Trung Quốc là 1 trong 5 thị trường xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ lớn nhất của Việt Nam và cũng thị trường cung cấp gỗ và sản phẩm gỗ lớn nhất của Việt Nam. Theo chuyên gia lâm nghiệp Trung Quốc, khi xuất khẩu gỗ sang thị trường này, doanh nghiệp cần chú ý 8 điểm.

Việt Nam xuất dăm gỗ, ván bóc sang Trung Quốc nhưng cũng nhập ván bóc, dăm gỗ từ Trung Quốc

Theo ông Cao Chí Công - Phó Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, năm 2021, Việt Nam đã xuất khẩu hơn 14 tỷ USD sản phẩm gỗ, trong đó xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc đạt 1,49 tỷ USD với sự tham gia của hơn 500 doanh nghiệp. 

Có nhiều loại sản phẩm gỗ được xuất khẩu sang thị trường này, sản phẩm chính được xuất khẩu là dăm gỗ, các loại ván nhân tạo, đồ gỗ nội thất và ngoại thất.

Ở chiều ngược lại, năm 2021, Việt Nam chi hơn 2,5 tỷ USD nhập khẩu gỗ và sản phẩm gỗ, trong đó riêng thị trường Trung Quốc đạt 1,1 tỷ USD với khoảng hơn 1.000 doanh nghiệp tham gia (có cả các doanh nghiệp nhập khẩu sản phẩm phụ trợ ngành gỗ).

Số liệu từ Tổng cục Hải quan cho thấy hàng năm nước ta xuất khẩu mặt hàng ván bóc, ván lạng cho hơn 10 quốc gia khác nhau.

Trong số các quốc gia đó, Trung Quốc là thị trường quan trọng nhất đối với mặt hàng này. Đáng chú ý, xuất khẩu ván bóc, ván lạng sang Trung Quốc tăng rất mạnh trong 2 năm gần đây.

Trong khi đó, Trung Quốc là nguồn cung gỗ dán quan trọng nhất của Việt Nam, với tỷ trọng nhập mặt hàng này từ Trung Quốc chiếm gần 90% trong tổng lượng gỗ dán nhập từ tất cả các thị trường vào Việt Nam mỗi năm.

Ngoài ra, Việt Nam cũng nhập khẩu nhiều ván bóc, ván lạng từ Trung Quốc. Thống kê của cơ quan Hải quan cho thấy, Việt Nam nhập khẩu ván bóc, ván lạng từ hơn 35 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Lượng nhập từ Trung Quốc lớn nhất, chiếm trên 80% trong tổng lượng nhập mỗi năm, đạt 219.800m3 năm 2020.

Theo báo cáo của nhóm nghiên cứu các hội, hiệp hội ngành gỗ, Trung Quốc là 1 trong 5 thị trường xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ lớn nhất của Việt Nam và trong những năm gần đây luôn đứng ở vị trí thứ 2 hoặc thứ 3 xét về mặt kim ngạch. Xuất khẩu gỗ của Việt Nam sang Trung Quốc chiếm 10-12% tổng giá trị xuất khẩu của Việt Nam

Việt Nam chủ yếu xuất khẩu gỗ nguyên liệu sang Trung Quốc với hơn 20 sản phẩm và chiếm hơn 80% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc (dăm gỗ chiếm tỷ trọng lớn trong tổng kim ngạch xuất khẩu hàng năm của Việt Nam sang Trung Quốc). Trong khi đó, xuất khẩu sản phẩm gỗ chiếm dưới 20% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc.

Ở chiều ngược lại, Trung Quốc là nguồn cung gỗ và sản phẩm gỗ lớn nhất của Việt Nam. Nhập khẩu của Việt Nam từ Trung Quốc chiếm 25 - 37% tổng nhập khẩu hàng năm của Việt Nam. Việt Nam nhập khẩu hơn loại 20 sản phẩm từ Trung Quốc, nhưng chủ yếu là các sản phẩm nguyên liệu gỗ.

Xây dựng thương mại ngành gỗ có trách nhiệm với Trung Quốc

Để đẩy mạnh thương mại ngành gỗ giữa Việt Nam - Trung Quốc, mới đây, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, Hiệp hội Lâm sản Trung Quốc, Hiệp hội Phân phối gỗ và sản phẩm gỗ Trung Quốc đã cùng nhau thảo luận về những thuận lợi và khó khăn trong quan hệ thương mại gỗ hiện nay giữa hai nước; cơ hội cho việc mở rộng thương mại/đầu tư bền vững; rủi ro thị trường liên quan đến thương mại gỗ giữa 2 bên và cơ chế giảm thiểu rủi ro; hợp tác trong tương lai giữa hiệp hội gỗ hai nước nhằm đẩy mạnh thương mại và giảm thiểu rủi ro thị trường và cùng nhau hướng tới xây dựng thương mại ngành gỗ có trách nhiệm.

Khẳng định Trung Quốc là một trong những thị trường rất quan trọng ở cả chiều xuất khẩu và nhập khẩu gỗ và lâm sản Việt Nam, ông Cao Chí Công - Phó Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam kỳ vọng, cộng đồng doanh nghiệp 2 nước có những kiến nghị với Chính phủ, cơ quan quản lý để có những hỗ trợ doanh nghiệp hướng tới sản xuất, kinh doanh bền vững, hiệu quả, theo đúng quy định pháp luật của Nhà nước, đúng thông lệ quốc tế, ngăn chặn tình trạng hiểu lầm về một số biểu hiện như: Không sử dụng gỗ bất hợp pháp; không lẩn tránh thuế, không gian lận xuất xứ. Đây là một trong những quy định mà Chính phủ Việt Nam yêu cầu các doanh nghiệp phải chấp hành.

Bà Hải Linh – Viện Nghiên cứu Lâm nghiệp Trung Quốc, khẳng định: "Việt Nam là thị trường quan trọng của gỗ Trung Quốc. Cùng với việc tuân thủ các quy định pháp lý, thiết lập mối quan hệ, thiết lập các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát rủi ro, cải thiện tốt hơn chuỗi cung ứng,... chúng tôi cũng mong muốn có sự hợp tác chặt chẽ với các doanh nghiệp gỗ Việt Nam".

 Ông Tô Xuân Phúc (chuyên gia Tổ chức Forest Trends) nhấn mạnh, mặc dù quy mô thương mại gỗ 2 nước rất lớn nhưng sự hiểu biết của doanh nghiệp gỗ Việt Nam về quy định thị trường và động lực phát triển thị trường Trung Quốc trong tương lai còn khiêm tốn.

Ở chiều ngược lại, các doanh nghiệp Trung Quốc cũng chưa có nhiều hiểu biết về luồng cung gỗ ở Việt Nam. Do đó, hai bên kỳ vọng hiệp hội gỗ 2 nước sẽ có những hợp tác để cùng nhau đóng góp cho sự bền vững cho ngành gỗ 2 quốc gia.

Bà Hải Linh cũng lưu ý 8 điểm doanh nghiệp xuất khẩu gỗ sang Trung Quốc phải đảm bảo có đủ là: Giấy chứng nhận CITES, giấy chứng nhận xuất xứ (CO), giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật xuất khẩu, vận đơn, hợp đồng, hóa đơn, danh sách đóng gói, lô hàng đường biển.

Nguồn: Báo Đất Việt

Từ khóa: kiểm soát rủi ro, cải thiện, chỗ cung ứng, lẩn tránh thuế