ASEAN hiện đang tham gia vào cả hai cuộc đàm phán lớn về tự do thương mại đó là Hiệp định Quan hệ Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) do Mỹ dẫn đầu và Hiệp định Quan hệ Đối tác Kinh tế Toàn diện khu vực (RCEP) do Trung Quốc dẫn đầu.

Làm thế nào để các thể chế mới có thể hỗ trợ ASEAN đạt được các mục tiêu đã đề cho Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) từ năm 2016 ?.

Mục tiêu của AEC là một thị trường và cơ sở sản xuất duy nhất, một khu vực kinh tế cạnh tranh cao, một khu vực phát triển công bằng, và một khu vực tích hợp đầy đủ vào nền kinh tế toàn cầu.

TPP hiện có 12 thành viên tham gia trong đó có 4 quốc gia ASEAN là Singapore, Brunei, Malaysia và Việt Nam được khởi động sớm hơn nhiêu so với RCEP và sắp trở thành hiện thực. Trong khi đó thành viên của RCEP có đủ 10 quốc gia ASEAN cộng với Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ, Australia và New Zealand. Cả hai hiệp định này đều là những khu vực kinh tế khổng lồ hay còn gọi là siêu khối chiếm một tỷ lệ lớn về thương mại và GDP thế giới. Cả hai siêu khối này đều có khả năng khuyếch đại những lợi ích từ tự do hóa thương mại.

Đầu tiên, họ phải đẩy những thỏa thuận đầy tham vọng rộng (hết các lĩnh vực tối đa) và sâu (với các ngành mạnh mẽ về rào cản pháp lý), và các điều khoản gia nhập mở cho những người không phải thành viên.

Chỉ có loại khu vực này mới có khả năng tạo ra thương mại và đầu tư đáng kể, và tạo thuận lợi cho việc mở rộng chuỗi cung ứng toàn cầu.

Thứ hai, họ phải trở lại điều này với nội khối ASEAN, các biện pháp, chẳng hạn như đẩy nhanh tiến độ thực hiện AEC và tăng cường các quy định trong các FTA hiện có.

Nhưng phải thừa nhận rằng các khu vực siêu lớn, và thực sự các FTA khác, không phải là một phương thuốc phổ quát. Với sự chênh lệch lớn về kinh tế, khoa học kỹ thuật.. cùng với chế độ chính trị nhiều khác biệt, những khu vực này có thể không mang lại những lợi ích to lớn như nhiều chuyên gia dự đoán.

Hàm ý chính sách quan trọng mà sau đó là các nước ASEAN nên đi nhanh, rộng và sâu nhất có thể với tự do hóa đơn phương.

Họ cũng nên "đa phương hóa" ưu đãi trong các FTA hiện càng nhiều càng tốt, đó là, mở rộng chúng để không thành viên trên cơ sở không phân biệt đối xử.

Đây là cách các nước ASEAN đã tự do hóa và hội nhập vào chuỗi cung ứng toàn cầu trong quá khứ.

Do đó, AEC nên nhấn mạnh việc thúc đẩy quá trình này để đạt được mục tiêu cao cả của họ.
Nếu cả hai đều thành công thì rất có khả năng sẽ tạo nên một tình trạng méo mó do sự quá đa dạng và chồng chéo của các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) giữa các thành viên.

Với một không gian kinh tế hội nhập lớn hơn, chúng có thể thu hút được những nền kinh tế có quy mô và thúc đẩy đổi mới công nghệ. Điều này đặc biệt quan trọng đối với chuỗi cung ứng toàn cầu. Mạng lưới sản xuất khu vực để phục vụ thị trường toàn cầu là động lực lớn nhất về tăng năng suất, việc làm và tăng trưởng trong thương mại quốc tế.

Các thành viên của các thể chế đều có lợi ích lớn trong thị trường khu vực và hội nhập chéo khu vực. Tuy nhiên, các siêu khối không có nghĩa là "đa phương" và chúng có sự phân biệt đối xử rõ ràng đối với các nền kinh tế không phải là thành viên khối.

Trong trường hợp TPP, chỉ có bốn thành viên ASEAN tham gia, nhưng tất cả các thành viên ASEAN lại đều có mặt trong RCEP, và đây là một nguy cơ tiềm năng gián đoạn chuỗi cung ứng.
Vậy ASEAN nên làm gì để vượt qua những rào cản lớn khi tham gia FTA cả hai siêu khối?

Theo borneoaseanreports.com - PT

Từ khóa: ASEAN, đàm phán thương mại, FTA, tự do hóa, thị trường toàn cầu, thương mại quốc tế