Thúc đẩy tự do hóa thương mại và đầu tư trong các nền kinh tế APEC là một trong những nội dung trọng tâm, xuyên suốt của Hội nghị MRT 23 diễn ra trong hai ngày 20 - 21/5/2017, tại Hà Nội. 

Chuyển biến tích cực

Ngân hàng Thế giới (WB) nhận định, sau gần 3 thập kỷ, thương mại và đầu tư trong khu vực APEC không ngừng tăng lên. Hiện nay, khu vực này chiếm gần 60% GDP toàn thế giới, 49% giao dịch thương mại quốc tế với mức thuế quan trung bình giảm từ 11% năm 1996 xuống còn 5,5% vào năm 2016. Bên cạnh đó, dự báo mới nhất của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) cho thấy, kinh tế của khu vực châu Á- Thái Bình Dương sẽ tăng trưởng ở mức 5,5% trong năm 2017, cao hơn mức dự báo 5,3% được đưa ra trước đó. 

"Tôi cho rằng, thời gian tới, APEC vẫn duy trì vị trí đầu tàu trên bản đồ kinh tế thế giới và tiếp tục đóng góp cho tăng trưởng chung toàn cầu thông qua sức sản xuất, cung cấp dịch vụ và tiêu thụ rất lớn của mình" - Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh nhấn mạnh.

Theo Bộ Công Thương, Việt Nam tham gia APEC từ năm 1998. Sau gần 20 năm, APEC có vai trò ngày càng quan trọng, đóng góp tích cực phát triển kinh tế- xã hội nước ta. Cụ thể, các nước thành viên APEC chiếm tới 78% vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam; 75% giá trị thương mại hàng hóa và 79% khách du lịch quốc tế đến Việt Nam. Ngoài ra, khoảng 80% du học sinh của Việt Nam đang học tập tại các nền kinh tế APEC. 

Như vậy, sau gần 3 thập kỷ, APEC với những hoạt động và mục tiêu cụ thể đã góp phần quan trọng thúc đẩy tự do hóa thương mại đầu tư trong khu vực và trên thế giới; đưa APEC trở thành một trụ cột kinh tế quan trọng.

Nhận diện thách thức

Mặc dù tự do hóa thương mại và đầu tư trong APEC có bước phát triển mạnh mẽ thời gian qua, song tại Hội nghị MRT 23, các đại biểu cũng cho rằng: Khu vực APEC đang phải đối diện với nhiều thách thức mới, ảnh hưởng không nhỏ đến tăng trưởng thương mại và đầu tư. 

Cụ thể, trong bài phát biểu khai mạc MRT 23, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cho biết: Khu vực châu Á - Thái Bình Dương đang chứng kiến nhiều thay đổi cả về chính trị, kinh tế và công nghệ. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và kết nối mạng toàn cầu đang tác động mạnh mẽ tới cuộc sống của người dân. Công nghệ hiện đại đã, đang và sẽ tạo ra nhiều cơ hội mới trong cuộc sống, song cũng mang lại những thách thức không nhỏ về kinh tế, văn hóa và xã hội đối với các nền kinh tế trong khu vực.

Đặc biệt, theo ông Enggartiasto Lukita - Bộ trưởng Thương mại Indonesia - hiện có 90 triệu người trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương vẫn còn sống trong cảnh nghèo đói, điều này tác động và làm cản trở nhiều đến nâng mức sống cũng như phát triển tự do hóa thương mại và đầu tư trong khu vực. 

Bên cạnh đó, đại diện phụ trách thương mại các nền kinh tế APEC cũng cho rằng, việc các chính sách bảo hộ thương mại đang trỗi dậy tại nhiều quốc gia trên thế giới, cộng với khoảng cách không đồng đều về phát triển kinh tế, khoa học - công nghệ của các quốc gia thành viên cũng là "rào cản" lớn cho tự do hóa thương mại và đầu tư trong khu vực.

Tầm nhìn dài hạn

Nhằm thúc đẩy tự do hóa thương mại và đầu tư trong thời gian tới, các đại biểu đến từ các nền kinh tế APEC khuyến nghị cần có tầm nhìn dài hạn được thể hiện thông qua những chính sách hợp tác và quyết tâm chính trị, thúc đẩy tự do hóa chung của cả khu vực và chính sách riêng của từng quốc gia thành viên. Đặc biệt, trong bối cảnh các nền kinh tế APEC có sự khác biệt nhất định về văn hóa, thể chế chính trị, chính sách và khoảng cách phát triển. Do đó, để đẩy mạnh tự do hóa thương mại và đầu tư, cộng đồng thành viên APEC cần tích cực hơn nữa tăng cường hợp tác kinh tế, kỹ thuật, chia sẻ thông tin, kinh nghiệm trong hoạch định chính sách và triển khai các chương trình, dự án hợp tác; nâng cao hiệu quả và tạo nên tính riêng biệt nổi bật của hợp tác APEC so với các tổ chức, diễn đàn khác trong khu vực và trên thế giới. 

Liên quan đến nội dung này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: Mọi kế hoạch hợp tác với những mục tiêu tốt đẹp sẽ không thể trở thành hiện thực, nếu chúng ta thiếu lòng tin, quyết tâm chính trị, hợp tác cùng nhau để giữ gìn môi trường hòa bình, bảo đảm an ninh, an toàn các hoạt động đầu tư, lưu chuyển hàng hóa thương mại trong khu vực. 

Nguồn: Báo Công Thương

Từ khóa: thúc đẩy, tự do hóa thương mại, đầu tư