Với 15 Hiệp định thương mại (FTA) được ký kết đã mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp (DN) Việt Nam nâng cao năng lực sản xuất, năng lực cạnh tranh để lan toả hàng Việt Nam ở cả thị trường nội địa và xuất khẩu.

Hàng Việt khẳng định thị phần

Đến nay, qua hơn 11 năm triển khai thực hiện Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” (từ năm 2009), hàng Việt đã tạo được sức loan tỏa mạnh mẽ trên thị trường tiêu dùng. Tại nhiều hệ thống siêu thị trong nước luôn đạt tỷ lệ bày bán rất cao. Điển hình như tại hệ thống siêu thị bán lẻ Co.opmart, Vissan, Vinmart… hàng hóa trong nước chiếm tỷ lệ 90- 95%. Còn tại hệ thống siêu thị của doanh nghiệp (DN) nước ngoài kinh doanh ở Việt Nam, hàng Việt Nam cũng chiếm tỷ lệ 60- 96%. Tại kênh phân phối là các chợ, các cửa hàng tiện lợi, tỷ lệ hàng Việt Nam cũng từ 60% trở lên.

Thực tế cho thấy các DN sản xuất hàng Việt trong các ngành như dệt may, da giày, chế biến thực phẩm, nông thủy sản… đã đẩy mạnh đầu tư để tăng thị phần tại nội địa và cả xuất khẩu. Và cả những thời điểm khó khăn do dịch bệnh, hàng hóa trong nước vẫn luôn có một vị thế nhất định trong lòng người tiêu dùng Việt Nam, khi mà 88% người tiêu dùng Việt khẳng định họ quan tâm tới cuộc vận động, gần 70% xác nhận họ sẽ ưu tiên mua và sử dụng hàng của DN trong nước sản xuất.

Theo bà Lý Kim Chi - Chủ tịch Hiệp hội DN Thực phẩm TP. Hồ Chí Minh, trong thời gian dài ảnh hưởng dịch bệnh, nhưng các DN ngành lương thực thực phẩm như ABC Bakery, Acecook, Sài Gòn Food, Cholimex… đã chủ động tìm kiếm nguồn cung ứng nguyên vật liệu thay thế, điều chỉnh các dòng sản phẩm mang tính tiện ích hơn, sáng tạo ra sản phẩm mới sử dụng những nguyên liệu vốn là thế mạnh trong nước. Điều này không những giúp DN hàng Việt nhanh vượt qua khó khăn mà còn duy trì tăng trưởng, đảm bảo sự phát triển bền vững.

Hay với ngành da giày, ông Nguyễn Đức Thuấn - Chủ tịch Hiệp hội Da giày và Túi xách Việt Nam đánh giá, nhiều DN ngành da giày luôn chủ động nâng cao năng lực sản xuất, xây dựng thương hiệu để nâng cao giá trị gia tăng. Bên cạnh đó, DN ngành da giày cũng chủ động tiếp cận các thông tin, kiến thức về hàng rào kỹ thuật, pháp lý liên quan đến việc thực thi các FTA để có kế hoạch sản xuất, đầu tư công nghệ phù hợp, đáp ứng các tiêu chuẩn cần thiết để nâng cao sức cạnh tranh, giá trị gia tăng cho hàng xuất khẩu.

Với thị trường xuất khẩu đến nay hàng Việt cũng đã ghi dấu ấn sự hiện diện và sức lan tỏa mãnh mẽ. Chứng minh cho kết quả này là trong những năm gần đây trung bình hàng năm kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam đạt trên 500 tỷ USD. Tính riêng trong 5 tháng đầu năm 2021, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa cả nước đạt 130,94 tỷ USD, tăng 30,7% so với cùng kỳ năm trước. Đây là con số đáng ghi nhận trong bối cảnh dịch bệnh đang tiềm ẩn nhiều nguy cơ, ảnh hưởng đến nền kinh tế toàn cầu. Thêm vào đó, kể từ khi triển khai đề án "Thúc đẩy DN Việt tham gia các mạng lưới phân phối nước ngoài" từ năm 2015 đến nay đã góp phần thúc đẩy kim ngạch hàng xuất khẩu Việt Nam trong hệ thống của tập đoàn ở nước ngoài, góp phần xây dựng hệ thống các DN cung cấp hàng Việt Nam đảm bảo chất lượng.

Thực thi các FTA - nâng sức cạnh tranh cho hàng Việt

Tháng 3/2021, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 386/QĐ- TTg phê duyệt đề án Phát triển thị trường trong nước gắn với cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam giai đoạn 2021- 2025. Đề án đưa ra 4 nhóm nhiệm vụ chính, trong đó có nhóm nhiệm vụ nâng cao năng lực cạnh tranh cho hàng Việt, DN Việt; xây dựng các chương trình tổng thể và đồng bộ nhằm ứng dụng thương mại điện tử, công nghệ 4.0 và các giải pháp hỗ trợ DN, đặc biệt là các DN nhỏ và vừa ứng dụng mô hình công nghệ số tại thị trường trong nước...

Ông Võ Tân Thành - Phó Chủ tịch Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) kiêm Giám đốc VCCI chi nhánh TP. Hồ Chí Minh chia sẻ, trong bối cảnh thực thi hàng loạt các FTA sẽ mang lại nhiều cơ hội lớn và thách thức cho các DN sản xuất hàng Việt. Các DN Việt đứng trước cuộc cạnh tranh khốc liệt với hàng hóa nhập khẩu ồ ạt vào thị trường nội địa nhờ ưu đãi thuế quan ngay tại chính “sân nhà”.

Để có thể nâng sức cạnh tranh cho hàng Việt, nhất là trong bối cảnh thực thi các FTA, ngoài việc nâng cao chất lượng sản phẩm, mẫu mã, khẳng định thương hiệu… DN cần giữ vững thị trường nội địa hơn 100 triệu dân. DN hàng Việt cũng cần đổi mới, ứng dụng khoa học - công nghệ cao trong sản xuất để nâng chất lượng sản phẩm, đi đôi với xây dựng thương hiệu, chuỗi cung ứng từ khâu sản xuất, đưa hàng hóa lưu thông ra thị trường, ứng dụng công nghệ 4.0, thương mại điện tử trong lưu thông phân phối hàng Việt. Cần đẩy nhanh hơn nữa tiến trình cải cách thủ tục hành chính, hoàn thiện thể chế, chính sách, tạo môi trường sản xuất kinh doanh thuận lợi hơn cho DN.

Để hỗ trợ DN hàng Việt đẩy mạnh xuất khẩu, Bộ Công Thương sẽ tổ chức khai thác, tận dụng cơ hội từ các FTA để tìm giải pháp phát triển thị trường và tháo gỡ rào cản để thâm nhập các thị trường mới; ưu tiên triển khai các hoạt động xúc tiến xuất khẩu và các thị trường xuất khẩu sớm khôi phục sau đại địch. Đồng thời, tập trung theo dõi sát tình hình từng thị trường để rà soát, xác định các chủng loại hàng hóa mà các nước đang có nhu cầu nhập khẩu để khai thác, thúc đẩy xuất khẩu.

Bản thân các DN trong nước cần tích cực cập nhật những kiến thức về hội nhập, chủ động nâng cao trình độ quản lý, công nghệ, đảm bảo các yêu cầu về nguồn gốc, quy trình sản xuất, phân phối... để có thể tận dụng tốt hơn những lợi ích từ các FTA - ông Thành nhấn mạnh.

Nguồn: Công Thương

Từ khoá: mô hình công nghệ, VCCI, cạnh tranh khốc liệt, ưu đãi thuế quan, cải cách thủ tục