làm – và Anh quốc sẽ luôn là một người bạn kiên định đồng hành cùng WTO. Anh quốc có sức ảnh hưởng lớn trong các cuộc thảo luận này: cả tại Geneva và thông qua mạng lưới toàn cầu của chúng tôi.

Chúng tôi sẽ tận dụng các mối quan hệ song phương vững chắc với các cường quốc khác trên thế giới và chúng tôi sẽ sử dụng vai trò lãnh đạo của mình trong diễn đàn quốc tế để thúc đẩy những thay đổi như mong muốn.

Chẳng hạn như, ngày mai ở London, tôi sẽ đưa ra một lập luận rằng Khối thịnh vượng chung có thể tạo nên tiếng nói to lớn để ủng hộ hệ thống quốc tế dựa trên luật lệ.

Hiện có 53 nước thành viên trong Khối thịnh vượng chung, với khoảng 2.4 tỷ người, cùng chia sẻ các di sản, giá trị và khao khát duy trì sự thịnh vượng. Tôi tin rằng tổ chức lịch sử này chính là cơ hội vàng để cải cách nền thương mại tự do trong hệ thống đa phương mà chúng ta đều đang phụ thuộc vào.

Hợp tác cùng nhau

Chúng ta là người chịu trách nhiệm chiến đấu chống lại chủ nghĩa bảo hộ bằng tất cả sức mạnh của mình.

Thế nhưng các chính phủ không thể làm điều này một mình. Nó giải thích tầm quan trọng của Phòng thương mại quốc tế trong việc bảo vệ hệ thống này.

Bất kể là việc thiết lập các quy tắc dành cho người mua và người bán trên thế giới, hay dẫn dắt các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu và phát triển bền vững - ICC luôn là người lãnh đạo trên các mặt trận thương mại của thế giới.

Những việc này sẽ đòi hỏi thời gian, công sức, và ý chí, nhưng nếu làm cùng nhau, tôi tin rằng chúng ta có thể giáng một đòn mạnh vào các thế lực chủ nghĩa bảo hộ, và mở ra kỷ nguyên vàng cho thương mại tự dọ. Trong tất cả các trận đánh ở phía trước, Anh quốc sẽ luôn bên bạn.

Nguồn: Gov.uk

Từ khóa: ICC, WTO, tự do thương mại, thể chế đa phương, toàn cầu hóa, chủ nghĩa bảo hộ, Brexit