(VietQ.vn) - Sự vươn lên của các trung tâm sản xuất hàng hóa mới nổi như Việt Nam với thế mạnh hàng hóa có giá cả phải chăng, đạt tiêu chuẩn chất lượng đã làm cho nhiều thị trường nhập khẩu áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại với tần suất cao gây khó khăn đối với doanh nghiệp.
Theo báo cáo của Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương), trong bối cảnh nhiều Hiệp định Thương mại tự do (FTA) giữa Việt Nam và các nước, khu vực có hiệu lực, nước ta đang trở thành nền kinh tế có độ mở cao và ngày càng hội nhập sâu hơn vào kinh tế quốc tế.
Nhiều ngành sản xuất, xuất khẩu của Việt Nam đang có những bước phát triển vượt bậc, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam liên tục tăng trưởng mạnh. Cụ thể, 8 tháng năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước đạt 265,09 tỷ USD, tăng 15,8% so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo đó, cùng với sự tăng trưởng của kim ngạch xuất khẩu trong thời gian qua, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam tiếp tục phải đối mặt với nhiều vụ việc điều tra, áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại của nước ngoài, đặc biệt là các vụ việc điều tra chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại. Tính đến nay, hàng xuất khẩu của Việt Nam đã phải đối mặt với 257 vụ việc điều tra phòng vệ thương mại từ 24 thị trường và vùng lãnh thổ. Trong đó, có 141 vụ việc điều tra chống bán phá giá, 37 vụ việc điều tra chống lẩn tránh, 27 vụ việc điều tra chống trợ cấp và 52 vụ việc điều tra tự vệ.
Bà Trương Thùy Linh, Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại cho biết, để hạn chế thiệt hại đối với ngành sản xuất trong nước, nhiều quốc gia đang ngày càng tích cực hơn trong việc sử dụng các công cụ phòng vệ thương mại, gồm biện pháp chống bán phá giá, chống trợ cấp và tự vệ lên hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.
Đặc biệt, một số nước như Hoa Kỳ còn sử dụng công cụ thứ 4 có tên “biện pháp chống lẩn tránh thuế phòng vệ thương mại” nhằm ngăn chặn các hành vi thay đổi nguồn gốc của các mặt hàng xuất khẩu đang bị áp thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp để “né” thuế, khiến số lượng vụ việc phòng vệ thương mại của nước ngoài đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam ngày càng gia tăng.
Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ thông tin, tổng số vụ việc phòng vệ thương mại từ trước đến nay do Hoa Kỳ điều tra là 66 vụ, các mặt hàng chủ yếu là thép, gỗ, sợi, sản phẩm nông nghiệp gồm tôm, cá tra, mật ong. Từ đầu năm 2024, Hoa Kỳ đã khởi xướng 7 vụ, trong đó có mặt hàng như pin năng lượng mặt trời, thép CORE, sợi, đĩa giấy...
Đáng quan ngại, hàng hóa của Việt Nam thường bị điều tra kép, tức là cùng một mặt hàng, nhưng vừa bị điều tra chống trợ cấp, vừa vị điều tra chống bán phá giá. Riêng điều tra chống trợ cấp, từ đầu năm 2024 đến nay đã có 5 vụ việc, mà Chính phủ là một bị đơn nên đòi hỏi phải trả lời rất nhiều câu hỏi.
Trước các nguy cơ đối diện nhiều hơn các vụ điều tra phòng vệ thương mại từ thị trường nước ngoài, trong phạm vi phụ trách của Cục Phòng vệ thương mại, ông Chu Thắng Trung - Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ thương nhấn mạnh, Cục sẽ tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu trong các vụ việc điều tra phòng vệ thương mại của nước ngoài và coi đây là một nhiệm vụ trọng tâm của Cục. Đồng thời, Cục sẽ tiếp tục sử dụng hệ thống cảnh báo sớm để đưa ra những dự báo từ sớm, từ xa giúp các doanh nghiệp chủ động hơn trong việc chuẩn bị nguồn lực, xây dựng kế hoạch ứng phó hiệu quả với các vụ việc điều tra phòng vệ thương mại của nước ngoài.
Đặc biệt, theo báo cáo của Cục Phòng vệ thương mại, việc tham gia vào các phiên họp về Tiểu ban Phòng vệ thương mại thực thi các hiệp định và tổ chức phiên đối thoại cấp cao giữa Việt Nam với các đối tác về phòng vệ thương mại sẽ là một trong những hoạt động, mục tiêu chính của Cục Phòng vệ thương mại.
Ngoài ra, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật phòng vệ thương mại tới doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng sẽ tiếp tục được Cục Phòng vệ thương mại đẩy mạnh. Thời gian qua, theo Cục Phòng vệ thương mại, các hội thảo, hội nghị về phòng vệ thương mại đã được tổ chức với mục tiêu tuyên truyền, nâng cao kiến thức về cảnh báo sớm phòng vệ thương mại tại các địa phương như Hải Dương, Cao Bằng, Lào Cai, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Lâm Đồng, TP. Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Cần Thơ…
Theo đó, các cơ quan quản lý nhà nước và các doanh nghiệp được củng cố, bổ sung những kiến thức về các FTA thế hệ mới, các biện pháp phòng vệ thương mại, tận dụng các cơ hội, nắm bắt được cách thức xử lý khi gặp phải các vụ kiện phòng vệ thương mại, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của doanh nghiệp và của các ngành sản xuất, xuất khẩu.
Cục Phòng vệ thương mại cũng thường xuyên đẩy mạnh tuyên truyền nội dung nâng cao nhận thức về các biện pháp phòng vệ thương mại trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Công tác tuyên truyền về nội dung này thông qua các tọa đàm, khóa đào tạo, hội thảo giúp doanh nghiệp nắm được tổng quan về các FTA và các biện pháp phòng vệ thương mại; thực trạng việc áp dụng một số quy định pháp luật trong thực tiễn điều tra các vụ việc; ứng phó với các vụ việc điều tra phòng vệ thương mại do nước ngoài khởi xướng đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.
Theo đánh giá của Cục Phòng vệ thương mại, thông qua nội dung tuyên truyền trên, các cơ quan quản lý nhà nước và các doanh nghiệp được củng cố bổ sung những kiến thức về các FTA thế hệ mới, các biện pháp phòng vệ thương mại, tận dụng các cơ hội, nắm bắt được cách thức xử lý khi gặp phải các vụ kiện phòng vệ thương mại, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của doanh nghiệp và của các ngành sản xuất, xuất khẩu.
Theo bà Đinh Thị Thúy Phương, Vụ trưởng Vụ Thống kê Thương mại và Dịch vụ (Tổng cục Thống kê) Để nâng cao hơn nữa kim ngạch xuất khẩu hàng hóa Việt Nam, trong thời gian tới cần thực hiện đồng bộ và hiệu quả một số nhóm giải pháp.
Một là, nâng cao chất lượng hàng hóa xuất khẩu, đặc biệt chú trọng việc truy suất nguồn gốc sản phẩm, giảm giá thành sản phẩm hàng hóa xuất khẩu, nâng cao tính cạnh tranh về giá và chất lượng sản phẩm trên thị trường thế giới, đặc biệt đối với các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam.
Hai là, tiếp tục đa dạng hoá các hình thức tuyên truyền rộng rãi về các ưu đãi tại các Hiệp định FTA, đẩy mạnh xuất khẩu, nâng cao hiệu quả và đảm bảo tính bền vững xuất khẩu hàng hóa Việt Nam sang các thị trường đã ký FTA.
Ba là, Tiếp tục đổi mới hoạt động xúc tiến thương mại, trong đó tập trung thúc đẩy ở mức cao nhất chương trình chuyển đổi số trong các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu trong và ngoài nước.
Nguồn: VietQ
Từ khóa: phòng vệ thương mại, doanh nghiệp, thị trường nhập khẩu
Các tin khác
- Chuyển đổi xanh ngành dệt may: Cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp xuất khẩu sang EU - 08/10/2024
- Thắng lớn nhờ định vị lại thị trường xuất khẩu - 08/10/2024
- Cơ hội để doanh nghiệp trưởng thành hơn - 08/10/2024
- Để nông sản Việt tận dụng được ưu thế của Hiệp định RCEP - 08/10/2024
- Doanh nghiệp dệt may cần làm gì để tiếp cận thị trường EU trong bối cảnh mới - 08/10/2024