Các thành viên WTO đang tiến hành đồng bảo trợ một đề xuất tạm ngừng thực thi Hiệp định đa phương về sở hữu trí tuệ (TRIPs) áp dụng đối với một số hàng hóa, công nghệ. Theo đó, bản dự thảo sửa đổi đã làm rõ thêm những nội dung trong bối cảnh văn bản đề xuất trước đó được đánh giá là quá chung chung.
Các thành viên Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) đang đồng bảo trợ đề xuất tạm ngừng thực thi TRIPs đối với các sản phẩm và công nghệ cần thiết để điều trị và ngăn chặn dịch COVID-19; đây là bản sửa đổi lần thứ nhất với nội dung quy định thời gian 3 năm ngừng thực thi hiệp định TRIPs với điều khoản bổ sung thay đổi về thời hạn đã nêu. Những nước đồng bảo trợ cũng nhấn mạnh đề xuất nêu trên chỉ nhằm mục đích ngăn chặn, chữa trị và ngăn ngừa dịch COVID-19.
Đề xuất sửa đổi đã được trình lên Ban thư ký WTO hôm 21/5 theo đề nghị của 62 quốc gia gồm Ấn Độ, Nam Phi, nhóm các nước Phi châu, nhóm quốc gia kém phát triển nhất, và Bolivia, Ai Cập, Eswatini, Fiji, Indonesia, Kenya, Maldives, Mozambique, Mông Cổ, Namibia, Pakistan, Vanuatu, Venezuela, Zimbabwe.
Những nước đồng bảo trợ cũng nhận định dự thảo ngừng thực thi TRIPs đã có sự thay đổi, bổ sung quy định chi tiết theo sau lo ngại rằng bản đề xuất trước đó không rõ ràng.
Liên quan đến lý do thêm vào điều khoản về thời gian ngừng thực thi TRIPs trong bản dự thảo sửa đổi, các quốc gia bảo trợ cho biết cộng đồng quốc tế đang đối phó với một dịch bệnh hoàn toàn mới với rất nhiều bất định. “Ví dụ, trong thời điểm hiện nay, nhiều hoạt động nghiên cứu đang được tiến hành nhằm tìm ra cách điều trị bệnh hiệu quả. Bên cạnh đó, còn nhiều bất định liên quan đến vắc-xin khi sử dụng hoạt chất này được sản xuất, cung ứng trên quy mô lớn, cụ thể như thời gian tạo miễn dịch, hiệu quả vắc-xin trước những biến chủng mới, tác dụng của vắc-xin đến trẻ em. Ngoài ra, còn nhiều điểm chưa rõ ràng về thời gian cần thiết để sản xuất vắc-xin. Những vấn để đã nêu cần thời gian giải quyết phù hợp và linh hoạt” – các nước đề xuất nhận định.
Bản dự thảo cũng đề nghị Hội đồng WTO đánh giá những tình huống đặc biệt cho phép hoãn thực thi TRIPs trong vòng 3 năm cũng như xác định thời gian kết thúc việc tạm hoãn này. Việc ngừng thi thành hiệp định sẽ được xem xét hàng năm sau ngày đề xuất của các quốc gia có hiệu lực.
Bản đề xuất sửa đổi cũng cho biết những biện pháp tương thích với yêu cầu ngừng thực thi TRIPs sẽ không chịu bất kỳ sự phản đối nào từ các thành viên WTO, bao gồm cả việc trình vụ việc tranh cãi liên quan đến Cơ quan giải quyết tranh chấp WTO trong suốt thời gian 3 năm sau khi dự thảo đề xuất có hiệu lực.
Bản đề xuất sửa đổi cũng cho biết việc tạm ngừng thực thi sẽ không áp dụng với cá nhân, tổ chức trình diễn, và sản xuất những bản thu âm cũng như các tổ chức phát sóng.
Vào ngày 2/10/2020, Ấn Độ và Nam Phi đã đệ trình bản dự thảo đề xuất ngừng thi hành một số quy định trong TRIPs nhằm ngăn chặn, kiểm soát và điều trị COVID-19. Theo đó, Hội đồng TRIPs cũng tiến hành nhiều cuộc thảo luận về bản đề xuất đã nêu, qua đó hình thành bản dự thảo bổ sung.
Nguồn: Business Today
Từ khóa: TRIPs, ngừng thực thi, COVID-19, WTO