Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) có hiệu lực vào ngày 1/1/2022 bao gồm Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc lần đầu tiên tham gia vào cùng một khuôn khổ thương mại tự do. Năm 2020, Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc được xếp hạng là các nền kinh tế lớn thứ 2, thứ 3 và thứ 10 trên thế giới. Tổng quy mô kinh tế của ba nước Đông Bắc Á vượt xa Khu vực đồng tiền chung châu Âu và có thể so sánh với Khu thương mại tự do Bắc Mỹ. Trong RCEP, ba nền kinh tế chiếm tỷ trọng 82% và đóng một vai trò quan trọng.

Ba nền kinh tế này đã duy trì mối quan hệ kinh tế và thương mại chặt chẽ trong một thời gian dài. Tuy nhiên, các mối quan hệ chính trị giữa các nước có nhiều xáo trộn do mâu thuẫn lịch sử và thế giới thực, đôi khi cản trở quá trình hội nhập của họ. Trong thời kỳ hậu đại dịch, Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc có thể nắm bắt cơ hội làm việc cùng nhau để tăng cường hợp tác cùng có lợi trong khuôn khổ RCEP.

Thứ nhất, ba nước có thể tiếp tục làm việc để tạo thuận lợi hơn cho thương mại và đầu tư. Năm 2021, thương mại giữa Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc tăng trưởng bất chấp tác động của đại dịch, và ba cặp thương mại song phương dự kiến ​​sẽ đạt mức cao kỷ lục, cho thấy sự phụ thuộc lẫn nhau cao của ba nền kinh tế. Sau khi RCEP có hiệu lực, Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc có thể tận dụng tốt các biện pháp miễn giảm thuế quan và các thỏa thuận tạo thuận lợi đầu tư để thúc đẩy phục hồi kinh tế.

Thứ hai, ba nước có thể nâng cấp hợp tác kinh tế. Việc xây dựng Khu thương mại tự do Trung Quốc - Nhật Bản - Hàn Quốc đã trải qua nhiều năm đàm phán, nhưng vẫn cần một lực đẩy. Ba nước có thể sử dụng thỏa thuận thương mại tự do đa phương nhỏ hiệu quả để đóng vai trò là cầu nối cho khuôn khổ đa phương lớn của RCEP.

Thứ ba, ba nước có thể làm việc cùng nhau để cải thiện khả năng phục hồi và sức sống trong chuỗi công nghiệp Đông Á. Đại dịch COVID-19 đã tạo ra tác động lớn hơn đến chuỗi công nghiệp và chuỗi cung ứng trong khu vực. Trong khuôn khổ RCEP, ba nước cần hướng tới hợp tác chặt chẽ hơn với các nền kinh tế ASEAN, tập trung vào sự thịnh vượng lâu dài và phát triển bền vững của toàn bộ khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, đồng thời thúc đẩy tổ chức lại và hoàn thiện chuỗi cung ứng công nghiệp khu vực và hoạt động vì sự thịnh vượng chung của toàn khu vực.

Bắc Kinh đề nghị Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc cùng tăng cường hợp tác đầu tư của bên thứ ba với các nền kinh tế ASEAN, tiếp tục thúc đẩy việc thành lập quỹ đầu tư chung Trung Quốc-Nhật Bản-Hàn Quốc và tìm hiểu việc thành lập quỹ đầu tư ASEAN-Trung Quốc-Nhật Bản-Hàn Quốc trên nền tảng hợp tác. Điều này đòi hỏi sự hợp tác tích cực của Nhật Bản và Hàn Quốc. Ngoài ra, ba nước cũng có thể tích cực tìm hiểu việc cập nhật các sáng kiến ​​hợp tác đối ngoại của mình. Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường của Trung Quốc, “Đối tác về cơ sở hạ tầng chất lượng” của Nhật Bản và “Chính sách phương Nam mới” của Hàn Quốc có thể hoạt động như một cơ chế tham vấn lẫn nhau trong khuôn khổ RCEP.

Quan trọng hơn, ba nước cần cập nhật tư duy để RCEP có thể đóng vai trò “cải thiện mối quan hệ chính trị thông qua hợp tác kinh tế” trong kỷ nguyên mới.

Trong quá trình hợp tác Đông Á, Nhật Bản từng đóng vai trò đầu tàu thúc đẩy sự phát triển kinh tế của khu vực Đông Á. Với sự trỗi dậy của nền kinh tế Trung Quốc, một số người Nhật Bản có tâm lý quan ngại về RCEP với sự tham gia của Trung Quốc. Những người này có xu hướng ngăn cản Trung Quốc hình thành cái gọi là vị trí “thống trị” trong khu vực thương mại tự do, đồng thời cố gắng lôi kéo các nước khác “làm chậm lại Trung Quốc”. Cách tiếp cận “chính trị hóa” hợp tác kinh tế khu vực như vầy sẽ không giúp phục hồi và tăng trưởng kinh tế khu vực.

Trong sự phát triển sâu sắc của cấu trúc kinh tế toàn cầu ngày nay, vị thế của Trung Quốc trong nền kinh tế khu vực xét về mọi mặt đều tích cực và có lợi cho tất cả các đối tác. Sau khi Trung Quốc, quốc gia có thị trường tiêu dùng khổng lồ, tham gia, RCEP sẽ chỉ mang lại cơ hội kinh doanh lớn hơn cho các nền kinh tế đối tác.

Mặc dù RCEP không phải là cấp độ cao nhất của các thỏa thuận thương mại tự do trong khu vực, nhưng lại thể hiện các đặc điểm của một khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, bao trùm và đa dạng.

Trong bối cảnh các xu hướng chống toàn cầu hóa và chủ nghĩa bảo hộ do Mỹ dẫn đầu, việc tìm kiếm những điểm chung trong khi bảo tồn sự khác biệt và hợp tác cùng có lợi là điều đáng quý. Các quốc gia cần từ bỏ tư duy lạc hậu về sự thống trị của trật tự khu vực, cùng chung tay đóng góp vào sự thịnh vượng và phát triển của khu vực trong thời kỳ hậu đại dịch. Đây là trách nhiệm của các cường quốc kinh tế trong khu vực.

Nguồn: Global Times

Từ khóa: RCEP, toàn cầu hóa, chủ nghĩa bảo hộ, thúc đẩy, kinh tế, khu vực