Các nước thành viên WTO đã thống nhất được ngân sách sơ bộ cho năm 2020, và chấp thuận yêu cầu của phía Mỹ về việc siết ngân sách cấp cho cơ quan phúc thẩm.

Thứ Năm tuần trước (5/12), Ủy ban ngân sách của WTO đã thông qua phán quyết sơ bộ đối với gói ngân sách trị giá 197.2 triệu franc Thụy Sĩ cho năm 2020, và thống nhất trì hoãn việc xem xét ngân sách cho năm 2021, một phát ngôn viên của tổ chức này cho biết.

Tháng trước, chính quyền của ông Trump nói rằng Mỹ đang xem xét phủ quyết ngân sách cho WTO vì không hài lòng đối với cơ quan phúc thẩm của tổ chức này – cơ quan có tiếng nói cuối cùng trong các tranh chấp thương mại và Mỹ cho rằng các phán quyết của cơ quan này làm ảnh hưởng đến hàng tỷ đô la thương mại quốc tế. Bản ngân sách mới dự kiến sẽ nhận được phê duyệt cuối cùng tại cuộc họp Đại hội đồng WTO diễn ra từ ngày 9 đến ngày 11/12 tới.

Cắt giảm ngân sách

Ủy ban ngân sách WTO đã thống nhất sẽ giới hạn các khoản chi hàng năm cho thành viên của cơ quan Phúc thẩm xuống mức không quá 100,000 francs, giảm 87% so với đề xuất ban đầu và giảm 95% so với mức trần của năm ngoái.

Liên minh châu Âu, Trung Quốc, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ ban đầu nói rằng họ sẽ không ủng hộ đề xuất trên của Mỹ. Vì EU, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỹ đều có các tranh chấp thương mại đang được giải quyết tại cơ quan này.

Mỹ nói rằng cơ quan phúc thẩm đã vượt quá thẩm quyền của mình và đe dọa đến chủ quyền của Mỹ, đồng thời, chỉ trích quy trình đền bù của WTO. Đại biểu Mỹ nói rằng WTO tạo ra một cơ chế khuyến khích cho các thành viên của cơ quan phúc thẩm, những người được trả hơn 300,000 francs một năm, kéo dài các vụ kiện nhằm được trả tiền nhiều hơn.

Tranh cãi liên quan đến ngân sách không phải là mối đe dọa duy nhất đến sự sống còn của cơ quan này.

Trước đó, Mỹ đã từ chối bổ nhiệm bất kỳ ứng viên nào khác để lấp vào khoảng trống hiện nay của cơ quan phúc thẩm – thường cần đến 7 thành viên. Hiện nay, cơ quan này chỉ còn 3 người, mức tối thiểu để đưa ra phán quyết. Trong khi đó, nhiệm kỳ của hai trong số ba thẩm phán còn lại sẽ đến hạn vào ngày 10/12 tới. Nghĩa là sau thời điểm trên, không một vụ kiện nào còn được xem xét.

Mặc dù các nước thành viên WTO vẫn có thể đưa các tranh chấp thương mại của mình ra WTO và nhận được một phán quyết ban đầu, nhưng bên thua cuộc trong tranh chấp đó có thể khiến phán quyết trên rơi vào tình trạng lơ lửng về mặt pháp lý – bằng cách dùng đến quyền phủ quyết.

Nguồn: Bloomberg

Từ khóa: WTO, ngân sách 2020, cơ quan phúc thẩm