Giao dịch quốc tế vẫn luôn tiềm ẩn những rủi ro nhất định, doanh nghiệp cần phải liên tục trang bị kiến thức, chuẩn bị sẵn phương án đối phó và đề cao cảnh giác trong các thương vụ quốc tế.

Với mong muốn giúp cho đội ngũ cán bộ công chức, viên chức, doanh nghiệp xuất nhập khẩu hiểu rõ hiểu rõ các kiến thức về thanh toán quốc tế và phòng tránh các rủi ro trong quá trình giao thương với doanh nghiệp nước ngoài, Trung tâm Hội nhập quốc tế TP.HCM đã tổ chức lớp tập huấn “Thanh toán quốc tế và phòng tránh rủi ro trong giao dịch quốc tế” vào ngày 14 tháng 6 năm 2024 tại thành phố Hồ Chí Minh.

Hình: Tiến sĩ Nguyễn Thị Quỳnh Nga, Giảng viên chính, Bộ môn Kinh doanh và Thương mại quốc tế, Trường Đại học Ngoại thương TPHCM

Ngày nay, hoạt động thanh toán quốc tế đã trở thành một bộ phận không thể thiếu đối với nền kinh tế của các quốc gia trên thế giới. Theo Tiến sĩ Nguyễn Thị Quỳnh Nga, Giảng viên chính, Bộ môn Kinh doanh và Thương mại quốc tế, Trường Đại học Ngoại thương TPHCM có bốn phương thức thanh toán phổ biến hiện nay là phương thức chuyển tiền, ghi sổ, nhờ thu và tín dụng chứng từ. Khi tiến hành thanh toán quốc tế, doanh nghiệp cần lưu ý một số điểm quan trọng được ghi trong hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế bao gồm: (i) đồng tiền thanh toán, (ii) thời gian thanh toán, (iii) chứng từ thanh toán, (iv) công cụ thanh toán và (v) phương thức thanh toán.

Trong đó, hối phiếu là công cụ thanh toán quan trọng. Theo luật các công cụ chuyển nhượng năm 2005 của Việt Nam (có hiệu lực từ 1/7/2006), hối phiếu đòi nợ (Bill of exchange) là giấy tờ có giá do Người ký phát (Drawer) cho người bị ký phát (Drawee), yêu cầu người này thanh toán không điều kiện một số tiền xác định khi có yêu cầu hoặc vào một thời điểm nhất định trong tương lai cho người thụ hưởng. Các thành phần tham gia có thể gồm: người ký phát, người bị ký phát, người chấp nhận, người thụ hưởng, người chuyển nhượng và người bảo lãnh.

Hình: Các phương thức thanh toán

Nguồn: Bài giảng Lớp tập huấn của TS. Nguyễn Thị Quỳnh Nga

Phương thức Chuyển tiền

-        Là việc người mua yêu cầu ngân hàng của mình chuyển một khoản tiền cho người bán tại ngân hàng người bán.

-        Các bên tham gia: người yêu cầu chuyển tiền (Applicant), người hưởng lợi (Beneficiary), ngân hàng chuyển tiền (Remitting bank) và ngân hàng trung gian/ngân hàng trả tiền (Intermidiary bank/Paying bank).

-        Hình thức: chuyển tiền bằng thư và chuyển tiền bằng điện

Phương thức Ghi sổ

-        Là phương thức quy định người ghi sổ sau khi đã hoàn thành nghĩa vụ của mình quy định trong hợp đồng cơ sở sẽ mở một quyển sổ nợ để ghi nợ người được ghi sổ bằng một đơn vị tiền tệ nhất định và đến từng định kỳ nhất định do hai bên thỏa thuận (tháng, quý, nửa năm) người được ghi sổ sẽ thanh toán cho người ghi sổ.

-        Các bên tham gia: chỉ có 2 thành phần (người ghi sổ và người được ghi sổ).

-        Hình thức: căn cứ vào đảm bảo thanh toán (ghi sổ có đảm bảo và ghi sổ không có đảm bảo); căn cứ vào tính chủ động trong việc đòi tiền (ghi sổ chủ động và ghi sổ bị động).

Phương thức Nhờ thu

-        Là phương thức người bán (nhà xuất khẩu) sau khi giao hàng hay cung ứng dịch vụ, ủy thác cho ngân hàng phục vụ mình xuất trình bộ chứng từ thông qua ngân hàng đại lý đến cho người mua (nhà nhập khẩu) để thanh toán, chấp nhận hối phiếu hay thực hiện các điều khoản khác.

-        Các bên tham gia: (1) người nhờ thu, (2) ngân hàng chuyển nhờ thu, (3) ngân hàng thu hộ, (4) ngân hàng xuất trình và (5) người trả tiền

-        Hình thức: nhờ thu phiếu trơn (Clean Collection) và nhờ thu kèm chứng từ (Documentary Collection)

Phương thức Tín dụng chứng từ

-        Là một thỏa thuận không thể hủy ngang và cam kết chắc chắn của ngân hàng phát hành để thanh toán khi xuất trình phù hợp.

-        Các bên tham gia: L/C gồm có (1) người yêu cầu, (2) ngân hàng phát hành, (3) ngân hàng thông báo, (4) người hưởng lợi, (5) ngân hàng xác nhận, (6) ngân hàng được chỉ định

Bảng: Thang rủi ro thanh toán

Nguồn: Bài giảng Lớp tập huấn của TS. Nguyễn Thị Quỳnh Nga

Trong phiên thảo luận, TS Nga cũng giải đáp những băn khoăn về phương thức thanh toán và cách phòng tránh rủi ro trong thanh toán quốc tế. Các doanh nghiệp xuất nhập khẩu, Hội/Hiệp hội ngành hàng, cán bộ công chức Sở ngành trên địa bàn TP. HCM cũng có những chia sẻ những tình huống thực tế khi giao dịch quốc tế. Theo đó, các đơn vị tham dự cũng đánh giá cao những thông tin và kiến thức thiết thực mà Lớp tập huấn mang lại.

Hình: Quang cảnh Lớp tập huấn

Với mong muốn tiếp tục đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp, Trung tâm Hội nhập quốc tế thành phố Hồ Chí Minh sẽ tiếp tục tổ chức các chương trình thiết thực và hữu ích đến cộng đồng doanh nghiệp, Hiệp hội ngành nghề, các cá nhân trong thời gian tới./.

Nguồn: CIIS

Từ khóa: thanh toán quốc tế, phương thức thanh toán, công cụ thanh toán