Thông tư 81 về quản lý rủi ro hải quan có hiệu lực từ năm sau có thể giúp số doanh nghiệp ưu tiên khi xuất nhập khẩu tăng gần 20%.

Hiện doanh nghiệp xuất nhập khẩu được phân 3 mức là ưu tiên, tuân thủ và không tuân thủ. Cục Quản lý rủi ro (Tổng cục Hải quan) cho biết cả nước đang có 74 doanh nghiệp được ưu tiên hải quan, chiếm 37% kim ngạch xuất nhập khẩu.

Theo Thông tư 81 về quản lý rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ hải quan hiệu lực từ đầu năm sau, doanh nghiệp sẽ được phân ra 5 mức (ưu tiên, tuân thủ cao, tuân thủ trung bình, tuân thủ thấp, không tuân thủ) để sát thực tế hơn.

Với việc này, tại hội thảo do USAID và Tổng cục Hải quan tổ chức sáng ngày 28/10 tại TP HCM, ông Bùi Thái Quang, Phó cục trưởng Cục Quản lý rủi ro kỳ vọng số doanh nghiệp vào được danh sách ưu tiên sẽ tăng đáng kể, đạt 100 vào năm 2021, chiếm 50% kim ngạch xuất nhập khẩu và số thu cả nước.

Theo Thông tư 72 của Bộ Tài chính, doanh nghiệp được ưu tiên hải quan sẽ nhận nhiều chế độ giúp thuận lợi hơn trong qua trình xuất nhập khẩu hàng hóa. Ví dụ như miễn kiểm tra chứng từ, miễn kiểm tra thực tế hàng hóa khi thông quan trừ khi có dấu hiệu vi phạm; ưu tiên hoàn thuế trước, kiểm tra sau...

Ông Bùi Thái Quang cho biết, trong 150.000 doanh nghiệp xuất nhập khẩu, cơ quan hải quan sẽ đánh giá tuân thủ 123.000 đơn vị và chọn lọc ra 4.000 doanh nghiệp có kim ngạch và số thu chiếm 80% để đưa ra chiến lược "chăm sóc", tạo điều kiện thuận lợi nhất để giao thương hàng hóa xuyên biên giới.

Thời gian qua, số lượng, tỷ lệ các lô hàng phải kiểm tra thực tế hàng hóa trong thực hiện thủ tục hải quan đã giảm đáng kể qua các năm. Năm 2014, tỷ lệ kiểm tra thực tế là 9,68%. 9 tháng đầu năm 2020, tỷ lệ này giảm còn 5,08%.

Ngoài việc tăng số mức phân loại, Thông tư 81 cũng có nhiều thay đổi, được cơ quan hải quan đánh giá là sẽ tạo thuận lợi cho thông quan hàng hóa hơn nữa, đồng thời cũng giúp giảm áp lực khối lượng công việc cho ngành.

Ví dụ, bổ sung đối tượng đánh giá tuân thủ người khai hải quan; phân hạng mức độ rủi ro người khai hải quan nâng từ 7 bậc lên 9 bậc... Đáng chú ý, tiêu chí đánh giá doanh nghiệp trước đây thuộc chế độ mật thì đã được công khai, giúp họ nắm được để tránh sai sót, vi phạm trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan.

Ông Đặng Vũ Thành, Phó chủ tịch Hiệp hội Logistics Việt Nam (VLA) đánh giá, thông tư mới đã xây được hệ thống tiêu chí đánh giá rõ ràng, minh bạch, dễ áp dụng trong thực tế. Cùng với đó, việc chuyển doanh nghiệp logistics từ đối tượng quản lý thụ động sang vai trò đối tác trong quan lý rủi ro cũng là điểm tiến bộ.

Tuy nhiên, ông cho rằng điểm nghẽn trong thông quan hàng hoá nhập khẩu hiện nay là phần kiểm tra chuyên ngành thì chưa được thông tư này hướng dẫn rõ.

Đồng quan điểm, bà Nguyễn Thị Minh Thảo, Chuyên gia Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho rằng Thông tư 81 chưa đề cập đến quản lý rủi ro trong kiểm tra chuyên ngành nên cần có kiến nghị cho các bộ ngành về việc này.

Khuyến nghị ở mức vĩ mô hơn, bà Nguyễn Thị Minh Thảo cho rằng cơ quan hải quan vẫn cần thêm cơ chế tiếp nhận thông tin và phản hồi thông tin từ doanh nghiệp đủ minh bạch, rõ ràng.

Ngoài ra, nên có sự kết nối thông tin giữa các bộ ngành, cơ quan quản lý khác nhau để có thông tin từ phía doanh nghiệp và chỉ yêu cầu cung cấp thông tin mà hoàn toàn chưa có, nhằm giảm gánh nặng về thủ tục hành chính cho doanh nghiệp. "Có thể cân nhắc điều này qua giải pháp phần mềm và cơ chế phối hợp giữa các bộ ngành", bà Thảo nói.

Nguồn: Vnexpress

Từ khóa: Doanh nghiệp, ở mức vĩ mô, cơ quan hải quan,giảm gánh nặng, thủ tục hành chính, phối hợp giữa các bộ ngành