Thứ sáu tuần trước, vị Tổng thống “nước Mỹ trên hết” Donald Trump tiếp tục lặp lại lời đe dọa áp mức thuế cao lên các dòng xe hơi nhập khẩu từ Châu Âu, hàm ý hiển nhiên nhắm vào ngành công nghiệp xe hơi của Đức. Lời đe dọa mới nhất của Trump đã được tung ra chỉ vài giờ sau khi Liên minh Châu Âu (EU) trả đũa chính sách thương mại quyết liệt của Trump bằng cách áp thuế bổ sung lên một khối lượng hàng nhập khẩu từ Mỹ trị giá tương đương 2,8 tỷ Euro. Động thái vừa rồi của EU là để đáp trả chính sách tăng thuế của Mỹ lên nhôm và thép. Phía Brussels gọi đây là “những biện pháp tái cân bằng”.

Cụ thể hơn, vào thứ Tư ngày 20/6, Liên minh Châu Âu đã triển khai quy định áp thuế bổ sung đồng loạt ở mức 25% đối với một danh sách các sản phẩm nhập khẩu từ Mỹ bao gồm ngô, gạo, bơ đậu phộng, nước cam, rượu bourbon, whisky, thuốc lá, xì gà, áo thun, quần jean, chăn ga trải giường, các sản phẩm từ nhôm và thép, xê mô tô, bài tây và nhiều sản phẩm khác. Ngoại lệ duy nhất trong danh sách các sản phẩm bị áp thuế đồng loạt là bài tây - được áp mức thuế chỉ 10%. Chính sách áp thuế bổ sung này đã bắt đầu được áp dụng từ ngày 22/6/2018.

Một cuộc chiến ngu ngốc

Cũng vào sáng ngày 22/6, ông Trump đã lặp lại lời đe dọa áp thuế bổ sung ở mức ít nhất là 20% đối với các dòng xe hơi được lắp ráp tại Châu Âu. Phản hồi về việc này, Phó Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Jyrki Katainen trả lời trong một cuộc phỏng vấn rằng EU sẽ buộc phải tiếp tục trả đũa, nếu Mỹ hiện thực hóa những lời đe dọa mới đây của họ.

Theo các nhà phân tích, thuế nhấp khẩu hiện tại của Mỹ đối với các dòng xe hơi Châu Âu thực chất chỉ đánh vào những phiên bản chuyển đổi đắt tiền của các hãng Mercedes, BMW và Audi. Hiện tại, Mỹ áp thuế nhập khẩu lên các dòng xe hơi ở mức rất thấp (2,5%) và 25% đối với các dòng xe tải. Nhà Trắng đã dành một khoảng thời gian dài để lên kế hoạch cho các chính sách áp thuế mới đầy quyết liệt này. Hơn một tháng trước, Tổng thống Trump đã chính thức yêu cầu chính quyền Mỹ kiểm tra lại xem liệu hoạt động nhập khẩu xe hơi có đe dọa an ninh quốc gia Mỹ. Cần lưu ý rằng, đây chính là con đường quen thuộc mà Nhà Trắng từng áp dụng để mở màn cho một cuộc chiến tranh thương mại, tương tự như những gì họ làm khi áp mức thuế bổ sung 25% và 10% đối với thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ.

Nhắm vào Đức

Danh mục những hàng hóa bị đe dọa áp thuế trừng phạt trong vòng hai của cuộc chiến thương mại của Mỹ cho thấy một dấu hiệu rõ ràng rằng Mỹ đang nhắm vào Đức. Ngành sản xuất ô tô là trái tim của toàn bộ lĩnh vực sản xuất và là ngành xuất khẩu trọng tâm của quốc gia này. Mức thuế mới lên xe hơi Đức nhập khẩu vào Mỹ có thể sẽ xóa bỏ doanh số bán những phiên bản đặc biệt của Mercedes, BMW, Audi và Volkswagen. Bởi vì Mỹ gần như là thị trường duy nhất của các dòng xe trên, các nhà sản xuất Đức sẽ phải học cách kiếm tiền từ việc bán những dòng xe rẻ tiền hơn, trong một thị trường đã bắt đầu giảm sút.

Không những vậy, ngành ô tô Đức còn phải đối mặt với nhiều vấn đề khác. Cuộc chiến thương mại mà Mỹ gây ra với Trung Quốc cũng tác động lên các nhà sản xuất xe hơi Đức. Mercedes và BMW đang sản xuất một số mẫu xe của họ tại nhà máy Trung Quốc. Xe hơi nhập khẩu từ Trung Quốc đang nằm trong một danh sách mà Mỹ tập hợp để chuẩn bị cho đợt trừng phạt tiếp theo vào những sản phẩm được sản xuất tại quốc gia rộng lớn này. Ông Trump đã bắt đầu trừng phạt Trung Quốc bằng những mức thuế áp lên hàng hóa xuất khẩu từ nước này với tổng giá trị khoảng 50 tỷ USD.

Hiện tại, khi Trung Quốc chuẩn bị trả đũa bằng một danh sách trừng phạt trị giá 3 tỷ USD, ông Trump đã đe dọa sẽ tiếp tục tung ra một đợt áp thuế nhập khẩu mới. Đây sẽ là một danh sách những hàng hóa được sản xuất tại Trung Quốc với tổng giá trị không dưới 200 tỷ USD. Chắc chắn rằng, xe hơi Đức được sản xuất tại Trung Quốc sẽ nằm trong danh sách này.

Không chỉ là các dòng xe hơi

Trở lại vấn đề ở Châu Âu, mục tiêu của Trump rõ ràng là nước Đức. Suy cho cùng, vấn đề có vẻ như không chỉ là về thương mại. Ông Trump từng nói thẳng với bà Angela Merkel rằng, Đức đang nợ NATO và Mỹ hàng trăm tỷ USD vì không chi tiêu đầy đủ vào vũ khí trong những thập kỷ qua. Sự thật là, trong suốt 30 năm qua, Đức hưởng lợi nhiều hơn bất kỳ nước nào từ quá trình toàn cầu hóa không bị kiềm hãm và từ môi trường thương mại quốc tế phát triển nở rộ.

Dĩ nhiên, quá trình toàn cầu hóa là do Mỹ khởi xướng. Và hiện tại, Washington lại ruồng bỏ công trình quan trọng nhất của mình một cách không thương tiếc, đồng thời đe dọa sẽ làm suy yếu những nền kinh tế đang phát triển mạnh nhờ hoạt động xuất khẩu, và đứng đầu trong số đó là Đức và Trung Quốc.

Hoạt động xuất khẩu máy móc của Đức đã không thể dẫn đầu thế giới nếu không có quá trình toàn cầu hóa của Mỹ. Tuy nhiên, có vẻ như ngày nay, một số người nắm giữ quyền lực ở Mỹ đã thay đổi thái độ của họ về trật tự này.

Thỏa thuận giữa Macron và Merkel

Mặc dù thỏa thuận giữa Pháp và Đức vào tuần trước về việc xây dựng một Bộ Tài chính cho khu vực đồng Euro được ca ngợi rộng rãi, người ta vẫn chưa thể chắc chắn liệu những bước đi dè dặt này, hướng đến chia sẻ một mức độ rủi rỏ vừa phải trong khu vực đồng Euro – với một vài tổn thất tăng thêm cho phía Berlin - có được ủng hộ bởi các đảng phái đang điều hành nước Đức. Cả hai đảng Thiên chúa giáo ở Đức gồm Liên minh Dân chủ Thiên chúa giáo (CDU) và Liên minh Xã hội Thiên chúa giáo (CSU) đều phản đối thái độ nhượng bộ mà bà Merkel dành cho ông Macron.

Tuy nhiên, chúng ta vẫn chưa biết được mức độ tác động của thỏa thuận vừa được ký kết giữa ông Macron và bà Merkel và liệu Paris có thể thực sự đáp ứng những đề nghị yêu cầu từ phía Berlin và với cái giá như thế nào.

Nguồn: European Sting - HN

Từ khóa: Toàn cầu hóa, hội nhập, chiến tranh thương mại, chủ nghĩa bảo hộ, sản xuất xe hơi, Eurozone