Người đứng đầu Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) cho biết các nỗ lực cứu vãn thỏa thuận thương mại toàn cầu đạt được vào năm ngoái sẽ không tránh khỏi việc cấu trúc lại hay loại bỏ một số thể chế liên quan.
Các nhà đàm phán từ Canada và một số quốc gia khác đã bị dao động khi Ấn Độ tách ra khỏi một thỏa thuận sâu rộng để theo đuổi việc đơn giản hóa và quy chuẩn các thủ tục hải quan trên toàn cầu trong một bất đồng liên quan đến vấn đề trợ cấp lương thực.
Tuy nhiên, ông Azevedo thừa nhận hôm thứ 5 tuần trước rằng các thỏa hiệp hiện vẫn khó nắm bắt và chưa có sự thống nhất nào sắp được diễn ra.
“Chúng tôi kết luận rằng chúng ta vẫn chưa tìm ra giải pháp nào cho các bế tắc hiện nay. Chúng ta muốn biến một giấc mơ thành sự thật, nhưng với tình thế hiện nay mọi thứ trông có vẻ không hơn gì một giấc mơ” – ông Azevedo phát biểu tại Ottawa, nơi ông có cuộc gặp với Bộ trưởng Thương mại và các chuyên gia hàng đầu của Canada.
Quan trọng hơn, sự sụp đổ của thỏa thuận mang tính toàn cầu mà WTO theo đuổi trong gần 20 năm qua sẽ đẩy 160 quốc gia thành viên của WTO vào một cuộc khủng hoảng, trừ khi các nước thành viên đồng ý thay đổi và suy nghĩ lại về cơ chế đàm phán thương mại theo đó WTO sẽ chỉ nắm vai trò điều phối. Ông Azevedo nói: “Chúng tôi nhận ra rằng chúng tôi đã thất bại trong 20 năm qua và chúng tôi không thể để tiếp tục thất bại trong 20 năm tiếp theo trên phương diện các vòng đàm phán. Chúng tôi phải tìm ra giải pháp để tiếp tục tiến về phía trước”.
Ví dụ, Hoa Kỳ đã đưa ra đề xuất rằng các nước cần tiếp tục thực hiện các thỏa thuận đã đạt được mà không cần sự có mặt của Ấn Độ và nếu như vậy sẽ từ bỏ mô hình ra quyết định dựa trên sự đồng thuận của WTO.
Ấn Độ quyết định không phê chuẩn Hiệp định thuận lợi hóa thương mại vốn có thể tiết kiệm cho kinh tế toàn cầu khoảng 1.000 tỷ USD trong nỗ lực chống lại quy định giới hạn mức dự trữ lương thực và mức trợ giá nông nghiệp của WTO.
Ông Azevedo phát biểu rằng quá trình định hình lại vai trò của WTO phải được bắt đầu tại 2 cuộc họp quan trọng của Ủy ban đàm phán thương mại vào ngày 16/10 và của Đại hội đồng WTO vào ngày 21/10. Ông nói: “Chúng ta không thể chờ đợi mãi. Chúng ta phải tiếp tiếp tục tiến lên và suy nghĩ về các giải pháp thay thế”.
Ông Azevedo không giải thích bằng cách nào WTO có thể đàm phán phán thành công về các nguyên tắc mới mà không từ bỏ nguyên tắc đồng thuận vốn đã ghi dấu ấn của tổ chức này từ khi ra đời cho đến nay. Ông chỉ nhấn mạnh WTO phải tìm cách cứu vãn những gì đã đạt được. Ông nói: “Khi chúng tôi không đạt được thỏa thuận, sau đó sẽ như thế nào? Liệu chúng tôi phải dừng mọi thứ hay phải bắt đầu lại từ đầu. Đây là cách chúng tôi tiếp cận vấn đề - vai trò của WTO là làm hài hòa mọi vấn đề trên cơ sở các nguyên tắc được thiết lập giữa 160 thành viên”.
Một số quan chức của Đức đã bày tỏ quan ngại về các điều khoản đang được đàm phán trong hiệp định thương mại giữa Canada và EU, trong đó cho phép các công ty được kiện chính phủ, sẽ đi theo mô hình đàm phán mà Mỹ đang tiến hành.
Ông Azevedo cho biết thêm, nếu các cuộc đàm phán thương mại tiếp tục “tách rời khỏi WTO” như Hiệp định TPP, Hiệp định Canada-EU thì người chịu thiệt thòi nhất sẽ là các nước nhỏ và yếu nhất trên thế giới. “Quốc gia nào không định hình được chương trình nghị sự quốc tế sẽ đánh mất tiếng nói của mình trên bàn đàm phán”, ông nhấn mạnh.
Theo http://www.theglobeandmail.com/ - PC
Từ khóa: Giám đốc, WTO, thỏa thuận, hiệp định, đàm phán, thương mại, toàn cầu, hi vọng
