Sau hơn 2 năm tiến hành đàm phán, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Hàn Quốc (VKFTA) vừa được Việt Nam và Hàn Quốc ký kết thúc đàm phán. Dự kiến, Hiệp định này sẽ được chính thức ký kết vào khoảng đầu năm 2015, sau khi hai bên hoàn thành đàm phán các vấn đề kỹ thuật còn lại và hoàn tất các thủ tục nội bộ cần thiết ở hai phía. Trong thời gian tới, các DN hai nước nhờ đó sẽ có thêm thị trường XK, đầu tư với nhiều ưu đãi. 

Thị trường XNK có tính bổ trợ cao

VKFTA được chính thức khởi động từ tháng 8-2012. Sau 8 phiên đàm phán chính thức và 8 phiên họp giữa kỳ, họp cấp Trưởng đoàn đàm phán, đến nay nội dung Hiệp định về cơ bản đã được thống nhất với phạm vi toàn diện, mức độ cam kết cao và đảm bảo cân bằng lợi ích. Các nhóm nội dung chính của Hiệp định bao gồm: Thương mại hàng hóa (cam kết cắt giảm thuế quan); thương mại dịch vụ (bao gồm các phụ lục về viễn thông, tài chính...); đầu tư; sở hữu trí tuệ; các biện pháp vệ sinh an toàn thực phẩm và kiểm dịch động thực vật; quy tắc xuất xứ; thuận lợi hóa hải quan; phòng vệ thương mại; hàng rào kỹ thuật trong thương mại; thương mại điện tử; cạnh tranh; thể chế và pháp lý; hợp tác kinh tế.

Phát biểu tại Hàn Quốc ngay sau khi hai bên ký kết Biên bản thỏa thuận về kết thúc đàm phán, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng nhận định VKFTA không chỉ có ý nghĩa quan trọng trong việc tăng cường hợp tác thương mại song phương hướng tới mục tiêu kim ngạch 70 tỷ USD vào năm 2020, mà còn góp phần thúc đẩy toàn diện quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược Việt Nam - Hàn Quốc lên tầm cao mới.

Trao đổi với Báo Hải quan, ông Lê An Hải, Phó vụ trưởng Vụ Thị trường châu Á Thái Bình Dương (Bộ Công Thương) cho biết: Cơ cấu các mặt hàng XNK của Việt Nam và Hàn Quốc có tính bổ trợ rất cao. Hàng hóa XK của Việt Nam sang Hàn Quốc chủ yếu là hàng nông lâm thủy sản, hàng công nghiệp nhẹ, dệt may, giày dép, đồ nội thất, gia dụng, hàng cơ khí chế tạo... Trong khi đó, trên 95% mặt hàng Việt Nam NK của Hàn Quốc là nguyên nhiên vật liệu phục vụ sản xuất, tái XK sang nước khác như Mỹ, châu Âu... (là những thị trường rất khó tính). Chúng ta NK từ Hàn Quốc chủ yếu là các mặt hàng mà Việt Nam chưa sản xuất được hoặc sản xuất được nhưng chất lượng chưa cao. Về hàng tiêu dùng, nhóm ta không khuyến khích NK, chỉ chiếm tỉ trọng tương đối nhỏ trong tổng NK.

“FTA với Hàn Quốc sẽ giúp cho các DN Việt Nam có nhiều hơn các cơ hội thị trường, thúc đẩy XK nhóm sản phẩm ta có nhiều thế mạnh, thu hút thêm đầu tư vào những lĩnh vực ta còn yếu và thiếu nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hóa và sản phẩm Việt Nam trong khu vực cũng như trên thị trường thế giới. Trên cơ sở những cam kết trong FTA giữa Hàn Quốc và ASEAN (vốn đã mở cửa khá thông thoáng), VKFTA mở rộng hơn và có nhiều ưu đãi hơn cho Việt Nam, đặc biệt là với nhóm hàng nông lâm, thủy sản, dệt may, cơ khí, đồ gỗ, đồ gia dụng... là lợi thế của Việt Nam. Vì vậy các DN Việt sẽ có nhiều cơ hội hơn với FTA này trong so sánh tương quan với các đối thủ cạnh tranh trực tiếp của Việt Nam trong khu vực như Thái Lan, Indonesia, Phillipines... trên thị trường Hàn Quốc”, ông Lê An Hải nhận định.

Mở cửa cho những sản phẩm nhạy cảm

Theo Hiệp định, phía Hàn Quốc dành cho Việt Nam ưu đãi cắt, giảm thuế quan, tạo cơ hội XK mới, quan trọng đối với các nhóm hàng nông, thủy sản chủ lực như tôm, cá, hoa quả nhiệt đới… cũng như hàng công nghiệp như dệt, may, sản phẩm cơ khí... Hàn Quốc cũng cam kết dành thêm cơ hội thị trường cho các lĩnh vực dịch vụ, đầu tư của Việt Nam và nhất trí tăng cường hợp tác kinh tế, dành hỗ trợ kỹ thuật toàn diện trong nhiều lĩnh vực. Lần đầu tiên, Hàn Quốc mở cửa thị trường cho những sản phẩm nhạy cảm cao như tỏi, gừng, mật ong, tôm, tạo cơ hội cạnh tranh đáng kể cho Việt Nam so với các đối thủ cạnh tranh khác trong khu vực.

Phía Việt Nam dành ưu đãi cho Hàn Quốc với các nhóm hàng công nghiệp như nguyên phụ liệu dệt may, nguyên liệu nhựa, linh kiện điện tử, xe tải và xe con từ 2.500 phân khối trở lên, phụ tùng ôtô, điện gia dụng, sản phẩm sắt thép, dây cáp điện. Hàn Quốc tự do hóa 96,48% giá trị NK từ Việt Nam, ngược lại Việt Nam tự do hóa 92,75% tổng giá trị NK từ Hàn Quốc năm 2012. Xét về số dòng thuế, Hàn Quốc tự do hóa 95,43% số dòng thuế, Việt Nam cam kết với 89,75% số dòng thuế.

Các cam kết khác về dịch vụ, đầu tư, sở hữu trí tuệ, cạnh tranh, phòng vệ thương mại, giải quyết tranh chấp, hợp tác kinh tế, biện pháp vệ sinh dịch tễ, biện pháp kỹ thuật đối với thương mại... đều được thống nhất đảm bảo cân bằng lợi ích, phù hợp với quy định pháp luật trong nước và không ảnh hưởng đến các cuộc đàm phán khác của Việt Nam hiện nay.

Bên cạnh các lợi ích XK quan trọng, Hiệp định VKFTA dự kiến sẽ tạo điều kiện nâng cao hiệu quả NK, nhất là các nhóm hàng nguyên, phụ liệu phục vụ các ngành sản xuất, XK chủ lực như dệt may, giày, dép, điện tử, giảm phụ thuộc vào NK từ một nguồn cụ thể khác. Qua đó hỗ trợ cải cách, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tăng tỷ trọng XK các nhóm hàng giá trị gia tăng cao.

Với Hiệp định này, một mặt chúng ta mở cửa để XK hàng hóa, mặt khác lại phải thu hút đầu tư của Hàn Quốc và mở cửa cho một số nhóm hàng của nước bạn. Các cam kết về dịch vụ, đầu tư, môi trường chính sách minh bạch, thông thoáng, khuyến khích cạnh tranh bình đẳng, phù hợp với quy định quốc tế của Hiệp định được kỳ vọng sẽ góp phần tăng cường thu hút đầu tư từ Hàn Quốc, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ cao, công nghiệp chế tạo, đồng thời thúc đẩy liên kết hai nền kinh tế, tăng cường giao lưu nhân dân, củng cố, làm sâu sắc hơn quan hệ đối tác hợp tác chiến lược Việt Nam - Hàn Quốc.

Với VKFTA, các DN có cơ hội tốt hơn để kinh doanh tại thị trường Hàn Quốc. Nhưng để làm được điều đó, theo các chuyên gia, DN Việt phải tự nâng tầm mình lên, có chiến lược phát triển theo hướng lâu dài, bền vững, bỏ lối làm ăn chụp giật. Hiện nay chúng ta đã có hệ thống DN làm ăn hiện đại, có tư duy quốc tế, có ý thức xây dựng thương hiệu, nhưng thật ra không phải DN nào cũng làm ăn bài bản, có tư duy chiến lược lâu dài trong vấn đề phát triển thương hiệu, gia tăng thị phần và ảnh hưởng trên thị trường trong nước và quốc tế. FTA chỉ là văn bản, giấy tờ, nếu sức khỏe của DN trong nước không ổn thì khó để tận dụng.

Theo Báo Hải Quan

Từ khóa: VKFTA, Hiệp định thương mại tự do, Nông lâm thủy sản, cơ hội, Việt Nam