Theo Báo cáo Đầu tư thế giới năm 2021 của Hội nghị Liên hợp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD), lần đầu tiên Việt Nam nằm trong nhóm 20 quốc gia thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) nhiều nhất trên thế giới.

Năm 2020, Việt Nam đứng thứ 19 trên toàn cầu với tư cách là nước nhận FDI với vốn đầu tư 16 tỷ USD, tăng 5 bậc so với năm 2019. Vốn FDI vào Việt Nam giảm 2% do đầu tư vào lĩnh vực sản xuất và bất động sản bị thu hẹp đáng kể (hai lĩnh vực thu hút FDI lớn nhất vào năm ngoái), nhưng được tăng cường đầu tư vào các dự án điện. Dòng vốn từ các nền kinh tế lớn ở châu Á (ví dụ như Trung Quốc, Hồng Kông (Trung Quốc), Nhật Bản, Hàn Quốc), những nguồn vốn FDI truyền thống lớn nhất vào Việt Nam, đều giảm.

Mức giảm của Việt Nam thấp hơn nhiều so với các nước khác. FDI ở Đông Nam Á - thường là động lực tăng trưởng của FDI toàn cầu - giảm 25% tới 136 tỷ USD, với sự sụt giảm đầu tư ở tất cả các nước nhận FDI lớn nhất, bao gồm Singapore (-21%), Indonesia (-22%), và Việt Nam (-2%). Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) mới được ký kết đã trở thành một trong những nhóm nhận FDI lớn nhất.

Báo cáo của UNCTAD cho biết, cuộc khủng hoảng Covid-19 đã khiến nguồn vốn FDI giảm mạnh vào năm 2020. Dòng vốn FDI toàn cầu giảm 35% xuống 1 nghìn tỷ USD, từ 1,5 nghìn tỷ USD vào năm 2019. Con số này thấp hơn gần 20% so với mức đáy năm 2009 sau khi tài chính toàn cầu cuộc khủng hoảng.

Sự sụt giảm này nghiêng nhiều về các nền kinh tế phát triển, nơi vốn FDI giảm 58%, một phần do dao động các giao dịch của doanh nghiệp và dòng tài chính đổ vào. FDI vào các nền kinh tế đang phát triển giảm vừa phải hơn 8%, chủ yếu là do dòng chảy linh hoạt ở châu Á. Kết quả là, các nền kinh tế đang phát triển chiếm 2/3 tổng vốn FDI toàn cầu, tăng so với mức chỉ dưới một nửa vào năm 2019.

Tất cả các thành phần của FDI đều giảm trong năm ngoái. Sự thu hẹp tổng thể trong hoạt động dự án mới, kết hợp với sự chậm lại trong hoạt động mua bán và sáp nhập xuyên biên giới (M&A), đã dẫn đến dòng vốn đầu tư cổ phần giảm hơn 50%. Với lợi nhuận của các doanh nghiệp đa quốc gia (MNE) trung bình giảm 36%, thu nhập tái đầu tư của các công ty liên kết nước ngoài - một phần quan trọng của FDI trong những năm bình thường - cũng giảm. Tác động của đại dịch đối với FDI toàn cầu tập trung vào nửa đầu năm 2020. Trong nửa cuối năm, các thương vụ M&A xuyên biên giới và tài trợ dự án quốc tế phần lớn phục hồi.

Tuy nhiên, đầu tư vào lĩnh vực thân thiện với môi trường - quan trọng hơn đối với các nước đang phát triển - tiếp tục xu hướng tiêu cực trong suốt năm 2020 và sang quý đầu tiên của năm 2021. Theo báo cáo của UNCTAD, tăng cường đầu tư để hỗ trợ phục hồi bền vững và toàn diện sau đại dịch hiện là một ưu tiên chính sách toàn cầu. Điều này đòi hỏi phải thúc đẩy đầu tư vào cơ sở hạ tầng và chuyển đổi năng lượng, vào khả năng phục hồi và chăm sóc sức khỏe.

Nguồn: Công Thương

Từ khóa: Việt Nam, thu hút FDI