Bắc Kinh được cho là đã liên hệ New Zealand và Singapore về vấn đề tư cách thành viên của khối thương mại.

Quyết định hôm thứ Tư của các nước thành viên CPTPP về việc đồng ý để Vương quốc Anh bắt đầu quá trình gia nhập Hiệp định đã tập trung sự chú ý của dư luận vào kế hoạch mở rộng thành viên cho hiệp định thương mại gồm 11 thành viên này, kể từ khi Trung Quốc bày tỏ cảm nhận không chính thức về việc tham gia.

Trong cuộc họp trực tuyến hôm qua, cơ quan ra quyết định cuối cùng của nhóm 11 nước đã đồng ý thành lập một tổ công tác để xem xét liệu London có đáp ứng các tiêu chuẩn cần thiết trong các lĩnh vực như thuế quan và quy tắc đầu tư hay không, và quá trình này có thể mất gần một năm. Cần có sự nhất trí của các quốc gia đã phê chuẩn thỏa thuận để kết nạp thêm các thành viên mới.

Động thái trên sẽ mở ra cánh cửa cho các nền kinh tế khác đang quan tâm đến việc gia nhập, chẳng hạn như Hàn Quốc, Đài Loan, Thái Lan và đặc biệt là Trung Quốc, nước vốn coi hiệp định là một con đường tiềm năng để mở rộng phạm vi ảnh hưởng kinh tế của mình.

Sự tham gia của London sẽ không tạo ra sự khác biệt lớn về quy mô của thỏa thuận, khi chỉ giúp tăng tỷ trọng của các thành viên trong tổng sản phẩm quốc nội toàn cầu từ 12,8% lên 16%. Nhưng giá trị biểu tượng sẽ rất đáng kể, nếu một quốc gia châu Âu tham gia một hiệp định hướng về châu Á và được gọi là “tiêu chuẩn vàng” cho mức độ hội nhập cao hơn.

Bộ trưởng Thương mại Quốc tế Liz Truss cho biết: “Tư cách thành viên của TTP là một cơ hội lớn cho Anh. Nó sẽ giúp chuyển trọng tâm kinh tế của chúng ta khỏi châu Âu để hướng tới các khu vực đang phát triển nhanh hơn trên thế giới.”

Vương quốc Anh vào tháng 2 đã trở thành quốc gia đầu tiên chính thức đề nghị gia nhập TPP, với tên gọi chính thức là Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), sau khi hiệp định có hiệu lực vào tháng 12 năm 2018. Thỏa thuận đặt ra các tiêu chuẩn cao về tự do hóa thuế quan, thương mại điện tử, đầu tư và các lĩnh vực khác.

Mặc dù TPP ban đầu được xem là một đối trọng với Trung Quốc, nhưng Bắc Kinh đã thể hiện sự quan tâm đến việc tham gia.

Trung Quốc đã liên hệ không chính thức với New Zealand và Singapore, và cũng được cho là đã liên hệ với Australia, mặc dù quan hệ giữa hai bên đang căng thẳng. Trung Quốc cũng được cho là đang nghiên cứu một trường hợp điển hình là Việt Nam.

Các quốc gia trên đều là đối tác của Trung Quốc trong khối thương mại lớn nhất thế giới, Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), hiệp định bao gồm Australia, Trung Quốc, Nhật Bản, New Zealand, Hàn Quốc và 10 quốc gia Đông Nam Á.

Có một số rào cản đối với việc Trung Quốc tham gia CPTPP, bao gồm các yêu cầu cải cách doanh nghiệp nhà nước và tự do hóa dữ liệu xuyên biên giới.

Nhưng trong một diễn đàn được tổ chức vào mùa đông vừa qua bởi một nhóm tư vấn có trụ sở tại Bắc Kinh, các chuyên gia lưu ý rằng CPTPP cho phép các trường hợp ngoại lệ vì mục đích như an ninh quốc gia. Trung Quốc có thể tận dụng những điều khoản này để giảm bớt các rào cản gia nhập, đồng thời có khả năng loại bỏ một số điều khoản có mức độ tự do hóa cao trong hiệp định. Các cuộc tiếp xúc không chính thức của Trung Quốc với các thành viên TPP có thể nhằm xác định xem đây có phải là một con đường khả thi để gia nhập hay không.

Dư luận quốc tế đã đổ dồn sự chú ý vào Trung Quốc kể từ mùa thu năm ngoái, khi Chủ tịch Tập Cận Bình cho biết nước này “sẽ ưu tiên xem xét việc tham gia” thỏa thuận.

Chính quyền mới của Hoa Kỳ đã có đường lối cứng rắn hơn đối với vấn đề Tân Cương hay Đài Loan. Nhật Bản và châu Âu cũng đã đứng về phía Hoa Kỳ trong các vấn đề này. Một số người cho rằng Bắc Kinh nên tập trung vào sáng kiến ​​Vành đai và Con đường của riêng mình để tránh bị cô lập.

Đối với việc Hoa Kỳ quay trở lại CPTPP, Tokyo nhận thấy điều này rất ít khả năng xảy ra trong ngắn hạn, do chính quyền Biden tập trung vào các vấn đề trong nước trước.

Tham gia CPTPP là trọng tâm trong kế hoạch của London nhằm thúc đẩy thương mại ra bên ngoài châu Âu sau khi nước này rời khỏi Liên minh châu Âu.

Vương quốc Anh đã có các hiệp định kinh tế song phương với bảy thành viên CPTPP, bao gồm cả Nhật Bản và Việt Nam. Một trong những lợi ích chính khi tham gia hiệp ước sẽ là sự linh hoạt hơn trong việc xây dựng chuỗi cung ứng trải dài trên nhiều quốc gia.

11 thành viên của CPTPP là Australia, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore và Việt Nam.

Nguồn: Nikkei Asia - TQ

Từ khóa: Trung Quốc, CPTPP Vương Quốc Anh xin gia nhập